چند روز مانده به برگزاری دور جدید مذاکرات احیای برجام، ژنرال کنت مککنزی، فرمانده سنتکام، ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا، گفت درصورت شکست مذاکرات با ایران، نیروهای ارتش آمریکا برای یک گزینه نظامی بالقوه آمادهاند و فرماندهی مرکزی در این زمینه طرحهای مختلفی دارد که اگر دستور صادر شود، میتواند آنها را اجرا کند.
مذاکرات احیای برجام قرار است پس از پنجماه تعلیق، از هشتم آذرماه (۲۹ نوامبر) میان ایران و کشورهای۱ +۴ (بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین) با مشارکت غیرمستقیم ایالات متحده، در شهر وین اتریش ازسر گرفته شود.
کنت مککنزی در گفتوگویی با نشریه تایم که روز چهارشنبه، سوم آذرماه، منتشر شد، با اشاره به سخنان رئیس جمهوری آمریکا، مبنیبر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، گفت که پیشبرد این موضوع در وهله نخست برعهده دیپلماتهاست، اما «فرماندهی مرکزی همواره طرحهای مختلفی که درصورت صدور دستور، میتواند آنها را اجرا کند».
این مقام ارشد نظامی ایالات متحده معتقد است که اینبار ایران به توانایی دستیابی به سلاح هستهای «بسیار نزدیک» شده، اما با وجود «توانایی و دقت بالای» موشکی، طراحی سلاحی که برای ارسال با کمک موشک یالیستیک بهاندازه کافی کوچک باشد، زمان میبرد. به گفته او، ایران برای ساخت کلاهک هستهای و آزمایشهای به مرتبط با آن، «بیش از یک سال» زمان نیاز دارد.
دیگر مقامهای ایالات متحده نیز بهتازگی در مورد «گزینههای دیگر» درصورت شکست تلاشها برای بازگشت ایران به توافق هستهای صحبت کردهاند، اما مککنزی واضحتر از دیگران به «گزینه نظامی» اشاره کرده است.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، نیز روز چهارشنبه در گفتوگو با رادیو سراسری آمریکا (انپیآر) هشدار داد که اگر ایرانیها «بیش از حد» به توانایی ساخت سلاح هستهای نزدیک شوند، واشینگتن قطعا واکنش نشان میدهد و بیکار نخواهد نشست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او البته درمورد منظورش از نزدیکشدن «بیش از حد» به سلاح هستهای و اقدام احتمالی واشینگتن، توضیح بیشتری نداد، اما افزود: «اگر ایران نخواهد به توافق بازگردد و همین روند کنونی ادامه دهد، یعنی پای میز مذاکرات بهعمد تعلل و برنامه هستهای خود را تسریع کند، اگر این مسیر را انتخاب کند، ما پاسخ متناسبی به آن خواهیم داد.»
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در ضمن گفت: «ما آمادهایم که به توافق بازگردیم و همه تحریمهای مغایر با آن را لغو کنیم. بنابراین اگر ایران بخواهد به توافق بازگردد، مسیر این کار وجود دارد.»
لوئیس بونو، کاردار ایالات متحده آمریکا در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین نیز روز چهارشنبه در بیانیهای به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی هستهای، بار دیگر تاکید کرد که ایالات متحده با حسن نیت به پیگیری مذاکرات با ایران ادامه میدهد و «درصورت از سرگیری پایبندی ایران به تمام تعهداتش براساس برجام، آماده است همه تحریمهای مغایر با برجام را لغو کند». او همچنین افزود که «جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، تا زمانی که ایران در برجام بماند، متعهد است که به برجام پایبند بماند».
او با اشاره به تلاشهای آژانس برای رفع نگرانیهای مربوط به نظارت بر برنامه هستهای ایران و ابراز تاسف از همکاری نکردن جمهوری اسلامی برای انجام نظارتهای ضروری آژانس، گفت: «هرچه شکاف در تداوم اطلاع [آژانس] درمورد اجرای تعهدات کلیدی برجام بیشتر شود، از سرگیری پایبندی متقابل به آن دشوارتر خواهد شد.»
نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی هستهای افزود: «ایران باید به آژانس اجازه دهد تا دوربینهای جایگزین برای نظارت بر ساخت قطعات سانتریفیوژ در مجتمع کرج را فورا نصب کند و باید وضعیت دوربین و دادههای ذخیرهشده مفقودشده را که پیشتر دبیرکل آژانس گزارش کرده بود، مشخص کند.»
این اظهارنظرها درحالی مطرح شده است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای، پس از سفرش به تهران، روز چهارشنبه به شورای حکام آژانس گفت که مذاکراتش با مقامهای جمهوری اسلامی درباره برنامه هستهای ایران و نظارت بر آن، بینتیجه بوده است. یکی از مهمترین مسائل مورد نظر گروسی در گفتوگوهای اخیر خود با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر امور خارجه ایران، هماهنگی برای نصب مجدد چهار دوربین از کارافتاده در تاسیسات اتمی کرج بود که به نتیجه نرسید.
بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام نیز روز چهارشنبه، در بیانیهای مشترک به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خواستار بازگرداندن دسترسی آژانس به مراکز هستهای در ایران، به ویژه کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ شدند و با ابراز «نگرانی عمیق» از تداوم «تشدید نظاممند» تنش بر سر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی، تاکید کردند که «ایران هیچگونه توجیه قابل قبول غیرنظامی برای غنیسازی ۲۰ و ۶۰ درصدی ندارد».