صاحبان کارخانههای تولیدی در شهرکهای صنعتی افغانستان میگویند که به دلیل کاهش تولید و واردات برق در افغانستان، بخش عمدهای از کارخانههای تولیدی در شهرکهای صنعتی از کار باز ماندهاند.
اتحادیه صنعتکاران در قندهار میگوید که به دلیل کاهش تولید برق در این استان، ۲۵۰ کارخانه تولیدی در شهرکهای صنعتی و دیگر مناطق قندهار از کار باز ماندهاند. شهر قندهار از نیروگاه سد کجکی در ۱۶۰کیلومتری این شهر برق به دست میآورد که برق آن در حالت عادی در طول روز به کارخانههای تولیدی اختصاص مییابد، و در شب برای مردم مصرف توزیع میشود .همزمان با آن، در حدود ۱۵مگاوات برق خورشیدی نیز در این شهر تولید میشود . اما با سقوط دولت پیشین افغانستان و قدرتگیری طالبان و برهم خوردن فعالیتهای ادارههای دولتی، تولید برق نیز دچار نوسان و کاهش شده است.
اتحادیه صنعتگران قندهار میگوید که با تعطیل شدن کارخانههای تولیدی در این شهر، هزاران نفر بیکار شده و میلیونها دلار به صاحبان کارخانهها ضرر وارد شده است. با این حال، رژیم طالبان هنوز هیچگونه تدبیری برای سهولت کار کارخانههای تولیدی نیندیشیده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از سوی دیگر گفته میشود که ۸۵درصد کارخانههای تولیدی در استان بلخ نیز به سرنوشت کارخانههای قندهار دچار شدهاند. به دلیل کاهش واردات برق از کشورهای همسایه به افغانستان، وضعیت شهرکهای صنعتی نابسامان شده است، به نحوی که کمترین فعالیت را در حال حاضر دارند.
بلخ از برق وارداتی کشور ازبکستان استفاده میکند. ولی ازبکستان به دلیل اینکه دولت افغانستان هزینه واردات برق را پرداخت نکرده است، اقدام به کاهش صادرات برق به افغانستان کرده است. در وضعیتی که بحران بیکاری در افغانستان میرود که به فاجعه تبدیل شود، تعطیلی کارخانههای تولیدی در افغانستان نیز سبب افزایش بیکاری در این کشور میشود.
البته فقط کاهش تولید و واردات برق دلیل تعطیل شدن کارخانههای تولیدی در افغانستان نیست. بسته بودن مرزهای تجارتی کشورهای همسایه به روی افغانستان نیز دلیل دیگری برای تعطیلی کارخانهها است. در حالت عادی، بیشتر کارخانههای تولیدی افغانستان، مواد اولیه مورد نیاز خود را از بازارهای خارجی تامین میکنند. بیشتر این مواد اولیه از ایران، چین، پاکستان، و تا حدی کشورهای آسیای میانه تامین میشود. اما پس از سقوط دولت اشرف غنی و روی کار آمدن طالبان، مرزهای ترانزیت برای هفتههای متوالی بسته ماند و این مسئله باعث شد تا کارخانهها نتوانند مواد اولیه لازم برای تولید خود را از خارج تامین کنند. حالا هم که چالش بانکهای افغانستان و نبودن نقدینه باعث شده که فعالیت بانکها که زمینه انتقال پول به خارج را میسر میسازند محدود شود. در نتیجه، کارخانهها مواد اولیه برای تولید ندارند.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تداوم وضعیت موجود نظام بانکداری را در افغانستان بهزودی متلاشی خواهد کرد. اگر چنین شود، در کنار متلاشی شدن نظام بانکی افغانستان، کارخانههای تولیدی در این کشور نیز به طور کامل از فعالیت باز خواهند ماند و این مسئله، وضعیت متزلزل اقتصادی افغانستان را بحرانیتر خواهد کرد. اگر پولهای منجمد شده افغانستان در آمریکا دوباره به سوی این کشور سرازیر نشود، و کمکهای جامعه جهانی به مردم افغانستان صورت نگیرد، در مدت کوتاهی اقتصاد افغانستان کاملا از هم خواهد پاشید و این کشور بار دیگر در باتلاق بحرانی انسانی، مانند آنچه در دهه ۹۰رخ داد، فرو خواهد رفت.