هم‌زمان با افزایش نرخ تورم و بالا رفتن قیمت دلار، نرخ‌های نجومی مسکن در تهران نیز نجومی‌تر شده‌اند. به‌طوری‌که مرور آگهی‌های فروش برخی ویلاها در شمال پایتخت نشان می‌دهد، خرید یک پنت‌هاوس در تهران، گران‌تر از منطقه «بورلی‌هیلز» آمریکا تمام می‌شود که از آن به‌عنوان یکی از گران‌ترین محله‌های دنیا یاد می‌کنند.

در حال حاضر خرید یک آپارتمان لوکس، ویلا و پنت‌هاوس در تهران در بهترین حالت ۲۰۰ میلیارد تومان تمام می‌شود، اما برخی مالکان قیمت‌های خود را تا ۴۰۰ میلیارد تومان هم افزایش داده‌اند. به گزارش خبرگزاری ایسنا با احتساب نرخ میانگین ۲۸ هزار تومان برای هر دلار، قیمت آپارتمان‌های لوکس در تهران بین هفت تا ۱۵ میلیون دلار می‌شود که از نرخ بهترین محله‌ آمریکا بیشتر است.

به‌عنوان‌مثال در منطقه بورلی‌هیلز آمریکا یک عمارت ۴۵۰۰ مترمربعی لوکس و چهارخوابه با پنج سرویس بهداشتی معادل ۷.۵ میلیون دلار آگهی شده است که این رقم نصف قیمت یک پنت‌هاوس ۸۰۰ مترمربعی در خیابان فرشته تهران است که با قیمت ۴۲۰ میلیارد تومان برای فروش آگهی شده است. به‌عبارت‌دیگر قیمت هر مترمربع از این پنت‌هاوس در تهران بیش از ۱۰ برابر عمارت لوکس در بورلی‌هیلز است.

قیمت فروش مسکن در دیگر مناطق مرفه‌نشین تهران نیز تفاوت چندانی با خیابان فرشته ندارد. در محله ولنجک، قیمت یک ویلای ۱۰۰۰ مترمربعی، ۳۷۰ میلیارد تومان است و در منطقه سعدآباد یک ویلای ۲۸۰۰ مترمربعی باقیمت ۸۶۱ میلیارد تومان به فروش گذاشته شده است. به همین ترتیب در شهرک غرب، یک ویلای ۱۱۰۰ مترمربعی باقیمت ۲۲۵ میلیارد تومان برای فروش عرضه شده است. همین ویلا در منطقه زعفرانیه باقیمت حدودی ۲۰۹ میلیارد تومان به فروش می‌رود.

باوجود نرخ‌های نجومی که هرروز در حال افزایش‌اند، خریدوفروش مسکن در تهران همچنان در حالت رکود است و طبق آمار، معامله‌های بالای ۱۰ میلیارد تومان در ماه آبان ۱۴۰۰ فقط کمی بیشتر از چهار درصد از کل معامله‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

یکی از مشاوران املاک منطقه یک تهران، فروش آپارتمان‌های لوکس در تهران را «شبیه معجزه» خواند و گفت: «هنوز بعد از حدود ۱۰ سال سابقه فعالیت در منطقه یک ندیدم که حتی یک واحد از این آپارتمان‌ها به فروش برسد.»

محمدرضا قاسمی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک شمیرانات نیز رکود بازار خریدوفروش ویلاهای لوکس را تایید کرده است. بررسی‌های خبرگزاری ایسنا نشان می‌دهد که برخی تجار ایرانی مقیم اروپا و آمریکا، ‌دو تابعیتی‌ها و خارجی‌ها برای اقامت موقت این خانه‌ها را اجاره می‌کنند، ولی طبق اعلام مشاوران املاک منطقه یک، بیش از ۹۰ درصد این خانه‌ها خالی‌اند و حتی خانواده‌های مرفه تمایلی به اجاره این آپارتمان‌ها نشان نمی‌دهند.

بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی حدود ۵۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در تهران وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران برنامه خود برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی را از سال ۱۳۹۸ کلید زد و این طرح در سال ۱۳۹۹ با تصویب مجلس و راه‌اندازی «سامانه املاک و اسکان» به مرحله اجرا رسید. بر اساس این طرح، صاحبان املاک باید اطلاعات واحدهای خود را در این سامانه ثبت کنند.

پیش‌تر امیدعلی پارسا، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور گفته بود که از دی‌ماه ۱۴۰۰، اولین سری برگه تشخیص مالیاتی برای مالکان خانه‌های خالی ارسال خواهد شد. به گفته او طبق «قانون مالیات بر خانه‌های خالی» باید ۱۲۰ روز یا چهار ماه یک‌خانه خالی مانده باشد، بنابراین خانه‌هایی که از ابتدای سال جاری تا مردادماه خالی مانده است، مشمول این قانون می‌شوند.

روزنامه دنیای اقتصاد شهریور ۱۴۰۰در گزارشی به نقل از تحلیل‌گران و فعالان بازار مسکن، این روش دولت جمهوری اسلامی ایران را برای تنظیم بازار مسکن «ناکارآمد» خواند و نوشت که دریافت این مالیات به‌دلیل نبود بانک اطلاعاتی جامع، دقیق و کامل برای شناسایی خانه‌های خالی «امری دشوار و عملا غیرممکن» است. 

در همین زمینه میثم مهرپور، کارشناس اقتصاد مسکن نیز به خبرگزاری رکنا گفته است: «مالیات بر خانه‌های خالی یک ایده خام بود که اجرای آن با واقعیت فاصله زیادی دارد، چراکه هدف نخست در مالیات گرفتن، شناسایی افراد است که در شناسایی خانه‌های خالی عملا این کار غیرممکن بود و سازوکار شناسایی دقیقی برای این مسئله مدنظر قرار نگرفت.» به گفته مهرپور در بودجه ۱۴۰۰ یک رقم ۲۰۰ میلیاردی برای خانه‌های خالی گنجانده شد، درحالی‌که طراحان این طرح یک قابلیت ۲۰۰۰‌ میلیارد تومانی را در نظر گرفته بودند.