رهبران هفت کشور قدرتمند جهان امروز در جنوب غربی فرانسه گرد آمده اند. جلسات رسمی «گروه هفت» البته از فردا آغاز می‌شود. رهبران جلسات‌شان را در فانوس دریایی قرن نوزدهمی بیاریتز با چشم‌انداز اقیانوس اطلس و «هتل پاله» معروف بیاریتز که روزگاری محبوب ناپلئوم سوم و ملکه ویکتوریا بود برگزار می‌کنند. دنیا اما در آتش و التهاب است. جنگل‌های آمازونِ برزیل که یک پنجم اکسیژن جهان را تامین می‌کنند در آتش می‌سوزند، خلیج فارس و خاورمیانه در خطر درگیری نظامی است و کشمیر محل اختلاف دو قدرت دارای بمب هسته‌ای شده است.
«گروه هفت» حیات خود را در نوامبر سال ۱۹۷۵ به عنوان «گروه شش» در نشستی در نزدیکی پاریس به میزبانی رئیس‌جمهور وقت فرانسه، والری ژیسکار دستن، آغاز کرد. بنیانگذاران آن نشست فرانسه، آمریکا، بریتانیا، ایتالیا، آلمان و ژاپن بودند. کانادا از سال بعد دعوت شد و روسیه نیز از ۱۹۹۷ که بیل کلینتون، بوریس یلتسین را دعوت کرد تا ۲۰۱۴ که ولادیمیر پوتین بخاطر اشغال غیرقانونی شبه‌جزیره کریمه اخراج شد حضور داشت تا این گروه مدتی «گروه هشت» باشد.
در این دوران آمریکا همیشه قوی‌ترین عضو این گروه بوده و رئیس‌جمهورش نقش مهمی در تعیین دستور کار گروه داشته. این روزها اما آمریکا رئیس‌جمهوری غیرمنتظره دارد. دونالد ترامپ در اجلاس قبلی در کانادا وسط جلسه با میزبان، جاستین ترودو، از جلسه بیرون زد و همین باعث شد که نشست بدون انتشار بیانیه پایانی خاتمه یابد. این بار نیز به گزارش رسانه‌ها او از نزدیکانش پرسیده که اصلا رفتن به بیاریتز چه فایده‌ای دارد؟
میزبان نشست این آخرهفته، امانوئل ماکرونی است که ترامپ از «رابطه ویژه» و «دوستی دیرین» با او صحبت می‌کند. اما اختلافات حتی پیش از جلسه آغاز شده‌اند. ماکرون با شور از سوختن آمازون به عنوان «خانه ما» یاد کرده و مسائل محیط‌زیستی و تغییرات اقلیمی را در دستور کار گروه قرار داده. مشاورین ترامپ اما از توجه به مسائلی اینچینی و یا مسائلی همچون توسعه قاره آفریقا و برابری جنسیتی گلایه‌مندند و می‌خواهند تمرکز نشست بر وضعیت اقتصاد جهان باشد. دفاع از دموکراسی و وضعیت آموزش و پرورش در جهان از دیگر مسائلی است که ماکرون در دستور کار قرار داده و به همین علت رهبران متعددی از آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین را نیز به بیاریتز دعوت کرده است.
لری کادلو، مدیر «شورای ملی اقتصاد» آقای ترامپ، اما در مقاله‌ای در «وال استریت ژورنال» فرانسه را متهم کرد که «می‌خواهد در مورد مسائل محوری اقتصادی ساکت بماند». او گفت پاریس بر «کلی‌گویی‌های دارای نزاکت سیاسی» تمرکز کرده و به «تجارت و اقتصاد جهانی» بی‌توجهی شده است.
اقتصاد جهانی بدون شک در وضعیت خطیری قرار دارد. منتقدین ترامپ می‌گویند نزاع بازرگانی او با چین و اعمال تعرفه‌های متقابل توسط این دو بزرگترین اقتصاد دنیا بر یکدیگر از دلایل اصلی این وضعیت است. ترامپ اما همچنان به این رویکرد خود ادامه می‌دهد. او حتی فرانسه را تهدید کرده که برای تلافی مالیات این کشور بر شرکت‌های دیجیتالی که بیشتر بر آمریکایی‌ها تاثیر می‌گذارد هزینه واردات شراب فرانسوی به آمریکا را بالا ببرد.
ترامپ اما مطابق معمول سفر را با حرف‌های خوش‌بینانه آغاز کرد. اولین دستور کار ناهار با ماکرون بود. ترامپ در آغاز این ضیافت گفت: «تا بحال که خوب پیش رفته. هوا عالی است. همه دارند با هم کنار می‌آیند. به نظرم این آخرهفته به دستاوردهای بسیاری می‌رسیم». ماکرون هم ترامپ را «مهمانی بسیار ویژه برای ما» خواند.
یکی از مقامات آمریکا گفت در طول ضیافت، ترامپ و ماکرون «صحبتی طولانی و صریح» در مورد مسائل اقتصادی و سیاست خارجه داشته‌اند.
ماکرون گفت با ترامپ راجع به چند مساله جهانی مهم صحبت می‌کند از جمله لیبی، سوریه، کره شمالی و البته ایران. رئیس‌جمهور فرانسه مطابق معمول به جای اشاره به اختلافات مسلم ترامپ با اروپایی‌ها بر سر برجام بر خواست مشترک پاریس و واشنگتن تاکید کرد: جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای.
