نگرانی دیرهنگام جهان نسبت به آتش‌سوزی‌های گسترده در آمازون

آمازون آتش گرفته است. آمازون سال‌هاست که می‌سوزد.

مگر سال‌های مدرسه یادتان نمی‌آید که معلم نگران از محیط زیست ویدئوهایی از نابودی یکی از شگفت انگیزترین مناطق جهان نشان می‌داد؟ این ویدئوها جنگل زدایی در وسعتی عظیم را نشان می‌داد و می‌گفت آمازون مهم‌ترین اکوسیستم کره زمین است و نیز نشان می‌داد چگونه بومیان آمازون از خانه و زندگیشان رانده می‌شوند‌.

این ویدئوها افشاء می‌کردند چگونه آتش‌سوزی‌های عمدی (در جنگل) زمین را برای کشاورزی در سطح وسیع آماده می‌کرد. این ویدئوها در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ ساخته شدند.

اینکه آمازون با خطری بی‌سابقه روبروست، می‌توانست در سی سال گذشته سرخط اخبار همه رسانه‌ها باشد. پس چرا تنها در هفته گذشته مردم به آن توجه نشان داده‌اند؟ این همه خشم ناگهانی چرا، آن هم جایی که فرصت‌های بسیاری که برای جلوگیری از بالاگرفتن بحران وجود داشت، عمدا نادیده گرفته شده است؟

دو ماه پیش، پس از مذاکرات طولانی، اتحادیه اروپا و گروه «مرکسور» یک قرارداد بازرگانی مشترک امضاء کردند. گروه مرکسور بازار مشترکی میان چهار کشور آمریکای جنوبی، آرژانتین، برزیل، پاراگوئه و اوروگوئه است. این قرارداد به خاطر پیامد آن بر محیط زیست از اهمیت بسیاری برخوردار است.

طبق این قرارداد، کشورهای عضو مرکسور خواهند توانست ۹۹۰۰۰ تن گوشت گاو با تعرفه ۷.۵ درصد (و برخی امتیازات دیگر) به اتحادیه اروپا صادر کنند. سئوال این جاست که این کشورها چگونه قادر خواهند بود برای تامین این مقدار گوشت برای اتحادیه اروپا، مراتع لازم برای جا دادن این همه دام را فراهم کنند؟ پاسخ آن در سوزاندن عامدانه جنگل‌های آمازون و ایجاد زمین برای چرای گاوها است.

لیو وارادکار، نخست وزیر ایرلند، یکی از رهبران اروپا بود که هفته گذشته گفت اگر ژائیر بولسونارو، رئیس جمهور برزیل در مورد متوقف کردن آتش‌سوزی‌های عامدانه در آمازون اقدام نکند، او از قرارداد بازرگانی با مرکسور بیرون خواهد رفت. با وجود این، در ماه ژوئیه آقای وارادکار در پاسخ به این سئوال که آیا این قرارداد به ضرر گله داران ایرلندی تمام نمی‌شود، گفت: «ما ۹۰ درصد تولیدات غذایی‌مان را صادر می‌کنیم. ما یک صادر کننده عمده مواد غذایی هستیم و این تنها از راه بازرگانی آزاد میسر است. به همین دلیل، ایرلند باید بسیار مراقب باشد که به ناگاه تبدیل به یک کشور مخالف تجارت آزاد نشده و راه بازرگانی آزاد را مسدود نکند».

وارادکار با درک کافی، تنها شش هفته پیش، از این قرارداد حمایت کرد. نمایندگان او با ایرلند دور میز مذاکره نشستند. مشکل می‌توان تصور کرد او از پیش نمی‌دانسته که این قرارداد امکان بالقوه لطمه به جنگل‌های بارانی و خسارت به صنایع گوشت و لبنیات ایرلند را ندارد.

همین طور وقتی که در ماه ژوئن نخستین خبر درباره قرارداد نهایی منتشر شد، امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، هیچ نگرانی‌ای در مورد تاثیرات بالقوه آن بر پرورش ناپایدار گوشت گاو نداشتند. در واقع، مرکل بیشتر متوجه صدور خودروهای ساخت آلمان به آمریکای جنوبی بود.

بولسونارو هم مثل ترامپ سیاستمداری است که همه دوست دارند از او نفرت داشته باشند. او هم منکر تغییرات اقلیمی است و هفته گذشته تا آن جا پیش رفت که بگوید نهادهای غیردولتی (ان جی او) به قصد جنگل‌ها را آتش می‌زنند تا دولت را شرمنده کنند.

اما بولسونارو نخستین رئیس جمهور برزیل نیست که جنگل زدایی در سطح بالا را تشویق می‌کند. آتش‌سوزی در جنگل‌های بارانی ده‌ها سال است ادامه دارد. نمی‌توان تنها او را مسئول آن دانست. او یک قربانی به دردخور برای تصاویر آتش در ریه‌های کره زمین است که در شبکه‌های اجتماعی انعکاس وسیع پیدا می‌کند.

سیاستمداران اروپایی ده‌ها سال وقت داشته‌اند این مسئله را حل کنند، و قرارداد مرکسور-اتحادیه اروپا بهترین فرصت برای آن بود. سیاستمداران نباید به سرخط اخبار و تصاویر واکنش نشان بدهند؛ بلکه باید وارد عمل شوند. بار دیگر، سیاستمداران اروپایی به افکار عامه تسلیم شده‌اند، اما بسیار دیر.

من قدری امیدوارم، قرارداد نهایی برای امضاء تا دوسال دیگر آماده نخواهد شد. هنوز فرصت برای لغو آن وجود دارد. هنوز وارادکار وقت دارد از کشاورزانش حمایت کند، و هنوز آلمان فرصت دارد برای پرکردن بازار آمریکای جنوبی از اتوموبیل‌هایش راه دیگری بیابد. و مهم‌تر از همه، هنوز برای احیای جنگل‌های بارانی وقت باقی است، اما این فرصت به سرعت از دست می‌رود.

https://www.independent.co.uk/