کاشان شهری تاریخی و زیبا است که چون نگینی در دل کویر مرکزی ایران می‌درخشد. کاشان را شهر گل و گلاب، خانه‌های تاریخی و پایتخت فرش و قالی جهان نیز می‌خوانند. شهری که بزرگانی چون غیاث‌الدین جمشید کاشانی، ریاضی‌دان و منجم قرن هشتم، رضا عباسی، نقاش هم‌دوره شاه‌عباس صفوی، کلیم کاشانی، شاعر، محمد غفاری معروف به کمال‌الملک، رحمت‌الله بدیعی، موسیقی‌دان سرشناس معاصر، عزالدین محمود کاشانی، دانشمند و عارف قرن هشتم و سهراب سپهری، شاعر مدرن و معروف معاصر از آنجا برخاسته‌اند.

در کاشان بیش از یک هزار و ۷۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده است؛ از جمله بنای زیبای مسجد آقابزرگ که از شاهکارهای معماری و تنها مسجد پنج طبقه جهان است.

بازار سنتی کاشان یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های این شهر است که علاوه بر آثار تاریخی بسیاری که را در خود جای‌ داده است، هنگام گشت زدن در آن می‌توان زیبایی چشم‌نواز معماری ایرانی در دوره‌های مختلف را نیز مشاهده کرد. قدمت بازار کاشان به دوران آل‌ بویه و پس از آن، سلجوقیان می‌رسد اما این بازار در دوره صفوی به اوج شکوه رسید و آنچه امروز از آن بر جای‌ مانده، بازاری است که در دوران قاجار روی بقایای بازار قدیم ساخته شد.

برای ورود به بازار کاشان می‌توان مسیر را از میدانی آغاز کرد که به نام کمال‌الملک نام‌گذاری شده است. در یکی از خیابان‌های منشعب از این میدان که نام بابا افضل کاشانی، شاعر و عارف قرن هفتم هجری قمری را بر خود دارد، دهانه بزرگی ما را به داخل بازار هدایت می‌کند که همچون موزه‌ای است که هفت قرن معماری ایران، از قرن هفتم تا اواخر دوره قاجار را در خود جای‌ داده است.

در شروع مسیر و پس از دیدن مغازه‌های مختلف و آب‌انبار، به مسجد و مدرسه شاه یا سلطانی می‌رسیم که پس از انقلاب به مسجد امام تغییر نام پیدا کرده است. این بنای قاجاری بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و یکی از نمونه‌های باشکوه معماری دوره قاجار است که معمار محمد شفیع آن را به دستور فتحعلی شاه قاجار بین سال‌های ۱۲۲۱ تا ۱۲۲۹ هجری قمری ساخته است.

در کوچه «در زنجیر» خیابانی که به نام محتشم کاشانی، شاعر سده دهم هجری قمری، نام‌گذاری شده است، زیارتگاه امامزاده حارث قرار دارد. این امامزاده که به «امامزاده در زنجیر» هم مشهور است، رواق، صحن وسیعی و گنبد فیروزه‌ای کاشی‌کاری شده و چشمگیری دارد. قدمت ساختمان این امامزاده به روایتی به سال ۶۹۶ هجری قمری می‌رسد و تا سال‌های اخیر بنایی با مصالح خشت و گل بوده است.

در ادامه راه به تیمچه امین‌الدوله می‌رسیم. این بخش از بازار در دوره قاجار و بین سال‌های ۱۲۸۰ تا ۱۲۸۴ هجری قمری زیر نظر استاد علی مریم کاشانی، طراح و معمار چیره‌دست و مشهور آن دوره ساخته شده است. تزیینات خیره‌کننده و شاهکارهای هندسی تنها گوشه‌ای از جذابیت این بنا به شمار می‌روند.

پس از دیدن این تیمچه و در نزدیکی آن به کاروانسرا یا تیمچه بخشی وارد می‌شویم که این بنا نیز از دوره قاجار به‌ جا مانده است و کاشی‌کاری و یزدی‌بندی سقف آن بسیار به چشم می‌آید. فضای میانی این تیمچه گنبدی، بزرگ، بلند و روزنی ۱۲ گوش است.

پس از استراحتی کوتاه در کافه زیبا و زیرزمینی این کاروانسرا و در ادامه مسیر، اگر به سمت بالای بازار برویم، به حمام خان می‌رسیم که بنایی به‌ جا مانده از دوره زندیه است. با عبور از سردر زیبای این حمام، به سر بینه وارد می‌شویم که امروزه یک چایخانه و رستوران سنتی شده است.

پس از حمام خان نوبت به بازدید از تیمچه صباغ می‌رسد که تا حمام فاصله بسیار کمی دارد. تیمچه صباغ از آثار دوره قاجار است و به بازار حاجی سید حسین نیز شهرت دارد و به‌زعم کارشناسان از لحاظ ترکیب و انتظام فضایی از مصادیق ساده و در عین‌ حال تمام‌ و کمال یک تیمچه قاجاری است

در ادامه مسیر به آب‌انبار تاریخی بالابازار یا حاج حسین صباغ می‌رسیم که بر اساس کتیبه‌ای که بر سردر آن موجود است، قدمت آن به سال ۱۲۴۰ هجری قمری می‌رسد و تزیینات زیبای کاشی‌کاری، حجاری، گچ‌بری و نقاشی بر ورودی آن دیده می‌شود.

در ادامه مسیر به مسجد میرعماد یا مسجد میدان می‌رسیم که از بناهای قدیمی‌تر بازار کاشان محسوب می‌شود و از دوره سلجوقیان تا عهد صفویه رونق داشته است. حیرت‌انگیزترین بخش این مسجد سر در عالی و زیبای آن است که فنون معماری اصیل ایرانی را به نمایش می‌گذارد و بر دیواره‌های اطراف آن نیز کتیبه‌ها و فرمان‌هایی از پادشاهان قراقویونلو و صفویه گرفته تا شاهان قاجار دیده می‌شود که اطلاعات مهمی از آداب‌ و رسوم و سنت‌های اجتماعی مردم و راه و روش فرمانروایان گذشته را در اختیار ما می‌گذارد.

کاشان شهری فوق‌العاده زیبا و دلچسب برای خیابان‌گردی است؛ شهری که معماری و رنگ  آن هرگز از یاد بازدیدکنندگان نمی‌رود.