بعد از این جلسه، شامی غیررسمی با حضور همه رهبران در فانوس دریایی سفید بلند معروف بیاریتز برگزار شد. ترامپ آخرین نفری بود که به مراسم شام رسید. روزنامه‌نگاران باخبر شدند که رهبران جهان برای شام ماهی تن، پنیر فرانسوی و خورش پپراد خورده‌اند که با پیاز و فلفل و گوجه فرنگی درست می‌شود و ویژه منطقه باسک است. اما این‌که جزئیات صحبت‌های امشب چه بوده هنوز معلوم نیست.
شکی در مورد اختلافات بسیار بین این رهبران نیست. دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا، از سخت تر شدن یافتن نقاط اشتراک گفت. او قبل از جلسه به گزارشگران گفت: «باز هم شاهد نشست گروه هفتی هستیم که محک دشوار وحدت و همبستگی جهان آزاد و رهبرانش خواهد بود. این شاید آخرین لحظه احیای جامعه سیاسی‌مان باشد».
صحبت‌های این عالی‌ترین مقام اتحادیه اروپا را می‌توان علیه ترامپ تعبیر کرد اما نشست بیاریتز تازه‌وارد دیگری هم دارد که قبل از جلسه با تاسک درگیری لفظی داشته: بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا که وعده داده اگر هم با بروکسل به توافق نرسد در روز ۳۱ اکتبر کشورش را از اتحادیه اروپا بیرون می‌برد.
تاسک گفت: «هنوز امیدوارم نام نخست‌وزیر جانسون در تاریخ به عنوان «آقای بی‌توافق» ثبت نشود». جانسون اما گفت این رهبران اتحادیه اروپا هستند که مسئول عدم توافق با بریتانیا هستند. او بخصوص مخالف حفظ پروتکل ایرلند است که به موجب آن مرز بین بین جمهوری ایرلند (عضو اتحادیه اروپا) و ایرلند شمالی (که بخشی از «پادشاهی بریتانیا و ایرلند شمالی» است) همچنان باز می‌ماند.
اما ترامپ خوب می‌داند که جانسونی که بارها از او حمایت کرده در بیاریتز متحد طبیعی او نخواهد بود. لندن و واشنگتن همچنان بر سر مهمترین مسائل روز از برجام و ایران تا بازرگانی جهانی و تغییرات اقلیمی اختلافات روشن و علنی دارند.
جانسون در واکنش به اعمال تعرفه بر چین توسط آمریکا گفت: «این راه پیشروی نیست. همه چیز را هم که بگذاریم کنار، احتمال دارد تقصیر کندی اقتصاد جهانی به گردن حامیان تعرفه‌ها انداخته شود، مستقل از این‌که این اتهام حقیقت داشته باشد یا خیر».
در موضوع تغییرات اقلیمی هم تنها اختلاف موجود بین واشنگتن و بقیه نیست. ماکرون می‌خواهد با انسداد توافق تجاری بین اتحادیه اروپا و مرکوسور (متشکل از برزیل، آرژانتین، اروگوئه و پاراگوئه) بر بولسونارو فشار بگذارد تا دست به حفاظت آمازون بزند. اما سخنگوی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، گفت این «پاسخ مناسبی به رویدادهای کنونی برزیل» نیست و جانسون نیز مخالفت کرد.
ترامپ از سوی دیگر ظاهرا جای خالی پوتین را در بیاریتز حس می کند. او گفت «بسیار مناسب‌تر است» که روسیه به «گروه هفت» بازگردد و گفت اگر کشوری این پیشنهاد را بدهد او گرایش مثبتی به آن خواهد داشت.
معترضین
مطابق معمول، معترضین نیز بیرون از راهروهای قدرت به کار خود مشغولند. پلیس ضدشورش فرانسه امروز با ماشین آب‌پاش و گاز اشک‌آور به سراغ تظاهرکنندگان در شهر بایون در نزدیکی بیاریتز رفت. شمار این معترضین که بعضی‌هاشان از خاک اسپانیا تا بیاریتز راهپیمایی کرده بودند ۹ هزار نفر تخمین زده شده در حالی که بیش از ۱۳ هزار پلیس برای پاسداشت نشست به کار گماشته شده‌اند.
میان معترضین همه‌گرایش ها دیده می‌شد: از فعالین ضدجهانی‌سازی و ضدسرمایه‌داری تا جدایی‌طلبان باسک تا «جلیقه زردها».
آلن میسانا، برقکاری که با جلیقه زرد به تظاهرات آمده بود، به رسانه‌ها گفت: «پول ثروتمندان را بیشتر می‌کنند و به فقرا هیچ چیز نمی‌دهند».
اما معلوم نیست اصلا تصمیمی در بیاریتز گرفته شود یا نه. میزبانان فرانسوی ظاهرا سطح انتظار خیلی پایینی دارند و ماکرون گفته اصلا انتشار بیانیه مشترک «بیهوده» است.
ترامپ پس فردا (دوشنبه) پیش از بازگشت به آمریکا دیدارهای دوجانبه مهمی نیز خواهد داشت. او با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، و عبدالفتاح السیسی، رئيس‌جمهور مصر، دیدار می‌کند؛ رهبرانی که به ترتیب به دلیل راست‌گرایی و خودکامه بودنشان بیشتر از رهبران غربی حاضر در بیاریتز به ترامپ نزدیکند.
