آنتونی بلینکن، یائیر لاپید، و شیخ عبدالله بنزاید، وزیران امور خارجه آمریکا، اسرائیل، و امارات، روز چهارشنبه در واشنگتن با یکدیگر دیدار کردند و پس از آن در نشستی خبری با رسانهها سخن گفتند.
این نشست با سخنان بلینکن افتتاح شد که او در آن از اسرائیل و امارات بهخاطر بهبود روابط بین دو کشور و دو مردم تقدیر کرد. وزیر امور خارجه آمریکا سپس به بعضی موضوعهای مطرح شده در این دیدار سهجانبه پرداخت، از آرمان مشترک مدارای مذهبی تا خطر هستهای حکومت ایران.
لاپید گفت که جهان برای متوقف کردن اعمال شرورانه ایران باید دست به عمل بزند. وزیر امور خارجه اسرائیل گفت: «اسرائیل برای خود این حق را محفوظ میدارد که در هر لحظه دست به حرکت بزند. این نهتنها حق ما است، که مسئولیت ما است. ایران علنا گفته که میخواهد ما را نابود کند؛ ما قصد نداریم اجازه چنین چیزی را بدهیم.»
وزیر امور خارجه اسرائيل هشدار داد که حکومت ایران در بازگشت به مذاکرات هستهای عامدانه تعلل میکند تا به غنیسازی اورانیوم و توسعه برنامه ساخت موشکهای بالیستیک خود ادامه دهد، در حالی که جهان منتظر احیای برجام میماند.
لاپید گفت: «من و آقای بلینکن هر دو فرزندان بازماندگان هولوکاست هستیم. میدانیم که لحظاتی پیش میآید که کشورها باید برای حفاظت از جهان در مقابل شر، از زور استفاده کنند. اگر حکومتی تروریستی قرار است به سلاح هستهای دست پیدا کند، ما باید دست به عمل بزنیم. باید بهروشنی بگوییم که جهان متمدن اجازه چنین چیزی را نمیدهد.»
دیپلمات ارشد تلآویو تاکید کرد که اگر روند دیپلماتیک بین ایران و قدرتهای جهانی به نتیجه نرسد، «گزینههای دیگری هم روی میز خواهد بود.» او افزود: «وقتی میگوییم "گزینههای دیگر" به نظرم همه، در اسرائیل و امارات و تهران، میدانند که منظورمان چیست.»
آقای لاپید گفت که هم در دیدار سهجانبه با بلینکن و شیخ عبدالله و هم در دیدار روز سهشنبه خود با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در مورد این "گزینههای دیگر" صحبت شده است. بلینکن در سخنان خود تاکید کرد که هر سه وزیر امور خارجه «بر سر این موضع توافق دارند که ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند.»
این دیدار سهجانبه برای بزرگداشت یک سالگی توافق ابراهیم انجام شده بود که اسرائيل طبق آن دست به عادیسازی روابط خود با چهار کشور عربی امارات، بحرین، مراکش، و سودان زد. روابط کامل دیپلماتیک بین تلآویو با ابوظبی و منامه برقرار شده است و آقای لاپید به هر دو این پایتختها سفر کرده است. برقراری روابط کامل بین تلآویو با رباط و خارطوم هنوز در جریان است.
بلینکن در سخنان خود گفت: «در کتاب مقدس میخوانیم که ابراهیم جسارت بحث با خداوند را دارد و میپرسد "چرا؟" یا اگر دقیقتر بگوییم "چرا نه؟" اسرائیل و امارات هم پرسیدهاند "چرا نه؟" و حالا دارند هر روز نشان میدهند که چرا کنار هم آمدن کشورها، همکاری آنها، به هم پیوستن آنها، و ایجاد فرصتهای بیشتر برای مردمانشان حائز اهمیت است.»
لاپید گفت: «خاورمیانه اکنون رهبرانی دارد که باور دارند ما میتوانیم همراه با هم تاریخ را تغییر دهیم.» او گفت که با شیخ عبدالله به دوستی رسیده است، زیرا که هر دو به ارزشهای مشترکی مثل اعتدال، مدارای مذهبی، و مبارزه با تروریسم و افراطگرایی باور دارند و در زمینههایی همچون اقتصاد، ترقی، و فناوری همکاری میکنند.
وزیر امور خارجه اسرائيل گفت که این کشور دوست دارد کشورهای بیشتری هم وارد توافق ابراهیم شوند، اما تمرکزش فعلا بر موفق ساختن توافق موجود با چهار کشور کنونی است.
وزیر امور خارجه امارات نیز ضمن ابراز تشکر از آمریکا بهخاطر حمایتش از امارات و اسرائيل گفت که این نشانه «تغییر روایت در منطقه» است. او افزود: «من مطمئنم که این تاثیر بیشتری بر منطقه خواهد گذاشت و مطمئنم هر قدر رابطه امارات و اسرائیل موفقتر شود، نهتنها باعث تشویق منطقه میشود بلکه مردم اسرائیل و مردم فلسطین را نیز تشویق میکند که راه چاره همین است.»
آقای بنزاید هم گفت که رابطه اسرائيل و امارات نهفقط باید گرامی داشته شود، بلکه این دو باید وارد مجاری جدید همکاری شوند. او در این زمینه به توافقی اشاره کرد که او و لاپید روز چهارشنبه در زمینه تغییرهای آبوهوایی امضا کردند.
وزیر امور خارجه امارات گفت که آقای لاپید او را به اسرائیل دعوت کرده است و او قصد دارد بهزودی به آن کشور سفر کند.
