گروهی از خبرنگاران افغان در نامه‌ای به جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، وضعیت زندگی خبرنگاران را در افغانستان در چهار ماه گذشته، از لحاظ امنیتی و اقتصادی رقت‌بار توصیف کرده‌اند و از دولت کانادا خواهان اقدام برای بیرون آوردن خبرنگاران در معرض خطر از افغانستان شده‌اند.

گروهی صد نفری از خبرنگاران افغان که در رسانه‌های مختلف کار می‌کنند، در روز چهارشنبه ۲۴ آذر در نامه‌ای به نخست‌وزیر کانادا نوشته‌اند که پس از سقوط دولت پیشین، طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی به دنبال این خبرنگاران هستند و احتمال دارد دیر یا زود آنان را پیدا کنند و بکشند.

این خبرنگاران تاکید کرده‌اند که گسترش عملیات گروه داعش در ماه‌های گذشته نیز نگرانی جدی آن‌هاست، زیرا عوامل داعش در افغانستان بارها این خبرنگاران را تهدید کرده‌اند.

در نامه خبرنگاران افغان آمده است: «ما هم‌اکنون در مناطق مختلف افغانستان پنهان هستیم و در وضعیت وحشتناکی قرار داریم، گاهی برای ما حتی قرص نانی هم نمی‌رسد. ما حتی به آب و بهداشت دسترسی کامل نداریم. از طرف دیگر، تهدیدهای جدی امنیتی، از دست دادن شغل، و مشکلات اقتصادی، زندگی ما و خانواده‌هایمان را با چالش جدی مواجه کرده است.»

خبرنگاران افغان در این نامه از دولت کانادا خواسته‌اند که امکان بیرون آمدن از افغانستان و رسیدن به پناهگاه امن را برای آنان فراهم سازد. در همین حال، دولت کانادا در اواخر نوامبر اعلام کرد که تلاش دارد ظرفیت پذیرش پناه‌جویان افغان را به ۴۰ هزار تن افزایش دهد.

خبرنگاران در این نامه برای راستی‌آزمایی هویت‌ شغلی خود به عنوان خبرنگار، به گواهی‌نامه‌های معتبری که از نهادهای خبرنگاری بین‌المللی دارند استناد کرده‌اند. این در حالی است که در ماه‌های اخیر، واکنش‌هایی در مورد خروج افراد از افغانستان با سوءاستفاده از نام و هویت جعلی خبرنگار، در رسانه‌ها منتشر شد.

اتحادیه ملی خبرنگاران افغانستان در ماه نوامبر در یک نشست رسانه‌ای اعلام کرد که شماری از مسئولان رسانه‌های افغانستان، اعضای خانواده‌هایشان را با استفاده از کارت جعلی خبرنگاری از افغانستان بیرون برده‌اند، در حالی که این فرصت‌ها، سهم و حق خبرنگاران بوده است.

فضیله حورزاد، خبرنگار در شمال افغانستان، که از هفت سال پیش با رسانه‌ها کار می‌کند، در صحبت با ایندیپندنت فارسی گفت: «وضعیت خبرنگاران و خبررسانی در افغانستان نگران کننده است و طالبان با اعمال فشار و سانسور، اوضاع کار رسانه‌ای را به هم زده‌اند.»

خانم حورزاد گفت که او و جمعی دیگر از خبرنگاران، در پی افزایش نگرانی‌ها به علت تهدید جانی علیه آن‌ها، نامه‌ای به دفتر جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا فرستاده‌اند تا توجه دولت کانادا را به وضعیت ناگوار خبرنگاران افغان جلب کنند.

حورزاد گفت که نگرانی بابت خطر جانی و مبهم بودن آینده خبرنگاران افغانستان، آن‌ها را به‌شدت نگران کرده است. به همین دلیل، از دولت کانادا درخواست شده است تا اگر امکانی برای حمایت از خبرنگاران افغان داشته باشد، از آن استفاده کند.

فضیله حورزاد می‌گوید که در چهار ماه گذشته و در روند تخلیه نیروهای خارجی، شماری از افراد به نام خبرنگار از افغانستان خارج شدند، در حالی که خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ها که مورد تهدید قرار دارند، در افغانستان مانده‌اند.

اواخر سپتامبر، رسانه بلومبرگ گزارش داد که شرکت هوایی کام ایر، ۱۵۵ تن از کارمندان و بستگان صاحب امتیاز این شرکت را در یک پرواز قراردادی، به نام خبرنگار از افغانستان بیرون برده است.

این در حالی است که هر روز خبر از بدتر شدن اوضاع امنیتی و معیشتی خبرنگاران در افغانستان است. در تازه‌ترین مورد، روزنامه گاردین درباره یک خبرنگار زن در افغانستان نوشت که چهار ماه است شهر به شهر در حال فرار است ولی تا کنون موفق نشده است از افغانستان بیرون رود.

این بانوی خبرنگار که اسمی از وی برده نشده است، به گاردین گفته است: «من از دویدن و پنهان شدن خسته شده‌ام. من از التماس کردن به دوستان و اقوام که مرا در خانه‌هایشان پنهان کنند، خسته شده‌ام. چهار ماه است مثل توپ فوتبال از این گوشه به آن گوشه کشور پرتاب می‌شوم. طالبان پدر و مادرم را بارها شکنجه کرده‌اند تا رد پای مرا بیابند.»

با تسلط طالبان بر افغانستان، رسانه‌های آزاد افغانستان زیر سانسور و فشار مستقیم گروه طالبان قرار گرفتند. به گزارش نهادهای حامی رسانه‌ها در افغانستان، با مسلط شدن طالبان بر آن کشور، بیشتر از ۲۰۰ رسانه به دلیل سانسور و  فشارهای اقتصادی تعطیل شدند. کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان فقط یک ماه پس از تسلط طالبان بر افغانستان، از تعطیل شدن ۷۰ درصد از رسانه‌های افغانستان خبر داد.

در آخرین گزارش ماهانه کمیته مصونیت خبرنگاران، اوضاع آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در سراسر افغانستان، به‌ویژه در مناطق جنوبی کشور، ناگوار خوانده شده است.

در این گزارش آمده است که طالبان در استان‌های افغانستان به رسانه‌ها اجازه نمی‌دهند تا رویدادهای امنیتی، تنش‌های سیاسی، و نابسامانی‌های اقتصادی را گزارش دهند. حتی در برخی از استان‌ها، مقام‌های محلی طالبان از رسانه‌ها می‌خواهند که گزارش‌هایشان را پس از تایید آنان به نشر بسپارند.

فشارهای اقتصادی، سانسور، و دسترسی نداشتن به اطلاعات، و نیز تهدید جانی و در مواردی هم شکنجه و بازداشت خبرنگاران، از مواردی‌اند که در چهار ماه گذشته مکرر از افغانستان گزارش شده است.