دانشمندان بر اساس یافته‌های مریخ‌نورد کیوریاسیتی ناسا مبنی بر اینکه بخش‌هایی از پیشینه سنگی سیاره سرخ محو شده است، می‌گویند که آثار و شواهد حیات باستانی روی مریخ از میان رفته است. مریخ در مقایسه با زمین، مقدار زیادی سنگ باستانی و ترکیبات معدنی دارد و دانشمندان در راستای تلاش برای گردآوری داده‌های بیشتر درباره تاریخچه این سیاره، مریخ‌نورد کیوریاسیتی را به «دهانه گِیل» (Gale Crater) مریخ فرستاده‌اند.
این دهانه میلیاردها سال است که خشک شده و دانشمندان شواهدی در دست دارند که نشان می‌دهد آب بسیار شور (آب نمک) از طریق شکاف‌های موجود در کف دریاچه نشت کرده و مواد معدنی زیر آن را تغییر داده است. دانشمندان با استفاده از تجهیزات «شیمی و کانی‌شناسی پراش پرتو ایکس» (CheMin)، نمونه‌برداری‌های دو ناحیه را که تقریبا ۴۰۰ متر با یکدیگر فاصله داشتند، مقایسه کردند. آنان در نهایت تعجب دریافتند که نیمی از مواد معدنی خاک رس که انتظار داشتند در یک منطقه پیدا کنند، از بین رفته است. [این بخش گم‌شده از مواد معدنی] با گِل‌سنگ‌های (Mudstone) سرشار از اکسید آهن جایگزین شده است؛ ماده ای که رنگ سرخ مریخ از آن ناشی می‌شود.
این احتمال وجود دارد آب شوری که با روی هم انباشته شدن لایه‌های رسوبی تراوش کرده است، دلیل از بین رفتن پیشینه و سوابق سنگی باشد. آب شور احتمالا از دریاچه‌هایی سرچشمه گرفته که در زمانی که مریخ خشک‌تر بوده، آنجا وجود داشته است؛ برخلاف دریاچه‌های آب شیرین که در زمان شکل‌گیری گِل‌سنگ‌ها وجود داشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تام بریستو، مدیر تحقیقات [پروژه] «شیمی و کانی‌شناسی پراش پرتو ایکس» (CheMin) در مرکز تحقیقاتی اِیمز ناسا در سخنانی می‌گوید: «ما پیش از این فکر می‌کردیم که این لایه‌های معدنی رسی که در کف دریاچه دهانه گِیل تشکیل شده بودند، به همان شکل باقی مانده‌اند و حالتی را که میلیاردها سال پیش در آن شکل گرفتند، حفظ کرده‌اند اما آب شور بعدها در برخی مناطق، این مواد معدنی رسی را تخریب کرده و بدین ترتیب سابقه سنگی را اساسا از نو ساخته است.»
دانشمندان بر این باورند که این نتایج بیانگر تاثیر تغییرات آب‌وهوایی مریخ است که در زمان‌های بسیار دور رخ داده است. ناسا پیش‌تر از این موضوع اطلاع داشت که آب‌های زیرزمینی زیر سطح مریخ، پیش از خشک شدن دهانه گِیل جابه‌جا شده و ترکیبات شیمیایی در آن حل و به آن وارد شده است که اینک دانشمندان می‌توانند آن‌ها را مطالعه کنند.
گِل‌سنگ‌ها پس از ته‌نشین شدن این مواد معدنی (به دلیل بر همکنش با آن‌ها در فرایندی که به نام «سنگ‌زایی» (دیاژِنِز) نامیده می‌شود) تغییر کرده‌اند. چیزی که باعث شده است توانایی دانشمندان در درک گذشته و تاریخچه آن به مشکل برخورد کند و مخدوش شود. هرچند چنین چیزی شرایط زیرزمینی را فراهم کرده است که می‌تواند میزبان حیات میکروبی باشد؛ چیزی که در زمین با نام «زیست‌کره عمیق» (زندگی در زیر سطح عمیق زمین) شناخته می‌شود.
جان گروتزینگر، یکی از مدیران پروژه شیمی و کانی شناسی پراش پرتو ایکس (CheMin) در موسسه فناوری کالیفرنیا (CalTech)، می‌گوید: «این‌ها مکان‌هایی عالی برای جست‌وجوی شواهد حیات باستانی و معیار زیست‌پذیری به شمار می‌روند. حتی اگر سنگ‌زایی (دیاژِنِز)، نشانه‌های حیات در دریاچه اصلی را از بین برده باشد، وجود این مکان‌ها تغییرات شیمیایی لازم برای میزبانی حیات زیرسطحی را فراهم می‌کند؛ از این رو ما بابت کشف چنین چیزی بسیار هیجان‌زده‌ایم.»
دانشمندان می‌گویند که بخت با آن‌ها یار بوده است که توانسته‌اند هر دو نمونه گِل‌سنگ‌ها را تا این حد نزدیک به یکدیگر پیدا کنند؛ چرا که با استفاده از دانش کانی‌شناسی می‌توانند بگویند کدام بخش از سنگ‌های مریخ، راه جست‌وجوی ما در پی حیات بیگانه را روشن می‌کند و کدام بخش نه.»
تیم تحقیقاتی مریخ نورد پرسویرنس نیز می‌توانند از این یافته‌ها به منظور بررسی و گزینش نمونه سنگ‌هایی که می‌توانند به زمین آورده شوند، استفاده کنند.
© The Independent
