هم‌زمان با ادامه دور هفتم مذاکرات وین، دیپلمات‌های ارشد سه کشور اروپایی عضو برجام، بریتانیا، فرانسه و آلمان، اعلام کردند که ایران و دیگر طرف‌های مذاکره هنوز در نشست‌های خود به گفت‌وگوهای واقعی برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ وارد نشده‌اند و این درحالی است که اگر این مذاکرات جلو نرود، برجام به‌زودی به «پوسته‌ای توخالی» تبدیل می‌شود. 

دیپلمات‌های ارشد سه کشور اروپایی درگیر در گفت‌وگوهای هسته‌ای وین که در مذاکرات غیرمستقیم میان هیئت‌های ایران و ایالات متحده نقش واسطه را برعهده دارند، دوشنبه‌شب، ۲۲ آذرماه، در بیانیه‌ای اعلام کردند: «تا این لحظه، ما هنوز نتوانسته‌ایم به مذاکرات واقعی بپردازیم.»

آن‌ها افزودند: «زمان روبه پایان است و بدون پیشرفت سریع [در مذاکرات] با توجه به سرعت بالای پیش‌روی برنامه هسته‌ای ایران، برجام به‌زودی به پوسته‌ای توخالی تبدیل می‌شود.» 

علی باقری کنی، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایرانی در وین، روز سه‌شنبه، ۲۳ آذرماه، در واکنشی به این بیانیه، در حساب توییتر خود، نوشت: «بعضی بازیگران به جای دیپلماسی واقعی، به عادت مقصرنمایی خود پافشاری می‌کنند. ما سریعا پیشنهادهایمان را ارائه کردیم و به نحوی سازنده و منعطف تلاش کردیم تا اختلافات کم شود.»

او به‌تازگی در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی المیادین، با اشاره به «پیشرفت خوب» مذاکرات، روند کنونی آن را «موفقیت‌آمیز» و طرف‌های غربی را عامل اختلاف در مذاکرات دانسته و گفته بود: «مذاکرات روزهای اخیر در خصوص مسائل مورد اختلاف بود تا رسیدن به توافق را تسریع بخشیم. همراهی روسیه و چین با موضع ایران روشن و شفاف است و اختلاف با طرف غربی است.»

برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) توافقی بود که در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴) پس از چند سال مذاکره برسر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، میان کشورهای گروه «۱+۵» (شامل ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین به‌علاوه آلمان)، اتحادیه اروپا و ایران امضا شد. براساس این توافق، دربرابر لغو تحریم‌های ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای خود را محدود کرده بود؛ اما پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده، در سال ۲۰۱۸ میلادی (۱۳۹۷) از توافق و بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، جمهوری اسلامی نیز از سال ۱۳۹۸ در چندین مرحله اجرای تعهدهای خود در برجام را نادیده گرفت و توافق را نقض کرد. 

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا و دولتش از زمان آغاز کار خود در ماه ژانویه ۲۰۲۱ (بهمن‌ماه ۱۳۹۹)، در راستای حل مناقشه هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران از مسیر دیپلماسی و احیای برجام ازطریق بازگشت متقابل ایران و ایالات متحده به این توافق تلاش کرده‌اند. مقام‌های تهران حاضر به گفت‌وگوی مستقیم با ایالات متحده نیستند و در این راستا، از نیمه فروردین‌ماه ۱۴۰۰ مذاکراتی غیرمستقیم برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ در قالب نشست‌های کمیسیون مشترک برجام در شهر وین، پایتخت اتریش، و با حضور هیئت‌هایی از ایران و دیگر کشورهای باقی‌مانده در توافق(۱+۴) پیگیری شده است. در این مذاکرات، آمریکا به‌دلیل خروج از توافق، به‌جای حضور در نشست‌های اصلی، به‌صورت غیرمستقیم و با واسطه طرف‌های باقی‌مانده در برجام، با ایران گفت‌وگو می‌کند. 

مذاکراتی که از هشتم آذرماه در وین آغاز شد، هفتمین دور مذاکرات احیای برجام، و نخستین دور آن با حضور هیئت مذاکره‌کننده دولت ابراهیم رئیسی است. در شش دور پیشین این مذاکرات که از اوایل سال جاری تا آخر خردادماه و در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی برگزار شد، طرف‌های مذاکره در مورد دو موضوع اصلی برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، یعنی «لغو تحریم‌های آمریکا» و «اقدام‌های هسته‌ای ایران برای بازگشت به برجام» به توافق‌هایی رسیده بودند. اما پس از حدود پنج ماه وقفه در مذاکرات، هیئت ایرانی درپی ازسرگیری مذاکرات،  پیش‌نویس‌های جدیدی درمورد لغو تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به طرف‌های مذاکره ارائه کرد که باعث تنش و کندی در روند مذاکرات و حتی یک هفته توقف در میانه این دور از مذاکرات شد. 

دیپلمات‌های طرف مذاکره جمهوری اسلامی ایران با اشاره به «پیشرفت‌های قابل توجهی که در شش دور نخست مذاکرات به‌دست‌ آمده بود»، می‌گویند ایرانی‌ها در دور هفتم تمام توافق‌های به‌دست‌آمده در دورهای پیشین را کنار گذاشت  و خواسته‌های جدیدی مطرح کرده است که «غیرقابل قبول»، و گونه‌ای «زیاده‌روی» است. 

اروپایی‌ها در بیانیه‌ دوشنبه‌شب خود با یک ارزیابی بدبینانه از تلاش‌های اخیر برای احیای برجام، اعلام کردند: «در مواجهه با مواضع جدید ایران که با برجام ناسازگارند یا از آن فراتر می‌روند، ما زمان گران‌بها را از دست می‌دهیم.»  

آن‌ها افزودند: «این ناامیدکننده است زیرا طرح کلی یک توافق جامع و منصفانه که تمام تحریم‌های مرتبط با برجام را لغو و هم‌زمان نگرانی‌های ما در زمینه تولید سلاح هسته‌ای را برطرف می‌کند، به‌وضوح مشخص است و از تابستان گذشته چنین بوده است.»

پیش از انتشار بیانیه سه کشور اروپایی، وزرای خارجه کشورهای گروه هفت (شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، آلمان، و کانادا) نیز به ایران هشدار دادند که زمان برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای رو به‌پایان است و روز یکشنبه در بیانیه پایانی نشست خود در شهر لیورپول بریتانیا، از آن کشور خواستند تا «به نقض تعهدات هسته‌ای خود پایان دهد و از فرصت فعلی برای رسیدن به توافق استفاده کند».