در ۱۸ آبان سال جاری، ۷۵ نفر از نمایندگان مجلس ایران طرحی را با عنوان «صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک و مضر» اعلام وصول کردند.
این نمایندگان تلاش کردند تا توجیه کنند که نگهداری از حیوانات منجر به «آزار و اذیت، فشارهای عصبی، صدمات روحی و روانی و مزاحمت برای بسیاری از شهروندان» می‌شود. اقدامی که کنشگران حقوق حیوانات، آن را نمادی از نقض حقوق حیوانات می‌دانند.
مطابق این طرح، افرادی که حیوان خانگی دارند معادل ۱۰ تا ۳۰ برابر حداقل حقوق کارگری جریمه خواهند شد. در صورت حمل این حیوانات، راننده جریمه و خودروی او سه ماه توقیف می‌شود. درحالی‌که نزدیک به ۱۰ روز از اعلام وصول این طرح در مجلس ایران می‌گذرد، تاکنون سازمان نظام دامپزشکی هیچ واکنشی به این طرح نشان نداده است.
آرون عسکری، روزنامه‌نگار و کنشگر حقوق حیوانات، در این زمینه می‌گوید: «در خصوص این ۷۵ نفر از نمایندگان مجلس که دست به چنین طرحی زدند باید گفت که اولا که این افراد از طرف مردم مشروعیت ندارند که بخواهند تعیین تکلیف کنند چون از فیلتر شورای نگهبان گذشته‌اند و با رای‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی و مهندسی شده وارد مجلس شده‌اند. دوم اینکه این‌ها تخصصی در این زمینه ندارند مثلا مجتبی ذوالنوری، عضو کمیسیون امنیت مجلس که در اعتراضات ۹۸ دستور کشتار خیلی‌ها را داده است و به‌عنوان یکی از آمران کشتار ۹۸ شناخته می‌شود. این افراد هیچ‌یک تحصیلات دانشگاهی در این زمینه ندارند؛ یعنی نه دامپزشک‌اند و نه پزشک و نه در مسئله محیط‌زیست اطلاعات دارند.»
این طرح از کجا آمد؟
چندی قبل، در تیرماه سال جاری، حسین رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران با بیان اینکه «باید تلاش کنیم سبک زندگی اسلامی را در جامعه حاکم کنیم» مدعی شده بود که «سگ گردانی باعث ایجاد ترس و دلهره در شهروندان می‌شود» و افزوده بود «با متخلفان برخورد جدی خواهد شد.»
یک‌ماه پس از گفته‌های او، محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ گفت که به همراه داشتن سگ و یا حیوان خانگی در داخل خودرو ممنوع است و در صورت مشاهده با آن برخورد می‌شود. حالا این‌بار نمایندگان مجلس نیز با ورود به این موضوع خواستار قانونی شدن این طرح شده‌اند.
آرون عسکری در پاسخ به سوال اینکه طرح مذکور از کجا آمد، می‌گوید: «در سال ۲۰۱۴ نیز طرح مشابهی به مجلس رفته بود که آنجا هم اشاره شده بود افرادی که سگ گردانی کنند، ۷۴ ضربه شلاق و جریمه نقدی برایشان صادر می‌شود. ما هم همان موقع اعتراض کردیم؛ با وجود اینکه شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و اینستاگرام به شکل کنونی فراگیر نبود ما یک کمپین راهاندازی کردیم به نام «جنبش اعتراضی من و ۷۴ ضربه شلاق» که مطابق آن فراخوان تجمع گذاشتیم و در آن تجمع، علی طبرزدی، پسر حشمت طبرزدی بازداشت شد که بعد این طرح وصول نشد. اما حالا بعد از چند سال دوباره طرحی مشابه با آن ارائه دادند.»
چرا نمایندگان برای اجرایی شدن این طرح تلاش می‌کنند؟
چندی پیش ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، طرحی جنجالی به نام «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» مطرح کرد که این طرح نیز از سوی کنشگران مدنی با انتقادهای فراوانی ازجمله نقض حقوق زنان روبه‌رو شد. این طرح زنان را تشویق به داشتن فرزند می‌کرد و از طرفی با ممنوع کردن لوازم پیشگیری از بارداری، با سقط جنین نیز مخالف بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آرون عسکری می‌گوید حکومت جمهوری اسلامی ایران، با ارائه این طرح‌ها به سیاست‌های دهه ۶۰ اعتراض می‌کند که چرا جمعیت را کنترل کرده‌اند و از طرفی با سرکشی به زندگی خصوصی مردم که در حکومت‌های تمامیت‌خواه رواج دارد، می‌خواهند در شخصی‌ترین امور زندگی شهروندانشان دخالت کنند.
او در ادامه با بیان اینکه جامعه ایران با کاهش جمعیت مواجه است، می‌گوید: «این طرح‌ها در واقع برای این است که خانواده‌ها با حیوانات مانوس شده‌اند و مسئولان ایران اعتراف می‌کنند که زوج‌های ایرانی حیوان‌دوست دیگر به دنبال فرزند آوری نیستند و این‌یکی از دلایل ارائه طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات است.»
