باراک اوباما، رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا که شش سال پیش نقشی کلیدی در شکل گرفتن توافق جهانی پاریس بر سر تغییرات زیست‌محیطی داشت، روز دوشنبه بار دیگر به صحنه اصلی این رویداد جهانی بازگشت. آقای اوباما در کنفرانس کوپ ۲۶ در گلاسگوی اسکاتلند سخنرانی کرد و ضمن انتقاد از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین کشورش، گفت کشورهای جهان باید گرد هم ایند تا جهانی سالم‌تر و امن‌تر بسازند.
اوباما در سخنان خود به پیچیده بودن ماجرا اذعان کرد و گفت: «با خودمان صادق باشیم؛ کار بسیار دشواری پیش رو داریم. اما نکته مثبت این‌جا است که بشریت پیش از این هم کارهای دشواری کرده است. به نظرم ما می‌توانیم دوباره کارهای سخت انجام دهیم.»
رئیس‌جمهوری سابق دموکرات یادآوری کرد که ۱۹۷ کشور جهان در سال ۲۰۱۵ توافق پاریس را امضا کردند، اما بسیاری از آن‌ها، از جمله آمریکا، به وعده‌های خود عملی نکردند و در نتیجه، وضع گرمایش جهانی امروز همچنان نگران‌کننده است.
اوباما گفت: «کارهای مهمی در آن‌جا انجام شد و کارهای مهمی در این‌جا هم انجام می شود. این خبر خوب است. اما خبر بد این است که به هیچ‌وجه نزدیک آن جایی نیستیم که باید باشیم.»
این سیاستمدار مورد تشویق گسترده حضار از بیش از ۲۰۰ کشور قرار گرفت و در پایان سخنرانی‌اش بسیاری او را ایستاده تشویق کردند. کارشناسان می‌گویند جان کری، دیپلمات ویژه آمریکا در امور تغییرات اقلیمی، دقیقا به این دلیل خواهان حضور فردی به شهرت اوباما در گلاسگو بوده است تا توجه‌ها را به جدی بودن تلاش آمریکا در این زمینه جلب کند.
جوانان معترض در خیابان‌های گلاسگو و سراسر جهان نیز مورد خطاب اوباما قرار گرفتند. او از آن‌ها خواست به فشار خود بر دولت‌ها، شرکت‌ها و نهادها ادامه دهند، و گفت: «واقعیت سفت و سخت این است که ما طرح‌های بلندپروازانه‌تر زیست‌محیطی از سوی دولت‌ها نخواهیم داشت، مگر آن‌‌که دولت‌ها از سوی رای‌دهندگان احساس فشار کنند.»
اوباما در میان تشویق حضار گفت: «مهمترین انرژی این جنبش از سوی جوانان می‌آید. و دلیل آن هم ساده است. آن‌ها بیش از هر کس دیگری ذینفع این ماجرا هستند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا در سخنان خود از ترامپ به دلیل «چهار سال خصومت فعالانه نسبت به علم محیط زیست» و انکار تغییرات اقلیمی که در حزب جمهوری‌خواه رایج است، انتقاد کرد. او در عین حال از جو عمومی‌تر کاهش همکاری‌های بین‌المللی نیز انتقاد کرد و گفت اموری همچون دنیاگیری ویروس کرونا، عروج ناسسیونالیسم، و «خلاء رهبری از سوی آمریکا در چهار سال گذشته در شماری از مسائل چندجانبه» باعث این اوضاع شده است.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، یک هفته پیش در همین نشست سخنرانی کرد و آن‌جا رسما از خروج ترامپ از توافق پاریس معذرت‌خواهی کرد.
اوباما در سخنان خود تاکید کرد که به‌رغم خروج ترامپ، «ما مردم آمریکا به تعهد اولیه که طبق توافق پاریس دادیم، عمل کردیم.» او افزود: «در ضمن بقیه جهان هم در توافق باقی ماند. و حالا که رئیس‌جمهوری بایدن و دولت او به توافق باز گشته‌اند، دولت آمریکا بار دیگر درگیر کار است و آماده است که نقشی پیش‌برنده بر عهده گیرد.»
حضور رئیس‌جمهوری اسبق در یک نشست بین‌المللی و انتقاد صریح از رئیس‌جمهوری پیشین، رویدادی نادر در عرف سیاسی آمریکا است و نشانی از خطیر بودن موضوع تغییرات زیست‌محیطی. اوباما البته مستقیما از ترامپ نام نبرد، اما بارها به «چهار سال» دوران او اشاره کرد و از «جانشین من» سخن گفت. دیگر موضوع نامعمول، این بود که اوباما مستقیما رهبران کنونی جهان را به نقد کشید و از جمله گفت حضور نیافتن شی ژینپینگ و ولادیمیر پوتین، روسای جمهوری روسیه و چین، در نشست گلاسگو «مایوس‌کننده» است. اوباما گفت: «برنامه‌های ملی آن‌ها به نظر می‌رسد نشانگر فقدان خطرناک فوریت و آمادگی هر دو کشور برای تغییر وضعیت کنونی باشد.»
در موضوع جوانان، اوباما ضمن تشویق جوانان به فعالیت سیاسی، گفت اموری مثل رای دادن و تغییرات سیاسی مهمند، نه فعالیت اینترنتی و حرکات نمایشی. او گفت: «اعتراضات برای ایجاد آگاهی ضروری‌اند. کارزار با هش‌تگ هم می‌تواند موجب نشر آگاهی شود. اما برای ساختن ائتلاف‌های وسیع لازم برای اقدام جسورانه، باید مردمی را قانع کرد که در حال حاضر یا با شما موافق نیستند، یا نسبت به این موضوع بی‌تفاوتند. باید کمی بیشتر گوش کرد. نمی‌شود فقط سر مردم داد زد یا خطاب به آنان توییت کرد. نمی‌شود فقط با سد کردن راه ترافیک برای اعتراضات، راحتی‌شان را مختل کرد.»
او افزود: «فکر نکنید می‌توانید به سیاست بی‌توجهی کنید. مجبور نیستید از آن راضی باشید. اما نمی‌توانید به آن بی‌توجهی کنید. نمی‌توان برای حفظ خالص بودن خود از آن دوری کرد. این بخشی از روندی است که به نفع تمام ما تمام می‌شود.»
حزب جمهوری‌خواه و ترامپ هنوز واکنشی به حرف‌های آقای اوباما نشان نداده‌اند. اما روزنامه‌های نزدیک به جناح راست واکنشی منفی داشته‌اند. مثلا روزنامه «نیویورک پست» تیتر زد: «حمله اوباما به ترامپ به‌رغم کارنامه ضد و نقیض در زمینه محیط زیست.» این روزنامه یادآوری کرد که ال گور، معاون سابق رئیس‌جمهوری از حزب دموکرات، به اوباما به دلیل صدور مجوز برای شرکت هلندی شل برای حفاری در اقیانوس منجمد شمالی حمله کرده و تصمیم او را در این زمینه «دیوانه‌وار» خوانده است.
آقای بایدن و حزبش در حال حاضر سخت مشغول تصویب لایحه‌ای ۱.۷۵ تریلیون دلاری در کنگره آمریکا هستند که بخش‌های مهمی در زمینه تغییرات زیست‌محیطی دارد. جمهوری‌خواهان و دو سناتور جناح راستگرای حزب دموکرات اما کار تصویب این لایحه را با مشکل مواجه کرده‌اند.
