ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده پیشین نیروهای آمریکایی در افغانستان، میگوید که واشینگتن با ترک افغانستان مسئولیتهایش در قبال حمایت از حقوق و آزادیهای بشری را انجام نداده و با خروج آمریکا، زمینه جنگ داخلی در افغانستان فراهم شده است.
هم اکنون جنگ در اطراف شهرهای هرات، لشکرگاه و قندهار به شدت جریان دارد و گروه طالبان با تمام توان میکوشد مرکز این استانهای راهبردی را تصرف کند اما نیروهای امنیتی با پشتیبانی گروههای مقاومت مردمی، از تصرف این شهرها به دست طالبان ممانعت کردهاند.
شورشیان طالبان از زمان اعلام خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان در اول ماه مه سال جاری میلادی، بر شدت حملات خود افزوده و تقریبا ۲۰۰ شهرستان از ۴۰۰ شهرستان این کشور را تصرف کردهاند. در این مدت، دهها هزار شهروند افغان از مناطق مختلف از جمله قندهار و هرات هم از خانههای خود آواره شدهاند.
ژنرال پترائوس که پس از فرماندهی کل نیروهای آمریکایی در افغانستان مدتی هم ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) را بر عهده داشته است، به روزنامه تایمز لندن هشدار داد که بازگشت «رژیم اسلامی قرون وسطایی» و ایجاد پناهگاهها و پایگاههای امن تروریستی در افغانستان یک احتمال بسیار نزدیک به واقعیت است.
او گفت: «بقیه جهان خواهند دید که ما از دموکراسی یا ارزشهای حقوق بشری به ویژه حقوق زنان، حق آموزش و آزادی بیان و مطبوعات که در سراسر جهان ترویج کردهایم، حمایت نمیکنیم. طبعا این ارزشها در افغانستان به تکامل نرسیدهاند اما به مراتب بهتر از این است که طالبان یک رژیم اسلامگرای متحجر ایجاد کند.»
گروه طالبان با تصرف بسیاری مناطق فعالیت آزاد زنان و رسانهها را مانع شده و شرایط سختگیرانهای مانند دهه ۹۰ میلادی وضع کرده است. این گروه از جمله در تخار خروج زنان بدون محرم از خانه و فروش گوشت یخزده را ممنوع کرده است. نرخ برقع هم در این مناطق دو برابر شده است.
از سوی دیگر، گروههای مقاومت مردمی علیه طالبان خارج از چارچوب نهادهای نظامی کشور ایجاد شده است اما این نیروها همسو با سربازان ارتش و پلیس فعالیت میکنند.
ژنرال پترائوس میگوید: «بدترین سناریو این است که جنگ خونین و وحشتناک داخلی شبیه دهه ۱۹۹۰ را شاهد باشیم که به ظهور طالبان منجر شد.»
او میافزاید: «اگر چنین شود، احتمال ایجاد دوباره پناهگاه القاعده وجود خواهد داشت؛ اما فکر میکنم القاعده در کوتاهمدت نمیتواند خاک آمریکا یا اروپا را تهدید کند و یقینا خدمات اطلاعاتی و نظامی ما این روند را زیر نظر خواهد داشت.»
او به تایمز گفت: «اما با تسلط طالبان، کار القاعده آسان خواهد شد. ما شاهد خواهیم بود که میلیونها پناهجو به پاکستان و سایر کشورهای همسایه سرازیر میشوند. با کنترل طالبان بر افغانستان آزادیهای شهروندی برای افغانها به ويژه زنان، کاهش چشمگیری خواهد یافت. فکر نمیکنم این چیزی است که جهان بخواهد شاهدش باشد.»
پترائوس میگوید توقف عملیات نظامی آمریکا در افغانستان او را شوکه کرده است.
رئیس پیشین سیآیای میگوید: «اگر تعهد و اراده خود برای ماندن را نشان میدادیم، در موقعیت خیلی نیرومندتر برای مذاکره با طالبان قرار داشتیم اما وقتی به دشمن میگوییم که ما در حال ترک کردن اینجا هستیم، آنها چرا باید از خواستههای خود دست بردارند؟ برای من روشن نیست که چرا فکر نکردیم که سه هزار و ۵۰۰ نیروی خود را برای جلوگیری از بازگشت رژیم اسلامگرای فوقمحافظهکار طالبان که به نفع هیچ کسی نیست، در این کشور حفظ کنیم.»
پترائوس افزود: «جنگ ادامه خواهد یافت و بدتر هم خواهد شد. رایان کروکر (سفیر پیشین آمریکا در کابل) یک بار گفته بود که شما از دیدن فیلم در سینما خسته میشوید و سالن را ترک میکنید اما فیلم ادامه دارد. ما دولت افغانستان را وادار کردیم هزاران زندانی طالبان را آزاد کند و در عوض چیزی اندک یا هیچ به دست آوردیم. اما اگر سه هزار و ۵۰۰ نیروی خود در این کشور را حفظ میکردیم تا از اوضاع آگاه باشند و به شرکای افغان خود کمک کنند، در شرایطی بودیم که میتوانستیم جلوی دامن زدن به جنگ داخلی در این کشور توسط طالبان را بگیریم.»