روز سه‌شنبه، چهارم آبان، خبری با موضوع اختلال در جایگاه‌های سوخت روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت که خیلی زود به سوژه داغ رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شد و کاربران رسانه‌های اجتماعی نیز درباره آن مطالبی را به اشتراک گذاشتند. با وجود اینکه مقام‌های وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران در ساعت‌های اولیه مدعی شدند اتفاق پیش‌آمده ناشی از «مشکلات نرم‌افزاری» است، از همان ابتدا احتمال حمله سایبری مطرح بود. به‌خصوص اینکه این اتفاق در آستانه سالگرد اعتراض‌های مردمی سال ۱۳۹۸ اتفاق افتاد و پس از شروع اختلال، بر صفحه‌نمایش برخی جایگاه‌های سوخت عبارت «حمله سایبری ۶۴۴۱۱» مشاهده شد. به نمایش در آمدن عبارت‌هایی مثل «خامنه‌ای! بنزین ما کو؟» و «بنزین مجانی در پمپ‌بنزین جماران» نیز احتمال حمله سایبری را تقویت می‌کرد.

گزارش‌ها و مشاهده‌های میدانی حاکی از آن است که هم‌زمان با اختلال در سامانه هوشمند سوخت و توقف توزیع بنزین در جایگاه‌های سوخت سراسر ایران، بسیاری از مردم ساعت‌ها در صف‌های طولانی مقابل پمپ‌بنزین‌ها در انتظار دریافت بنزین مانده‌اند. در ۲۴ ساعت منتهی به روز چهارشنبه پنجم آبان، عبارت‌هایی مثل «حمله سایبری» و «جایگاه‌های سوخت فعال» از جمله مهم‌ترین موضوع‌هایی بودند که به زبان فارسی در گوگل جست‌وجو شدند. بر اساس اعلام کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، هم‌اکنون فرایند سوخت‌گیری در دو هزار و ۸۰۰ جایگاه عرضه سوخت فعال شده است و به گفته جواد اوجی، وزیر نفت، روز چهارشنبه پنجم آبان، همه جایگاه‌ها به مدار بازمی‌گردند.

 مقام‌های وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران در ساعت‌های اولیه این اتفاق، احتمال حمله سایبری را انکار کردند و مدعی شدند که مشکل پیش‌آمده فنی و نرم‌افزاری است. علی فروزنده، سخنگوی وزارت نفت، با طرح این ادعا از مردم خواست که فعلا بدون کارت و با نرخ آزاد سوخت‌گیری کنند. او درباره توقف ارائه سوخت در پمپ‌بنزین‎‌ها نیز گفته بود که فعالیت‌ جایگاه‌ها برای تامین سوخت مراجعان از سرگرفته می‌شود اما زمان اتصال به سامانه برای سوخت‌گیری با کارت هنوز مشخص نیست زیرا فعلا درباره اینکه بانک ملت با شاپرک (سیستم اینترنتی پرداخت بانکی) دچار مشکل شده باشد، اطلاعاتی در دسترس نیست.

گفته‌های او را امین رضانواز، سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت ایران، نیز تایید کرد و از مردم خواست که فعلا با نرخ آزاد بنزین و گازوئیل تهیه کنند تا اختلال در سامانه رفع شود. او حتی مدعی شد که بی‌توجهی به سامانه هوشمند سوخت در هشت سال گذشته باعث شده است که این سامانه «دچار استهلاک» شود. 

توقف ارائه سوخت با کارت هوشمند تردید‌هایی را درباره احتمال افزایش قیمت سوخت ایجاد کرد. با این‌ حال مقام‌های دولتی در جمهوری اسلامی ایران گفتند که برای گران شدن قیمت بنزین برنامه‌ای وجود ندارد. این خبر از قول احمد وحیدی، وزیر کشور، منتشر شد. او در واکنش به اختلال ایجاد شده در سامانه‌ هوشمند سوخت گفت: «هیچ برنامه‌ای برای گرانی بنزین وجود ندارد و اختلال در ارائه خدمات در برخی از پمپ‌های بنزین به‌زودی رفع می‌شود.» وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران بدون هیچ‌ اشاره‌ای به حمله سایبری مدعی شد: «اختلال در ارائه خدمات در برخی از پمپ‌ بنزین‌ها ناشی از یک اشکال فنی و سامانه‌ای است و به‌زودی رفع می‌شود.»

