ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، میگوید وضعیت در افغانستان به صورتی رقم خورده است که آنان مجبورند تاسیسات امنیتی مرزی در جنوب این کشور را بیشتر تقویت کنند. آقای پوتین که پنجشنبه در نشستی در وزارت خارجه این کشور صحبت میکرد، گفت: «وضعیت در افغانستان به صورتی است که روسیه باید گامهای محکمی برای بهتر شدن وضعیت امنیتی مرزهای جنوبی خود بردارد.»
او گفت این اقدام باعث میشود تا آنان منظمترشوند، مرزهای جنوبی این کشور امن است و به کشورهای همپیمان روسیه در آسیای مرکزی هم اطمینان دارد. رئیسجمهوری روسیه همچنین گفت: «این اقدامها باعث میشود تا امنیت منطقه بهتر از آنچه شود که در حال حاضر است.»
به گفته پوتین، روسیه برای تامین امنیتش، همکاری با همپیمانان منطقهای خود را افزایش خواهد داد. او گفت برای جلوگیری از ورود گسترده مهاجران افغان و همچنین تروریستها به خاک کشورهای آسیای میانه، آنان فعالیتهای بیشتری را مدیریت خواهند کرد. روسیه خروج آمریکا از افغانستان را چالشی جدی پیش روی این کشور میداند.
روسیه با اینکه رابطه محکم و نزدیکی با طالبان دارد، بههمان اندازه هم نگران نفوذ جریانهای افراطی به کشورهای آسیای میانه و از آنجا به خاک خود است. این نگرانی نه تنها در روسیه که در تمامی کشورهای آسیای میانه وجود دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پیش از این، امام علی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان، بارها از احتمال ورود افراطگرایی به خاک کشورهای آسیای میانه صحبت کرده بود. آقای رحمان که بارها از لزوم ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان حمایت کرده است، گفت امکان گسترش افراطگرایی به کشورهای آسیای میانه نیز وجود دارد. تحرکات طالبان هم به این نگرانیها بیشتر دامن زده است.
طالبان چند هفته پس از سقوط نظام جمهوری در افغانستان، مانورهای حساسیتبرانگیزی در نوار مرزی با کشور تاجیکستان اجرا کردند. آنان ادوات انتحاری خود را در قندوز، که با تاجیکستان مرز مشترک طولانی دارد، مستقر کردند و در شهر قندوز رژه نظامی رفتند.
همچنین، گزارشهایی وجود دارد که نیروهای انصار تاجیکستان که وابسته به القاعدهاند و تمایل دارند فعالیتشان به داخل خاک تاجیکستان کشیده شود، در مناطقی از بدخشان افغانستان که هممرز با تاجیکستان است، حضور پیدا کردهاند. گروه طالبان هرچند بارها اعلام کرده است این گروه تمایلی به مداخله در مسائل داخلی کشورهای همسایه ندارد و از نفوذ گروههای افراطگرا به داخل این کشورها ممانعت میکند، مشخص است که یا نمیتواند یا نمیخواهد جلو حرکت جریانهای جهادی به سوی آسیای میانه را بگیرد.
نفوذ گروههای افراطی بهخصوص داعش میتواند روی مشروعیت جهانی که طالبان خواهان آن است، تاثیر منفی بگذارد. زیرا طالبان ادعا دارد با سقوط نظام جمهوری، جنگ در افغانستان تمام شده است و تحرکات داعش نمیتواند کاری از پیش ببرد. اما واقعیت این است که داعش و حتی القاعده میتوانند چهره نهچندان مورد قبول طالبان در افکار جهانی را کریهتر کنند، هرچند در این بازی نوعی برد برای طالبان نیز میتوان متصور شد.
گروه طالبان میتواند به بهانه مبارزه با تروریسم، کشورهای جهان را وادار کند به این گروه کمک کنند. توافق صلح میان آمریکا و طالبان بهنحوی این مسئله را در خود داشت. طالبان تعهد داده بودند که علیه گروههای تروریست در داخل افغانستان اقدام خواهند کرد. حالا، با توجه به وضعیت بهشدت شکننده در افغانستان، احتمال دارد طالبان بهزودی از کشورهای جهان درخواست کند تا در راستای مبارزه با تروریسم، از این گروه حمایت کنند.
نکته آشکار این است که نمیتوان نگران افزایش نفوذ داعش در افغانستان نبود. دبورا لاینز، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان، دو روز قبل در نشست شورای امنیت این سازمان گفت که او به تمام ۳۴ استان افغانستان سفر کرده و متوجه شده است که نفوذ داعش در سراسر افغانستان رو به گسترش است. این مسئله میتواند زمینهساز جنگ داخلی در افغانستان شود و از سوی دیگر، احتمال نفوذ داعش به سمت کشورهای آسیای میانه را بیشتر میکند.
هرچند پوتین و مشاورانش در حال حاضر در پی تقویت جایگاه طالبان در افغانستاناند. اما این مسئله باعث نمیشود تا آنان نگران حرکت خزنده بنیادگرایی و افراطگرایی به سمت آسیای میانه نباشند.