بغداد، شهری که روزگاری پایتخت خلافت عباسی و از مهمترین شهرهای جهان بود، میخواهد به زودی میزبان نشستی دیپلماتیک در عالیترین سطح باشد؛ نشستی که در آن قدرتهای مختلف خاورمیانه، حتی آنها که با هم رابطه دیپلماتیک ندارند، حضور پیدا کنند. هنوز معلوم نیست در این نشست دقیقا چه کشورهایی و در چه سطحی مشارکت کنند اما به نظر میرسد دولت مصطفی کاظمی، نخستوزیر عراق، آرزوهای بزرگی برای آن در سر دارد.
ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی و امانوئل مکرون، رجب طیب اردوغان، عبدالفتاح سیسی و ابراهیم رئیسی، روسای جمهور فرانسه، ترکیه، مصر و ایران از شاخصترین چهرههایی هستند که صحبت از حضورشان مطرح است. این دیدار قرار است در ماه جاری (اوت) برگزار شود.
مصطفی کاظمی چهرهای منحصر به فرد است که در دوران زمامداری خود کوشیده با نفوذ بیش از حد جمهوری اسلامی در کشورش مقابله کند، با شبهنظامیهای شیعه وفادار به تهران برخورد کند و روابط عراق با کشورهای عربی را بهبود بخشد. کاظمی مثلا دیدارهای مثلث عراق-مصر-اردن را فعال کرده و در بغداد، امان و قاهره با عبدالفتاح سیسی، رئیسجمهور مصر و ملک عبدالله، پادشاه اردن دیدار کرده است. آخرین نمونه این دیدار سه جانبه در ماه ژوئن در بغداد برگزار شد و کاظمی در آن فراخوان به «شرق نو» داد.
کاظمی در ضمن کوشیده روابط بغداد با ریاض بهتر شوند. او از زمان ریاست خود بر سازمان اطلاعات عراق به داشتن روابط حسنه با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و وزیر دفاع این کشور، معروف بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روز یکشنبه، وزارت خارجه عراق رسما اعلام کرد از اردوغان برای دعوت در نشست بغداد دعوت شده است. فوآد حسین، وزیر خارجه عراق، یک روز پیش از آن در استانبول با اردوغان دیدار کرده و این دعوت را به دستش رسانده بود. این در حالی است که ترکیه مدتها است برای برخورد با نیروهای «حزب کارگران کردستان» (پکک) در خاک اقلیم کردستانِ عراق عملیات نظامی میکند و در چند ماه گذشته این عملیات را شدت بخشیده است. کاظمی و اردوغان در ماه دسامبر در آنکارا دیدار کرده بودند تا در مورد بازرگانی، بازسازی و «مبارزه علیه تروریسم» صحبت کنند. اردوغان در آن دیدار مدعی شده بود که نخستوزیر عراق با او در مورد «مبارزه ما علیه دشمنان مشترکمان، یعنی سازمانهای تروریستی داعش، پ ک ک و جنبش فتحاللهچیها» همنظر است. (منظور از «فتحاللهچیها» طرفداران فتحالله گولن، روحانی اسلامگرای ترکیهای است که در تبعید در آمریکا زندگی میکند و آنکارا او را متهم به دست داشتن در کودتای نافرجام ۲۰۱۶ میداند.)
دفتر رئیسی روز سهشنبه گفت که او نیز به این نشست دعوت شده است. فوآد حسین دعوتنامه رئیسی را شخصا به تهران آورده و در دیدار با همتای ایرانی خود، جواد ظریف، تحویل او داده است.
رسانههای نزدیک به جمهوری اسلامی خبر از این دادهاند که عراقیها میخواهند میزبان دور دیگری از مذاکرات بین دو مهمترین قدرت منطقه باشند. شبکه «المیادین»، که نزدیک به حزبالله لبنان است، گزارش کرد که دولت کاظمی در کوشش است در حاشیه نشست بغداد، مقامات ایران و عربستان سعودی با یکدیگر دیدار کنند. در گزارش این تلویزیون ادعا شده است: «بغداد میخواهد در پی دیدارهای دوجانبه پشت درهای بسته به قطع روابط بین تهران و ریاض خاتمه دهد.»
ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، نیز به نشست بغداد دعوت شده است. امیر فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، روز یکشنبه در ریاض پذیرای همتای عراقی خود بود. به گزارش روزنامه «شرق الاوسط» آقای حسین دعوتنامه ملک سلمان را در همین دیدار تحویل داده است.
بغداد در ماههای اخیر صحنه دیدار مقامات جمهوری اسلامی و عربستان سعودی بوده است؛ عالیترین دیدار مقامات دو کشور در پی قطع روابط دیپلماتیک در سال ۲۰۱۶. سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در ماه مه گفته بود تهران آمادگی «مذاکره با عربستان سعودی در هر سطحی را دارد.» ولیعهد عربستان نیز در برخی اظهارنظرها از تمایل ریاض برای گفتگو با ایران گفته بود. رئیسی در دوران کوتاهی که از انتخابش میگذرد حرفهایی زده که به نظر چراغ سبز نشان دادن به ایده مذاکره با سعودیها است. ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق، هم از خواست تهران برای گفتگو با ریاض گفته است.
مکرون از اولین چهرههای خارجی بود که در تماسی تلفنی با رئیسی از خواست بهبود روابط با ایران سخن گفت. رئیسی در مقابل اعلام آمادگی ایران برای همکاری در موضوع لبنان را مطرح کرد؛ کشوری که مکرون در یک سال اخیر توجه خاصی به آن نشان داده و به آن سفر کرده است. مکرون روز دوشنبه در گفتگویی تلفنی با کاظمی یادآوری کرد که فرانسه متعهد به مبارزه با داعش و ایجاد ثبات و امنیت در عراق و منطقه است و گفت در نشست بغداد شرکت خواهد کرد.
امیر کویت، شیخ نواف، نیز به نشست بغداد دعوت شده است. به گزارش خبرگزاری عراق، خالد بتال النجم، وزیر برنامهریزی عراق، نامه دستنویسی از کاظمی را برای دعوت شیخ نواف تحویل او داد.
جمعه عناد، وزیر دفاع عراق، نیز در روز شنبه دعوتنامه آقای سیسی را به او تحویل داد.
یک منبع عراقی به «شرق الاوسط» گفت بغداد امیدوار به مشارکت امارات متحده عربی و قطر هم هست.
یک مهمان که هنوز معلوم نیست دعوت بشود یا نه بشار اسد، رئیسجمهور رژیم سوریه است. موضوع سوریه بدون شک از موضوعات نشست بغداد خواهد بود. اما هنوز معلوم نیست اسد یا سایر مقامات ارشد رژیم دمشق دعوت شوند.