با اینکه نزدیک به دو هفته از باز شدن بانک‌ها در افغانستان می‌گذرد، اما تسهیلات بانکی به‌حدی ضعیف است که مشتریان بانک‌ها آن را در حد صفر می‌دانند.

قادر از مشتریان «عزیزی بانک»، یکی از بانک‌های خصوصی افغانستان، است که پرداخت حقوق بیشتر کارمندان دولت را نیز بر عهده دارد. قادر می‌گوید: «حتی ساعت دو شب برای گرفتن نوبت به دفتر مرکزی این بانک آمدم، باز هم صدها نفر جلوتر از من در صف ایستاده بودند.»

او می‌گوید کسانی هستند که ۲۴ ساعت در صف می‌‌ایستند تا وارد بانک شوند. با این حال، به گفته قادر، خدمات بانکی در حدی نیست که جوابگوی نیازهای آنان باشد.

او می‌گوید که حساب بانکی‌اش به دلار است و او تمام سرمایه‌اش را که نزدیک به ۴۰ هزار دلار می‌شود در بانک پس‌انداز کرده است، اما حالا بانک هر هفته فقط ۱۰۰ دلار و در صورت داشتن رابطه با یکی از کارمندان بانک، ۲۰۰ دلار پرداخت می‌کند. او محاسبه کرده است که بیش از چهار سال باید انتظار بکشد تا همه پول را از حسابش خارج کند.

قادر می‌گوید: «می‌خواستم در این وضعیت بی‌کاری با مجموع پول‌هایم کاسبی به راه بیندازم اما حالا با ماهی ۴۰۰ دلار نمی‌دانم چکار کنم.»

قادر می‌گوید بدبختی دیگر این است که طالبان دستور داده‌اند برای حساب‌های دلاری هم پول افغانی پرداخت شود. بانک نیز دلار را خیلی پایین‌تر از نرخ بازار آزاد محاسبه می‌کند.

زرمینه، که در شهر هرات زندگی می‌کند، دردش از قادر هم بیشتر است. او می‌گوید: «کاش به ما هم حداقل همان هفته‌ای ۱۰ هزار افغانی را می‌دادند.»

زرمینه می‌گوید سه بار به بانک در هرات مراجعه کرده است و هر سه بار دم در بانک به او جواب داده‌اند و گفته‌اند برای زنان روز دیگری را در نظر می‌گیرند و زنان فعلا حق ندارند به بانک بروند.

او می‌گوید همسرش خارج از افغانستان است و برایش ماهانه پول می‌فرستد، اما او نمی‌تواند پول را دریافت کند و حالا مانده است که با شکم گرسنه فرزندانش در حالی که پول هم در بانک دارند، چه کند.

ارائه نکردن تسهیلات درست بانکی فغان مردم را بلند کرده است، اما مسئولان بانک‌ها می‌گویند که نبود پول نقد آنان را مجبور کرده است تا همان موجودی را نیز به‌صورت جیره‌بندی بین مردم توزیع کنند.

یکی از کارمندان بانکی خصوصی در کابل با نام مستعار احمد می‌گوید: «مشکل اصلی عدم توزیع پول از سوی بانک مرکزی است. ما به همه موجودی پول خود در بانک مرکزی دسترسی نداریم، ناگزیریم که با همین مقدار پولی که روزانه به ما داده می‌شود با مشتری بسازیم.»

او می‌گوید: «متاسفانه تمام خدمات بانکی در افغانستان فقط به توزیع پول محدود شده است و هیچ‌کس علاقه‌ای به واریز پول به حساب‌هایش ندارد. حتی تحویل پول صرفیه برق (قبض برق) که می‌توانست تا حدی مشکل بانک‌ها را حل کند نیز کند شده و مردم پول صرفیه برقشان را نمی‌پردازند.»

وضعیت بانک‌ها در افغانستان در حالی نابسامان شده است که بانک مرکزی اعلام کرده نقدینگی‌اش دارد تمام می‌شود و این بانک ناگزیر خواهد بود تا تعدادی از بانک‌ها را ببندد.

خبرگزاری رویترز به نقل از مقام‌های بانک مرکزی افغانستان گزارش داده است که نقدینگی این بانک رو به اتمام است و نبودِ کمک جامعه جهانی که در گذشته منبع اصلی رسیدن دلار به افغانستان بود، باعث شده است تا بانک‌ها نتوانند خدمات لازم را به مردم ارائه بدهند.

خدمات بانکی در افغانستان نه تنها هنوز به روال عادی بازنگشته است، بلکه این امکان وجود دارد که همین وضعیت متزلزل بدتر هم بشود.

مردم افغانستان در بیست سال گذشته کم‌کم عادت کرده بودند که همه نقدینگی‌شان را در بانک‌ها نگه دارند، اما  حالا نمی‌دانند با وضعیت پیش‌آمده چه کنند؛ نه امکان برداشت پول از حساب‌هایشان را دارند و نه امیدی به بهتر شدن وضعیت.