اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا، روز چهارشنبه اعلام کرد، کشورش به ائتلاف امنیت دریایی خلیج فارس می‌پیوندد. استرالیا پس از بحرین، اسرائیل و بریتانیا، چهارمین کشوری است که به طور رسمی به ائتلاف تحت رهبری ایالات‌متحده برای تضمین امنیت دریانوردی و حرکت آزادانه کشتی‌ها در خلیج فارس، ملحق می‌شود.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در سفر اخیر به سیدنی و دیدار با مقامات استرالیا، از آنها خواسته بود به این ائتلاف بپیوندد. پیش از آن نیز موریسون در ملاقات با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در ژاپن، تاکید کرده بود، اتخاذ مواضع‌ سختگیرانه‌تر در برابر ایران را به طور جدی بررسی می‌کند.

همراهی استرالیا با این ائتلاف با توجه به روابط بسیار نزدیک این کشور با بریتانیا، اقدامی غافلگیر‌کننده به شمار نمی‌رود. پس از توقیف نفتکش‌ استنا ایمپرو که با پرچم بریتانیا در تنگه هرمز در حال حرکت بود، دولت موریسون آخرین نشانه‌های محافظه‌کاری در تعیین خط‌مشی خود در قبال ایران را کنار گذاشت.

موریسون با تکرار مواضع مقامات آمریکایی و بریتانیایی، از اینکه امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز با اقدامات به گفته او بی‌ثبات‌کننده ایران مورد تهدید قرار گرفته، ابراز نگرانی کرد. به گفته او حدود ۱۵ درصد منابع نفت خام و ۲۵ تا ۳۵ درصد محصولات نفتی پالایش‌شده مورد نیاز استرالیا از طریق عبور از تنگه هرمز تامین می‌شود و ناامنی آن یک تهدید بالقوه برای اقتصاد استرالیا است.

به گزارش رویترز، نخست‌وزیر استرالیا اعلام کرده که هواپیمای پوسایدن پی-۸ با قابلیت گشت دریایی و شناسایی و یک ناوچه را همراه با خدمه و پرسنل مورد نیاز راهی منطقه می‌کند و آنها دست کم به مدت شش ماه به ماموریت خود در خلیج فارس ادامه می‌دهند.

آمریکا پس از انفجار چهار نتفکش در بندرفجیره در امارات متحده عربی، روند رایزنی‌ها با متحدان اروپایی و اعراب به منظور ایجاد ائتلاف امنیت دریایی را آغاز کرد. واکنش اولیه این کشورها، به ویژه اروپاییان به این طرح بسیار سرد بود. اما با انفجار دو نفتکش‌ دیگر در دریای عمان و پس از آن سرنگونی پهپاد آمریکایی با موشک زمین به هوای سپاه، موضع اروپاییان از جمله بریتانیا ملایم‌تر شد. در نهایت توقیف چند نفتکش از سوی سپاه از جمله نفتکش استنا ایمپرو، انگیزه لازم برای پیوستن به این ائتلاف را در بین برخی کشورهای اروپایی ایجاد کرد.

هرچند بریتانیا تنها کشوری در اروپا است که به طور رسمی به این ائتلاف ملحق شده و ناوهای خود را برای اسکورت کشتی‌ها به خلیج فارس فرستاده؛ دانمارک، فرانسه و ایتالیا نیز قبلا نسبت به همراهی با طرح ناوگان اروپایی در خلیج فارس چراغ سبز نشان داده بودند. طرحی که با توجه به نیاز نیروی دریایی کشورهای اروپایی به پشتیبانی آمریکا، عملا به معنی حضور آنها در ائتلاف دریایی تحت رهبری آمریکا است.

انتظار می‌رود با نزدیک شدن زمان اجلاس امنیت دریایی خلیج فارس در ماه اکتبر که در منامه، پایتخت بحرین برگزار می‌شود، کشورهای بیشتری آمادگی خود را برای پیوستن به این ائتلاف اعلام کنند. تا کنون ۶۰ کشور به این اجلاس دعوت شده‌اند و اخیرا نمایندگان ۳۰ کشور در مقر فرماندهی مرکزی آمریکا در خاورمیانه جلسه‌ای در این زمینه برگزار کرده‌اند.

یکی از کشورهای اروپایی که انتظار می‌رود با تجدید نظر در مواضع خود به این ائتلاف ملحق شود، آلمان است. دولت آنگلا مرکل با رد درخواست رسمی آمریکا اعلام کرده بود که با توجه به ریسک افزایش تنش‌ها در صورت تشکیل این ائتلاف به آن ملحق نمی‌شود.

اما اخیرا مواضع برلین تغییر کرده و از بررسی طرح ناوگان اروپایی بریتانیا خبر داده است که ترجمه آن بررسی طرح آمریکا است.

هرچند آلمان در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا، نیروی دریایی آب‌های آبی (نیروی دریایی با قابلیت فعالیت گسترده در آب‌های بین‌المللی) ضعیف‌تری دارد، حضورش به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپا، برای واشینگتن اهمیت دارد.

در بین کشورهای عربی بحرین که میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا است و اجلاس امنیت دریایی در آن برگزار خواهد شد، به طور رسمی به این طرح پیوسته و همکاری برخی دیگر از کشورهای عربی دور از ذهن نخواهد بود.

نفتکش‌های امارات متحده عربی و عربستان سعودی در جریان انفجارهای بندر فجیره آسیب دید و ملک سلمان، پادشاه عربستان در نشست‌های اضطراری مکه که برای بررسی همین موضوع برگزار شد، خواستار همکاری جامعه بین‌المللی برای امنیت دریانوردی در منطقه شده بود.

اعلام حضور اسرائیل در ائتلاف نظامی خلیج فارس به عنوان نزدیک‌ترین متحد آمریکا در منطقه نیز با واکنش تند تهران مواجه شده است. اسرائیل قصد دارد در یکی از بخش‌هایی که در آن تبحر دارد، یعنی همکاری‌های اطلاعاتی و تجسسی با این ائتلاف همکاری کند.

آمریکا قبلا اجلاس ورشو در پایتخت لهستان را با هدف صف‌‌آرایی علیه ایران برگزار کرد که به شکست انجامید. اما به نظر می‌رسد در اجلاس منامه، دست کم بین چند متحد اروپایی، عربی و اسرائیل هماهنگی‌های بیشتری در این زمینه وجود داشته باشد.