باربادوس تازه‌ترین مورد کشورهای مشترک‌المنافع است که ملکه الیزابت دوم را از ریاست کشور حذف کرد.

این کشور حوزه کاراییب پس از ۴۰ سال حکومت زیر نظر پادشاهی بریتانیا، روز سه‌شنبه ۳۰ نوامبر (۹ آذر) در مراسمی به جمهوری تبدیل شد.

ملکه با ابراز «صمیمانه‌ترین آرزوها» برای جمهوری جدید باربادوس، گفت پیش‌بینی می‌کند «دوستی میان دو کشور و ملت ادامه داشته باشد».

او در پیامی به رئیس‌جمهوری جدید، دِیم ساندرا میسون، و شهروندانش گفت: «به این مناسبت مهم و تصدی شما به‌عنوان اولین رئیس‌جمهوری باربادوس، مراتب تبریکم را به شما و تمام مردم باربادوس اعلام می‌کنم.»

«اولین بار در آستانه استقلال در اوایل سال ۱۹۶۶، از کشور زیبای شما دیدار کردم، و بسیار خوشنودم که امروز پسرم کنار شماست.»

«از آن زمان، مردم باربادوس جایگاهی ویژه در قلبم داشته‌اند؛ باربادوس کشوری است که بحق به پویایی فرهنگ، مهارت ورزشی و زیبایی طبیعتش می‌بالد، که بازدیدکنندگانی از سراسر جهان، از جمله شمار زیادی از بریتانیا را جذب این کشور می‌کند.»

علیاحضرت ملکه در ادامه افزود: «اکنون که شما این روز مهم را جشن گرفته‌اید، مراتب صمیمانه‌ترین آرزوهای شادی، صلح و سعادت آتی‌ را برای شما و تمام مردم باربادوس می‌فرستم.» 

در سال‌های اخیر، سایر کشورهای مشترک‌المنافع از جمله جاماییکا و استرالیا نیز پیشنهاد کرده‌اند ملکه را از ریاست کشور بردارند. از ۳۲ کشوری که ملکه در ۶۹ سالی که بر تخت بوده نقش حاکم آن‌ها را داشته است، اکنون ۱۷ کشور او را از این جایگاه حذف کرده‌اند.

اما جایگاه فعلی ملکه در کشورهای باقی‌مانده چیست و چه میزان قدرت و تسلط بر آن‌ها دارد؟

کدام کشورها ملکه الیزابت دوم را به‌عنوان رئیس کشور همچنان به رسمیت می‌شناسند؟

ملکه زمانی به‌عنوان رئیس کشور تمام کشورهای مشترک‌المنافع به رسمیت شناخته شده بود و به همان شیوه که در بریتانیا حکومت می‌کند بر آن‌ها حاکم بود.

او پس از مرگ پدرش، شاه جورج ششم، که بر اساس اعلامیه ۱۹۴۹ لندن رئیس کشورهای مشترک‌المنافع بود، در این جایگاه به رسمیت شناخته شد.

امروز، ملکه رئیس ۱۵ کشور در محدوده کشورهای مشترک‌المنافع از جمله بریتانیا است. سایر کشورها عبارت‌اند از استرالیا، کانادا، نیوزیلند، آنتیگوا و باربودا، باهاما، بلیز، گرنادا، جاماییکا، پاپوآ گینه نو، سنت لوسیا، جزایر سلیمان، سنت کیتس و نویس، و سنت وینست و گرنادینز.

او همچنین در شماری از قلمروهای خارجی متعلق به بریتانیا، استرالیا و نیوزیلند که مشترک‌المنافع نیستند، مانند جبل‌الطارق، جزایر فالکلند، برمودا و جزایر کیمن، به‌‌عنوان رئیس کشور به رسمیت شناخته می‌شود.

در کدام کشورها ملکه دیگر رئیس کشور نیست؟

باربادوس تازه‌ترین کشوری است که به استقلال رسیده و ملکه را با یک رئیس‌جمهوری جایگزین کرده است، اما اولین کشوری نیست که چنین کاری کرده است.

موریس آخرین کشوری بود که در سال ۱۹۹۲ چنین اقدامی کرد. پیش از آن، دومینیکا در سال ۱۹۷۸، ترینیداد و توباگو در سال ۱۹۷۶، و گویان در سال ۱۹۷۰ این کار را کرده بودند.

آیا سایر کشورها ملکه را از ریاست کشور حذف خواهند کرد؟

صحبت‌هایی مطرح بوده که جاماییکا کشور بعدی است که ملکه را حاکمیتش حذف می‌کند. در سال ۲۰۱۶، پارلمان جاماییکا در نظر داشت برای این کار، قانون اساسی را اصلاح کند.

پیش‌تر در سال جاری میلادی نیز مارک گولدینگ، رهبر حزب مخالف دولت جاماییکا، این مسئله را دوباره مطرح کرد و گفت «برای هویت و ملیت ما اصلی اساسی است» که علیاحضرت را از ریاست کشور حذف کنیم تا «واقعا مستقل» شویم.

استرالیا نیز بحث‌هایی در مورد این مسئله داشته است. آخرین باری که این کشور یک همه‌پرسی برگزار کرد تا ملکه را از ریاست کشور حذف کنند در سال ۱۹۹۹ بود، اما ۵۴.۹ درصد به نفع حفظ جایگاه ملکه رای دادند.

در سال ۲۰۰۸، کوین راد، نخست‌وزیر پیشین، گفت ملکه را ریاست کشور حذف می‌کند، اما امروز ملکه همچنان در همان جایگاه باقی مانده است.

آیا ملکه در جایگاه ریاست کشور قدرت دارد؟

مشابه بریتانیا، ملکه در کشورهایی که رئیس کشور است حاکمی تشریفاتی است و قدرت واقعی ندارد.

هر کشور مستقل از ملکه اداره می‌شود و حاکمان منتخب و قوانین خودش را دارد. یک فرماندار کل که در جایگاه نماینده ملکه عمل می‌کند وظایف تشریفاتی روزانه‌ای را که معمولا از ملکه انتظار می‌رود، انجام می‌دهد.

این وظایف می‌تواند مواردی مانند تنفیذ حکم وزرا و سفرا یا موافقت سلطنتی با قانون باشد.