عراق خودروهای ایرانی را به دلیل کیفیت پایین و نداشتن استانداردهای لازم و موردقبول این کشور نپذیرفت.

در پنج ماه نخست امسال، تنها پانصدوچهارده دستگاه خودرو ایرانی به خارج از کشور صادر شده است. این رقم نشان می‌دهد استقبال از خودروهای ایرانی در خارج از مرزهای ایران پایین بوده است. این در حالی است که رضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت)، در برنامه پیشنهادی خود وعده داده بود که تولید خودرو ایرانی را به سالانه یک میلیون دستگاه افزایش می‌دهد و با کاهش ۲۰ درصدی قیمت آن، برای صادرات خودرو به سوریه، عراق، لبنان و پاکستان برنامه‌ریزی می‌کند. حالا کمتر از دو ماه پس از این وعده، خبر رسیده است که عراق خودروهای ایرانی را به دلیل نداشتن استانداردهای لازم نمی‌پذیرد.

به گزارش تجارت‌نیوز، خودروسازان ایرانی برای صادرات در گام نخست، با طرف عراقی مذاکره کردند اما پاسخ مثبتی نگرفتند و عراق استانداردهای تولید خودرو در ایران را رد کرده است.

این خبر را غلامرضا شریعتی، رئیس سازمان ملی استاندارد اعلام کرد و گفت که خودروهای ایرانی منطبق با قوانین ۸۵گانه اروپا تولید می‌شوند اما عراقی‌ها اصرار دارند که به «ایمنی» و «آلایندگی» خودروها نیز توجه شود.

دیاکو افخم، یکی از فعالان بازار عراق، در همین زمینه به سایت تجارت‌نیوز گفت که عراق با استخدام کارشناسانی از کشورهای چین، کره و ژاپن، استاندارد بودن کالاهای وارداتی را ارزیابی می‌کند و اگر کالاهای صادراتی ایران استانداردهای لازم را نداشته باشند، تا سال آینده نه‌ تنها خودرو که موادغذایی هم با مشکل صادرات به عراق مواجه می‌شوند.

در حال حاضر، برخی مردم عراق که در پی وسیله نقلیه کم‌مصرف و ارزان‌ترند، از خودروهای ایرانی استقبال می‌کنند؛ با این حال، به گفته شریعتی، عراق قصد دارد مطابق با استانداردهای تعیین شده در کشورهای خلیج‌فارس، خودرو وارد کند.

آماری که سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران منتشر کرده است، نشان می‌دهد که ۹۰ درصد خودروهای صادراتی ایران در سال ۱۳۹۸، ساینا بوده است. ۱۰ درصد بقیه نیز به صادرات خودروهایی مثل پراید، سمند، پژو پارس، پژو دویست‌وهفت، هایما، دنا، تیبا و کوییک تعلق داشته است. با این‌ حال، تعداد خودروهایی که به خارج از ایران صادر می‌شوند همواره کم بوده است؛ به طوری‌ که در پنج ماه نخست سال جاری، فقط پانصدوچهارده دستگاه خودرو به خارج از ایران صادر شده است و این نشان می‌دهد که صادرات خودرو جمهوری اسلامی ایران با آنچه وزیر صمت وعده داده است، فاصله بسیار دارد.

برخوردار نبودن از استانداردهای لازم زیست‌ محیطی و نداشتن ایمنی خودروهای ایرانی دو موضوعی‌اند که کارشناسان همواره بر آن تاکید کرده‌اند اما خودروسازان ایرانی با اطمینان از اینکه در بازار داخلی رقابتی وجود ندارد، خود را به رعایت استانداردهای موردتایید جهانی موظف نمی‌دانند.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۶، در گزارشی از «نهاد حاکمیتی» و «متولی امر تولید» خواست که بر رعایت و اعلام سطح ایمنی خودروها نظارت کند و خودروسازان در آگهی‌ها و قراردادهای فروش به درج سطح ایمنی واقعی از جمله معیار مصرف سوخت، ملزم شوند. در این گزارش، از سازمان ملی استاندارد نیز خواسته شد که آزمون‌های سطح ایمنی داخلی را برای خودروسازان تدوین و اجرایی کند.

در این گزارش آمده است که به ازای هر ۱۰ هزار خودرو در دنیا، به‌ طور متوسط حدود ۹ نفر در تصادف‌ها کشته می‌شوند؛ این در حالی است که در ایران به ازای این تعداد خودرو، سی‌وهفت نفر کشته می‌شوند.

درباره میزان آلایندگی خودروهای ایرانی نیز بحث بسیار است. خودروهای تولید داخل برای اینکه برای ورود به بازار مجوز داشته باشند باید استاندارد یورو۵ را دریافت کنند؛ این در حالی است در بسیاری مواقع این اتفاق نمی‌افتد.

زمستان ۱۳۹۹، بعد از اینکه شرکت سایپا خودرو شاهین را عرضه کرد، بهزاد اشجعی، دبیر کمیته فنی مجوزهای خودرویی سازمان محیط‌ زیست، در توییتی نوشت: «خودروی شاهین سایپا برخلاف قانون بدون آنکه مجوز آلایندگی داشته باشد، فروخته شده و این اتفاق کاملا غیرقانونی است.» او همچنین تاکید کرد که این شرکت دو خودرو نیسان وانت و زامیاد را نیز بدون داشتن استاندارد آلایندگی یورو۵ فروخته است.

شرکت کنترل کیفیت هوای تهران پیش‌تر اعلام کرده بود که سهم خودروهای سواری از آلودگی هوای پایتخت چهل‌ونه درصد است.