محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در حالی امروز برای سخنرانی در موسسه بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم حضور داشت که حسن روحانی و دیگر اعضای هیئت دولت در ایران مهمان علی خامنهای بودند.
علی خامنهای در دیدار امروز خود ترجیح داد به موضوع افزایش تنشها میان ایران و آمریکا در خلیجفارس اشاره نکند و بخش عمده سخنرانی خود را به مقابله با تهاجم فرهنگی و تشویق دولت به پیگیری شعار «رونق تولید» اختصاص داد. اما حسن روحانی که پیش از سخنان علی خامنهای، گزارش عملکرد سال دوم دولتش را به علی خامنهای ارائه میداد از سیاست ناامنسازی آبراهههای بینالمللی در صورت فشار به ایران خبر داد و گفت: « قدرتهای جهانی میدانند که در صورت تحریم کامل نفت و به صفر رساندن صادرات نفت ایران، آبراههای بینالمللی نمیتواند امنیت سابق را داشته باشد، بنابراین فشار یکجانبه علیه ایران نمیتواند به نفع آنها باشد و امنیتشان را در منطقه و جهان تضمین نمیکند.»
تهدید حسن روحانی به ناامن کردن آبراهههای بینالمللی در سخنان امروز محمدجواد ظریف نیز بهصورتی دیپلماتیک تکرار شد. ظریف با غیرقابل پیشبینی خواندن رفتار دولت ترامپ گفت: « رفتار غیرقابل پیشبینی متقابل منجر به آشوب میشود. ترامپ نمیتواند انتظار داشته باشد که خود غیرقابل پیشبینی باشد اما دیگران قابل پیشبینی باشند.»
ظریف در این سخنرانی در رابطه با رویکرد خارجی دولت ترامپ گفت: «زمانی که کشوری بخواهد به قیمت ناامنی دیگران، در امنیت بماند، با غافلگیریهای ناخوشایندی مواجه میشود.»
این سخنان ظریف در سوئد و حسن روحانی در تهران در حالی انجام شد که رئیسجمهور ایران در آذر ماه سال گذشته در سفر به سمنان و تیرماه امسال در سفر به سوئیس، تهدید کرده بود که در صورت صادر نشدن نفت ایران، نفت دیگر کشورها نیز از تنگه هرمز عبور نخواهد کرد: «آمریکا بداند که ما نفتمان را میفروشیم و خواهیم فروخت و او قادر به این نیست که جلوی فروش نفت ایران را بگیرد؛ بدانید که اگر روزی آمریکا بخواهد جلوی صادرات نفت ایران را بگیرد، نفتی از خلیجفارس صادر نخواهد شد.»
این سخنان حسن روحانی در سوئیس با تمجید علی خامنهای مواجه شد و وی گفت: «سخنان رئیسجمهور در سفر اخیر به اروپا مبنی بر اینکه اگر نفت ایران صادر نشود، نفت هیچ کشوری در منطقه صادر نخواهد شد، سخنانی مهم و حاکی از سیاست و رویکرد نظام است» وی در همان دیدار از وزارت امور خارجه خواست که «پیگیری جدی اینگونه مواضع رئیسجمهور» را وظیفه خود بداند.
روحانی یک روز پس از این تمجید علی خامنهای از وی، در دیدارش با سفرای ایران در خارج از کشور، موضوع ناامن کردن صادرات نفت را گستردهتر از اقدام به بستن تنگه هرمز خواند و گفت: «کسی که اندکی سیاست بفهمد، نمیگوید جلوی صادرات نفت ایران را میگیریم. تنگههای زیادی داریم؛ تنگه هرمز فقط یکی از آنهاست.»
پس از اعلام نخستین اولتیماتوم ایران به کشورهای اروپایی در اردیبهشتماه سال جاری و اعلام تغییر سیاست ایران از «صبر استراتژیک» به «اقدام متقابل»، چندین اقدام خرابکارانه در خلیجفارس و تنگه هرمز متوجه نفتکشهای بینالمللی شده است. به جز توقیف کشتی بریتانیایی توسط سپاه پاسداران، ایران مسئولیت هیچکدام از این اقدامات خرابکارانه را برعهده نگرفته است. در هفتههای گذشته و با بالا گرفتن موضوع ناامنی کشتیرانی در خلیجفارس، آمریکا از کشورهای جهان خواست تا به ائتلاف بینالمللی برای تأمین امنیت کشتیرانی در خلیجفارس بپیوندند.
با اعلام این خبر از سوی وزارت خارجه آمریکا، ایران ضمن تأکید بر امن بودن خلیجفارس و تنگه هرمز تشکیل چنین ائتلافی را مخل امنیت کشتیرانی توصیف کرد. اعلام خبر پیوستن اسرائیل به این ائتلاف خشم مقامات ایران را برانگیخت و وزارت امور خارجه ایران در چند هفته گذشته رایزنیهای گستردهای برای جلوگیری از نقشآفرینی مستقیم اسرائیل در آبراهه جنوبی ایران صورت داده است. تهدید جدید ایران به ناامنسازی آبراهههای بینالمللی در حالی صورت گرفت که روز گذشته دولت استرالیا نیز اعلام کرد که به این ائتلاف بینالمللی خواهد پیوست.