حدود یک ماه قبل، مسئولان نهادهای بهداشت و سلامت افغانستان به دستور رهبری طالبان، روند جمع‌آوری افراد معتاد به موادمخدر از خیابان‌های شهرهای مختلف افغانستان را آغاز کردند و مدعی‌اند که این افراد را درمان می‌کنند. تصاویر منتشر شده از جریان جمع‌آوری افراد معتاد نشان می‌دهند که جنگجویان طالبان با شلاق، قنداق تفنگ و با شیوه‌های خشن و تحقیرآمیز، افراد معتاد به موادمخدر را به سمت زندان‌ها یا مراکز درمانی هدایت می‌کنند.
در یکی از این ویدیوها از شهر شبرغان در شمال افغانستان، می‌بینیم که جنگجویان طالب چند مرد معتاد را بازداشت کرده‌اند و در حالی که یکی از آنان روی بدن این افراد آب می‌ریزد، دیگری با شلاق بر بدنشان می‌کوبد و می‌پرسد: «بازهم موادمخدر دود می‌کنی یا توبه کردی؟»
در روزهای اخیر، روند جمع‌آوری افراد معتاد به موادمخدر در شهرهای بزرگ افغانستان از جمله کابل، مزارشریف، هرات و قندهار افزایش یافته و طالبان برای درمان این افراد بر استفاده از شلاق و زور تمرکز کرده‌اند.
از تعداد افراد معتاد به موادمخدر در افغانستان آمار دقیقی وجود ندارد اما وزارت بهداشت دولت پیشین افغانستان شمار این افراد را حدود سه میلیون تن اعلام کرده بود که از این میان، ۸۵۰ هزار تن زن‌اند. بر اساس این آمار، در سراسر افغانستان، چهار هزار و ۷۰ تخت برای بستری و درمان افراد معتاد وجود دارد که ۱۸ درصد آن‌ها به زنان اختصاص داده شده است. البته طالبان تاکنون برای درمان زنان معتاد هیچ اقدامی نکرده است.
در وضعیتی که در افغانستان هرج‌ومرج مطلق حکمفرما است، نظام اقتصادی و اداری از هم پاشیده، طالبان حتی توانایی تهیه سه وعده غذا برای جنگجویانشان را ندارد و دستمزد کارمندان ادارات دولتی از جمله نهادهای بهداشتی پرداخت نشده است، چگونه ممکن است افرادی که سال‌ها است موادمخدر مصرف می‌کنند و به بیماری‌های روحی و روانی مبتلایند، با چنین شیوه‌ای درمان شوند؟
خبرگزاری آسوشیتدپرس تصاویری از جمع‌آوری افراد معتاد در کابل منتشر کرده است که به روشنی رفتار مملو از خشونت با این افراد را نشان می‌دهد. آسوشیتدپرس نوشته است که شماری از افراد بازداشت شده که به گفته پزشکان به بیماری‌های روحی و روانی مبتلا هستند، با دست‌های بسته کنار یک دیوار سنگی نشسته و مجبورند از دستورهای طالبان پیروی کنند. فضل‌الربیع، پزشک وظیفه در مرکز درمانی افراد معتاد در کابل، به آسوشیتدپرس گفته است: «دیگر ما در حاکمیت دموکراسی نیستیم، این یک دیکتاتوری است و تنها راه برای درمان معتادان هم استفاده از زور است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وحیدالله روشان، پزشک بیمارستان علی‌سینا در بخش مراقبت و درمان معتادان، به آسوشیتدپرس گفته است که در این بیمارستان، معتادان یک دوره ۴۵ روزه درمان را آغاز می‌کنند و در این دوره فقط مراقبت‌های پزشکی اندک و مسکن به آن‌ها داده می‌شود. دکتر وحیدالله اذعان می‌کند که در این بیمارستان بوپرنورفین و متادون که معمولا برای درمان افراد معتاد به موادمخدر استفاده می‌شود، موجود نیست.
به نظر می‌رسد که طالبان بسیار احساساتی و بدون یک طرح عملی برای درمان بیش از سه میلیون معتاد اقدام کرده‌اند. مسوولان طالبان در روزهای نخست حاکمیت خود در افغانستان، از تامین امنیت سراسری در این کشور دم می‌زدند؛ در حالی که این تصور را چند گروه تبهکار و آدم‌ربا در شهرها به سادگی به چالش کشیدند و در این میان، داعش نیز حملات مرگباری را در نقاط پرجمعیت شهرها اجرا کرد که به مرگ صدها تن منجرشد. اینک شیرازه امنیت خیالی طالبان به آسانی از هم گسسته و اعدام و نمایش اجساد در شهرها نیز به تامین امنیت در کشوری که فقر آن را به سمت یک فاجعه بزرگ هدایت می‌کند، کمک چندانی نکرده است.