 تایید حمله سایبری 

باوجود انکارهای مقام‌های حکومتی جمهوری اسلامی ایران در ساعت‌های اولیه، سرانجام مرکز ملی فضای مجازی و رسانه وابسته به شورای عالی امنیت ملی، حمله سایبری به سامانه‌ هوشمند سوخت را تایید کردند. 

به گزارش خبرگزاری ایرنا، در بیانیه مرکز ملی فضای مجازی در این زمینه آمده است: «در پی اختلال به وجود آمده در سامانه جایگاه‌های سوخت و نگرانی افکارعمومی از تسری این اختلال به زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی به آگاهی می‌رساند تمام سامانه‌های ارتباطی و مخابراتی سراسر کشور بدون هیچ‌گونه اختلالی در حال ارائه خدمات‌اند.» مرکز ملی فضای مجازی همچنین مدعی شد که سوخت‌رسانی «تا ساعاتی دیگر» به حالت عادی بازمی‌گردد. 

نورنیوز، رسانه وابسته به شورای عالی امنیت ملی، نیز در گزارشی اعلام کرد اختلال ایجاد شده در سامانه هوشمند سوخت ناشی از حمله سایبری بوده است. این رسانه نیز ادعا کرد که روند و سخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌ها «به زوی» به حالت عادی بازخواهد گشت. 

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران پس از قبول حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت، در ادامه رویه‌های پیشین خود این موضوع را به «کشورهای خارجی» نسبت دادند. ابوالحسن فیروز‌آبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، روز سه‌شنبه به خبرگزاری تسنیم گفت که «یک کشور خارجی» با هدف «اختلال در خدمت‌رسانی به مردم» به سامانه هوشمند سوخت حمله سایبری کرده است. 

هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس، نیز این ادعا را مطرح کرد و در توییتر نوشت: «چنین شیطنت‌هایی به‌مثابه تجاوز به تمامیت ارضی است و باید با اقدام هم‌تراز پاسخ داده شود.» 

ساعت‌ها انتظار در صف‌های طولانی 

پس از ایجاد اختلال در سامانه هوشمند سوخت و توقف سوخت‌گیری در جایگاه‌ها، بسیاری از مردم در ایران سردرگم شدند. گزارش‌های میدانی و ویدیو‌های منتشر شده از سراسر ایران نشان می‌دهد که مقابل پمپ‌بنزین‌ها صف‌های طولانی ایجاد شده است و مردم ساعت‌ها برای سوخت‌گیری در انتظار مانده‌اند. با این‌ حال جلیل سالاری، مدیر تامین و توزیع شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، شامگاه سه‌شنبه در یک برنامه تلویزیونی گفت که هم‌اکنون حدود ۵۰ درصد جایگاه‌ها به مدار سوخت‌رسانی دستی وارد شده‌اند و در برخی از جایگاه‌ها امکان عرضه سوخت با کارت فراهم شده است. او وعده داد که تا ظهر روز چهارشنبه مشکل سوخت‌رسانی حل شود. 

صبح روز چهارشنبه، پنجم آبان، نیز کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، از فعال شدن فرآیند سوخت‌گیری در دو هزار و ۸۰۰ جایگاه عرضه سوخت خبر داد و گفت ۸۰ درصد جایگاه‌ها به صورت آفلاین فعال شده‌اند. او افزود که تا پیش از ظهر روز چهارشنبه، همه جایگاه‌ها به مدار بازمی‌گردند. 

جواد اوجی، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، صبح روز چهارشنبه هنگام بازدید از یک جایگاه سوخت در تهران، گفت: «امروز همه جایگاه‌های سوخت به چرخه خدمت وارد می‌شوند.» به گفته او، روز چهارشنبه استفاده آفلاین از همه جایگاه‌های سوخت ایران عملیاتی می‌شود. او درباره وضعیت سهمیه بنزین کارت‌های سوخت و احتمال افزایش قیمت بنزین نیز گفت: «سهمیه بنزین در کارت‌ سوخت‌ها محفوظ است و به مردم اطمینان می‌دهیم هیچ‌گونه بحثی درباره افزایش قیمت بنزین وجود ندارد.»