سازمان ملل متحد هشدار داده است که بیش از سه چهارم خانوارهای لبنانی از جمله ۱۰۰ درصد آوارگان سوری ساکن این کشور، غذا یا پول خرید آن را ندارند.

نتیجه تحقیق جدید یونیسف، آژانس کودکان سازمان ملل [یا صندوق کودکان سازمان ملل] که روز پنجشنبه منتشر شد، حاکی از آن است که به‌ویژه کودکان این کشور بار و فشار وخیم‌ترین سقوط اقتصادی در تاریخ معاصر جهان را تحمل می‌کنند.

این پژوهش نتیجه‌گیری کرده که در یک ماه گذشته و پس از «رکود اقتصادی نابود‌کننده» که دست خانواده‌ها را از حمایت‌های اجتماعی کوتاه کرده است،  حدود یک سوم کودکان این کشور ویران‌شده یا شب‌ها گرسنه می‌خوابند یا از سه وعده‌ غذایی محروم بوده‌اند.

بنا بر این گزارش، در مجموع ۷۷ درصد خانوارهای لبنانی غذای کافی یا پول کافی برای خرید غذا را ندارند. این رقم در خانوارهای سوری به ۹۹ درصد می‌رسد. 

یوکی موکوئو، نماینده یونیسف در لبنان، می‌گوید: «بانک جهانی اوضاع لبنان را احتمالا یکی از سه سقوط  اقتصادی عمده در جهان از اواسط قرن نوزدهم توصیف کرده است. آنچه بررسی یونیسف نشان می‌دهد این است که کودکان عواقب وخیم این فاجعه فزاینده را تحمل می کنند. با افزایش شدید قیمت‌ها و ادامه بیکاری‌ها، سلامت، آموزش و آینده کودکان لطمه دیده است. خانواده‌های بیشتری ناچار شده‌اند تا برای تطبیق (با این شرایط) به اقدام‌هایی از جمله فرستادن کودکان سر کارهای اغلب در شرایط خطرناک، کودک‌همسری دختران یا فروش وسائلشان متوسل شوند.»

تورم فلج‌کننده به نحوی بوده که خانواده‌ها برای خرید دارو که بهای آن به‌شدت افزایش یافته است، با دشواری مواجه‌اند و تقریبا یک سوم کودکان به مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی اولیه موردنیاز دسترسی ندارند.

در این گزارش همچنین آمده که از هر ۱۰ کودک، یک کودک سر کار فرستاده می‌شود تا خانواده‌ها بتوانند غذای موردنیازشان را تامین کنند. آن گروه از کودکانی هم که توانسته‌اند به درسشان ادامه دهند، با گرسنگی و فشار روانی  روبه‌رو بوده‌اند که بر توانایی تمرکز آن‌ها تاثیر گذاشته است.

سقوط ویرانگر و تقریبا بی‌سابقه اقتصاد لبنان در دهه‌ها سوءمدیریت و فساد ریشه دارد که از ماه مارس گذشته با بروز همه گیری ویروس کرونا و سپس انفجار بندر بیروت در ماه اوت همراه شده است. در آن انفجار که بخش‌هایی از پایتخت را نابود کرد، ۲۱۱ نفر کشته و بیش از ۶۰۰۰ نفر مجروح شدند.

دولت لبنان به دنبال این حادثه که یکی از بزرگ‌ترین انفجارهای غیرهسته‌ای در تاریخ معاصر به شمار می‌رود، استعفا داد اما حدود یک سال پس از آن، مقام‌های این کشور هنوز نتوانسته‌اند روی ترکیب کابینه توافق کنند. لبنان که زمانی کشوری شکوفا در ساحل مدیترانه بود، اینک بدون سکان به سوی فاجعه پیش می‌رود.  

ارزش پول لبنان از ژانویه گذشته تاکنون حدود ۹۰ درصد افت کرده و قیمت‌ها سر به فلک کشیده است: تورم پولی در ۱۲ ماه متوالی، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. اداره آمار مرکزی لبنان اعلام کرده است که بهای موادغذایی در سال ۲۰۲۰ چهار برابر شده است. این بدان معنا است که در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت شش میلیونی لبنان زیر خط فقر به سر می‌برند. اوایل سال جاری حتی «برنامه جهانی غذا» هم هشدار داد که لبنان در معرض خطر قحطی قرار گرفته است.

با تمام شدن ذخایر پولی بانک مرکزی برای سرمایه‌گذاری روی یارانه‌ها در ماه گذشته، اوضاع حاکم بر لبنان وخیم‌تر خواهد شد. هفته گذشته با قطع یارانه دولت به سوخت، بهای بنزین بیش از یک‌سوم افزایش یافت. مقام‌های لبنانی برای پرداخت‌ بهای کالاهای وارداتی از ارزش برابری ضعیف‌تر پوند لبنانی در مقابل دلار استفاده می‌کنند.   

پیش‌بینی می‌شود کمک‌های دولتی در کشوری که هم اکنون نیز با کمبود شدید دارو و سوخت روبه‌رو است، بیش از پیش کاهش یابد. این به معنای آن است که بیمارستان‌ها ناگزیر از تعویق جراحی‌های غیراضطراری‌اند تا در مصرف وسایل پزشکی و دارو از جمله داروی بیهوشی صرفه‌جویی کنند. صاحبان خودروها هم برای دریافت فقط قدری بنزین باید ساعت‌ها در صف منتظر بمانند.

کمبود سوخت قطعی ۲۲ ساعته برق در شبانه‌روز را در پی داشته که بر بیمارستان‌ها و اتصال اینترنت اثرگذار بوده است.   

 اوضاع در هفته‌های اخیر با درگیری و شلیک گلوله در پمپ‌‌بنزین‌ها بیشتر به وخامت گراییده است. در حادثه تیراندازی در شهر تریپولی، یکی از فقیرنشین‌ترین نقاط این کشور، پسر صاحب یک پمپ‌بنزین کشته شد. شهروندان مستاصل لبنانی هر روز راهپیمایی می‌کنند و در جاده‌ها مانع می‌گذارند. روز چهارشنبه مردان مسلح در تریپولی در اعتراض به شرایط دشوار زندگی، شلیک هوایی کردند. در واکنش، سربازان ارتش شهر را به‌سرعت تخلیه کردند اما در پایان روز به پست‌های خود بازگشتند.

در این میان، یونیسف از مقام‌های لبنان خواسته است تا برنامه‌ کمک‌های اجتماعی را بیشتر گسترش دهند تا تمام کودکان به آموزش با کیفیت بالا دسترسی داشته باشند. یونیسف همچنین تقویت خدمات بهداشتی اولیه و حمایت از کودکان را خواستار شده است. موکوئو می‌گوید: «لبنان نمی‌تواند کودکان را محروم از غذا، محروم از آموزش، ناسالم و در معرض خطر تجاوز، خشونت و استثمار نگه دارد. کودکان، سرمایه نهایی در آینده یک کشورند.»