به نظر می‌رسد استفاده از زور و شلاق برای درمان کسانی که در نتیجه یک جنگ طولانی و ویرانگر، فقر لجام گسیخته و بیکاری مطلق به اعتیاد روی آورده‌اند و در عین حال با بیماری‌های روحی و روانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، خیالی بس بیهوده است. استفاده از زور شاید برای مهار دزدان، آدم‌رباها و متوقف کردن حملات داعش تا حدی کارساز باشد، اما چگونه می‌توان بیماری‌های روانی و اعتیاد به موادمخدر را در کشوری که تولیدکننده ۹۰ درصد موادمخدر دنیا است و بهشت اربابان تجارت غیرقانونی موادمخدر شده است، با این روش درمان کرد؟
طالبان در حالی به این کار اقدام کرده‌اند که کارکنان درمانگاه‌های ترک اعتیاد از ماه ژوییه تاکنون دستمزد نگرفته‌اند و داروهای موردنیاز برای درمان معتادان نیز در این مراکز وجود ندارد. این موضوع را وحیدالله روشان، پزشک بیمارستان علی سینا کابل، در صحبت با آسوشیتدپرس تایید کرده است.
طالبان در ۲۰ سال اخیر، کشت، قاچاق و توزیع موادمخدر را به صورت گسترده در شهرها ترویج کردند. در تمامی مناطق در سلطه این گروه، کشت موادمخدر رایج بود و بزرگ‌ترین شبکه‌های قاچاق موادمخدر که در سطح کشورهای منطقه فعالیت می‌کردند، با شورای رهبری طالبان در ارتباط بودند. در روند آزادسازی پنج هزار و ۵۰۰ زندانی طالبان بر اساس توافق فوریه ۲۰۲۰ آمریکا و طالبان در دوحه، ۱۵۰ قاچاقچی بزرگ موادمخدر که در تجارت غیرقانونی موادمخدر در سطح کشورهای منطقه و جهان دخیل بودند، نیز از زندان بگرام افغانستان آزاد شدند. آزادی این افراد که در تامین مالی و تجهیز طالبان با استفاده از تجارت موادمخدر نقش داشتند، از اساسی‌ترین خواسته‌های طالبان در مذاکره برای آزادسازی زندانیان این گروه با ایالات متحده بود.
براساس یک گزارش «سیگار» (اداره بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان)، طالبان بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، حدود ۴۰۰ میلیون دلار از تجارت غیرقانونی موادمخدر به دست آورده‌اند. «سیگار» به نقل از شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش داده است که ۴۰ تا ۶۰ درصد درآمد طالبان از طریق تجارت غیرقانونی موادمخدر تامین می‌شود.
افغانستان از سال ۲۰۰۱ تاکنون، حدود ۹۰ درصد از کل موادمخدر جهان را تولید می‌کند و در ۲۰ سال اخیر، شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای ناظر گزارش‌های متعددی پخش کردند که نشان می‌داد ۸۵ درصد از این مواد در مناطق زیر سلطه طالبان تولید می‌شود. نیروهای ناتو و دولت پیشین افغانسان بارها حملات هوایی به کارخانه‌های تولید و فراوری موادمخدر در مناطق زیر سلطه طالبان را اجرا کردند، اما هیچ‌گاه موفق نشدند تجارت غیرقانونی موادمخدر طالبان را مهار یا تضعیف کنند.
اتکای طالبان به موادمخدر به عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد آنان در ۲۰ سال گذشته، افغانستان را به سرزمین موادمخدر و بهشت قاچاقبران تبدیل کرده است. دسترسی آسان به موادمخدر در سطح شهرها و رنج و فقری که جنگ ادامه‌دار به مردم تحمیل کرده، به روی آوردن بیش از سه میلیون انسان به موادمخدر منجر شده است. بسیاری از زنان افغان معتاد به مواد مخدر در ۲۰ سال اخیر شوهر، پدر، فرزند یا برادرشان را در جنگ از دست داده‌اند و از تنهایی و جبر روزگار به موادمخدر پناه برده‌اند. برخی از آنان از خانواده خود رانده شده‌اند و برخی دیگر به دلیل بیماری‌های روحی و روانی یا کارهای شاق به موادمخدر روی آورده‌اند.
طالبان با این نگاه روند درمان افراد معتاد به موادمخدر را آغاز کرده است که انگار بیش از سه میلیون انسان صرفا برای خوشگذرانی مواد مصرف می‌کنند و به همین دلیل، از میان امکانات و روش‌هایی که برای درمان افراد معتاد به مواد مخدر استفاده می‌شوند، تنها به شلاق و مسکن بسنده کرده است.