بلینکن درباره فلسطین نیز صحبت کرد و گفت که آمریکا متعهد به «پیشبرد میزان برابری از کرامت و آزادی» برای اسرائیلیها و فلسطینیها، و در ضمن، دستیابی به راهحل دو-دولت است. او گفت که در همین راستا است که دولت بایدن «برای پیشبرد این روند برای گشودن کنسولگری به منظور تعمیق روابط خود با فلسطینیها اقدام خواهد کرد.»
نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، و آقای لاپید مخالف قصد دولت بایدن برای گشودن کنسولگری در بیتالمقدس (اورشلیم) برای تنظیم رابطه با فلسطینیها هستند. کنسولگری آمریکا در بیتالمقدس (که تشکیل آن به قرن نوزدهم، یعنی دهها سال پیش از تشکیل دولت اسرائیل باز میگردد) سالها وظیفه تنظیم روابط با فلسطینیها را داشته است، اما در پی تصمیم دولت دونالد ترامپ به انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به بیتالمقدس و گشایش سفارتخانهای جدید در آن شهر، کنسولگری قدیمی کارکرد خود را از دست داد و تعطیل شد. در عوض، «واحد مسائل فلسطین» در درون سفارتخانه جدید آمریکا تشکیل شد.
اسرائیل شهر اورشلیم (بیتالمقدس) را پایتخت خود میداند، اما بیشتر کشورهای جهان این شهر را مورد مناقشه میدانند. بهجز آمریکا، فقط سه کشور در بیتالمقدس سفارتخانه دارند: گواتمالا، هندوراس، و کوزوو. انتظار میرود که گینه استوایی و مالاوی نیز سفارتخانههای خود را در این شهر افتتاح کنند. بحرین و امارات هر دو سفارتخانههای خود را در تلآویو افتتاح کردهاند و انتظار میرود که مراکش و سودان نیز چنین کنند. ایران نیز پیش از انقلاب در تلآویو دفتر دیپلماتیک داشت که گاه «سفارت» خوانده میشد، گرچه روابط دیپلماتیک ایران و اسرائیل، بهرغم گسترده بودن، رسمی نبود.
در مقابل، کشورهای بسیاری هستند که دفتر دیپلماتیک در بیتالمقدس (اورشلیم) برای تنظیم روابط با فلسطینیها دارند، از جمله ترکیه، سوئد، اسپانیا، ایتالیا، یونان، فرانسه، و بلژیک.
لاپید، که قرار است در پی دیدار سهجانبه، دیداری دوجانبه نیز با بلینکن داشته باشد، در صحبتهای خود فقط اشاره مختصری به فلسطینیها کرد و با نقل قول از جان اف کندی، رئیسجمهوری سابق آمریکا، گفت: «تمام مردم لایق آنند که سبک زندگی شایستهای داشته باشند.» وزیر امور خارجه اسرائیل گفت: «البته که این شامل فلسطینیها هم میشود. هدف ما همکاری با تشکیلات خودگردان فلسطین برای تضمین این است که تمام کودکان چنین فرصتی داشته باشند.»
وزیر امور خارجه امارات با اشاره به دیدار وزیران اسرائیل و فلسطین در هفتههای اخیر آن را تحولی مثبت خواند. رهبری فلسطینی واکنشی بسیار منفی به «توافق ابراهیم» داشته و از کشورهای عربی بهخاطر عادیسازی روابط با اسرائيل انتقاد کرده است.
دولت کنونی اسرائیل متشکل از هشت حزب با سیاستهای بسیار متفاوت در مورد نزاع اسرائیل و فلسطین است. بنت متعلق به حزب راستگرای «یامینا» است و از اساس مخالف هرگونه تشکیل دولت فلسطینی است و حتی با «طرح قرن» ترامپ نیز به همین دلیل مخالف بود. اما آقای لاپید طرفدار راهحل دو-دولت است، گرچه درک مشترک این است که دولت ائتلافی کنونی امکان پیشروی در این زمینه را ندارد.
آقای لاپید روز سهشنبه با کامالا هریس، معاون رئیسجمهوری آمریکا، نیز دیدار کرد و گفت که او از «بهترین دوستان» اسرائیل در واشنگتن است. لاپید گفت: «ما میتوانیم همیشه در لحظات دشوار روی شما حساب کنیم. حتی وقتی اختلاف نظر داریم، میدانم که هدف مشترکمان دیدن اسرائيلی قوی، امن، و موفق است.»
خانم هریس یادآوری کرد که دیدار قبلی این دو در سال ۲۰۱۷ هنگام سفر او به اسرائیل بود؛ زمانی که هریس سناتور بود و لاپید از رهبران اپوزیسیون در مقابل نخستوزیر راستگرای وقت، بنیامین نتانیاهو بود.
معاون رئیسجمهوری آمریکا نیز در صحبتهای خود هیچ اشارهای به فلسطینیها نکرد و فقط گفت که آمریکا متعهد به «امنیت مردم اسرائيل است.» اما لاپید گفت: «ما همه باور داریم که چنانکه شما گفتهاید، فلسطینیها حق دارند زندگی و اقتصاد و آموزش و پرورش خوب، و امید داشته باشند.»
وزیر امور خارجه اسرائيل در روز سهشنبه با نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، نیز دیدار کرد. انتظار میرود که او در روز پنجشنبه با رهبری «آیپک»، سازمانی که برای پیشبرد منافع اسرائیل در واشنگتن تلاش میکند، نیز دیدار کند. از دیگر دیدارهای لاپید با گروه «اکثریت دموکرات برای اسرائیل» است که برای سیاستهای حامی اسرائیل در درون رهبری حزب دموکرات آمریکا لابی میکند. مارک ملمن، رئیس این گروه، سالها از استراتژیستهای سیاسی «یش آتید» (در عبری به معنای «آیندهای هست»)، حزب سیاسی آقای لاپید، بوده است.