واکنش کنشگران و دامپزشکان به این طرح چیست؟
کنشگران مدنی می‌گویند آزار و اذیت و کشتار حیوانات در ایران نظام‌مند است؛ به همین دلیل در سال‌های گذشته، ویدئویی از کشتار سگ‌ها در کهریزک منتشر شده بود که با رسانه‌ای شدن این موضوع، مسئولان شهرداری این کشتار را تایید کردند.
از یک دوستدار حقوق حیوانات که خود را «محسن» معرفی می‌کرد نظرش را درباره این طرح پرسیدم؛ او در جواب گفت: «من از زمان کودکی‌ام حیوان خانگی داشتم و کودکی‌ام با سگ و گربه گذشته است. این‌ها بخشی از زندگی من هستند، حالا شما تصور کنید که عضوی از خانواده شما را مامور دولت مورد آزار و اذیت قرار دهد و یا با خود ببرد. شما چه احساسی پیدا خواهید کرد؟ مسلما من مقابل مامور خواهم ایستاد و اجازه چنین جسارتی را نخواهم داد.»
مطابق آمارهای منتشر شده، بیش از ۱۱ هزار دامپزشک در ایران مشغول به‌کار هستند که با اجرایی شدن این طرح، محیط کاری آن‌ها با مشکلات اساسی روبه‌رو خواهد شد. یک دامپزشک اهل شیراز با نام «علی» در پاسخ به این سوال که در صورت تصویب این طرح، آینده شغلی او چه خواهد شد گفت: «من چهار سال است که مطب کوچکی راهاندازی کرده‌ام که در کنار آن نیز برخی لوازم حیوانات خانگی را می‌فروشم. با اجرایی شدن این طرح بسیاری از مشاغل پت شاپ‌ها، کارخانه‌های تولید خوراک سگ و گربه و دامپزشکی‌ها دچار ضرر می‌شوند. در این طرح گفته شده که حمل‌ونقل حیوانات و نگهداری آن‌ها جرم است و حالا اگر شهروندی بخواهد حیوان خانگی خود را به دامپزشکی ببرد تکلیف آن شخص چیست؟ مسلما این طرح منجر به نابودی دامپزشکی در ایران خواهد شد.»
آمار مشخصی از تعداد حیوانات خانگی در ایران در دست نیست، اما این انتقاد وجود دارد که بسیاری از شهروندان در ایران، ازجمله دامپزشکان، متخصصان، کارشناسان و پرورش‌دهندگانی که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم مشغول به فعالیت تجاری درزمینه حیوانات خانگی هستند پس از تصویب و اجرای چنین قانونی، شغل خود را از دست خواهند داد.
در همین زمینه برخی از دامپزشکان و کنشگران این حوزه نیز کمپینی برای لغو این طرح تشکیل دادند تا بتوانند مانع تصویب آن در مجلس ایران شوند. این افراد در کارزار خود اشاره کرده‌اند که تصویب چنین قانونی منجر به نارضایتی عمومی خواهد شد. کنشگران حقوق حیوانات نیز معتقدند که این طرح، دارای ایرادهای جدی است که باید توسط کارشناسان این حوزه بررسی شود. طرحی که با اجرای آن، امدادرسانی به حیوانات آسیب‌دیده بی‌سرپرست امکا‌ن‌پذیر نخواهد بود، چراکه نیاز به تردد با وسیله نقلیه و انتقال به مراکز دامپزشکی وجود دارد.
نمایندگان «بی‌گدار به آب می‌زنند»
کارشناسان می‌گویند در شرایطی که ایران غرق در بحران‌های اقتصادی و با کمبود نقدینگی روبه‌رو است، این کشور می‌توانست به‌جای ارائه چنین طرحی، مانند بسیاری از کشورهای غربی از طریق اخذ مالیات مشکل را حل کند. با اخذ مالیات، هم دولت برنده می‌شد و هم می‌توانستند برای یک سری از حیوانات قوانین خاصی معین کنند تا ترس جناح تندرو حاکمیت نیز فروکش کند.
در کنار آن نیز می‌توانستند قوانین مدونی برای اجرای آن به تصویب برسانند؛ قوانینی که صاحبان سگ‌ها باید به سگ‌های خود آموزش بدهند تا به دیگران آسیب نزنند و سگ‌های وحشی با پوزه‌بند بیرون بیایند و مجوز حمله نکردن به دیگران را دریافت کنند. مشابه این قانون در برخی از شهرهای آمریکا وضع شده است. یا برای صاحبان سگ قوانینی وضع شود که موظف به جمع‌آوری مدفوع حیوان خانگی خود در اماکن عمومی شوند و در غیر این صورت، دوباره جریمه نقدی برای آن شهروند در نظر گرفته شود.
آنچه در ایران موج می‌زند «بی‌قانونی» است و به نظر می‌رسد واقعا نماینده‌ها «بی‌گدار به آب می‌زنند» و ارائه چنین طرحی با عجله و بدون تحقیق و بررسی کارشناسی صورت گرفته است.
