صبح روز نهم دی ۱۴۰۰ (۳۰ دسامبر ۲۰۲۱)، سازمان صنایع فضایی ایران برای دومین بار در سال جاری میلادی اقدام به پرتاب آزمایشی ماهواره با استفاده از ماهواره‌بر سیمرغ کرد، پرتابی که در آن، به گفته سخنگوی فضایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ماهواره‌بر موردنظر به حداکثر سرعت ۷۳۵۰ متر بر ثانیه و ارتفاع ۴۷۰ کیلومتر دست یافت، سرعت و ارتفاعی که برای تزریق ماهواره و سه محموله تحقیقاتی این ماهواره‌بر در فضا مناسب نبود، اما پیامی مخفی برای دولت‌های اروپایی و به‌خصوص ایالات متحده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای وین داشت.
با استفاده از فرمول ساده بررسی خط سیر یا تراژکتوری موشک‌های بالیستیک به‌راحتی می‌شود دریافت که چنانچه موشک ماهواره‌بر سیمرغ مانند یک موشک بالیستیک با زاویه‌ای متفاوت شلیک می‌شد، مرحله دوم آن می‌توانست هرگونه هدف در شعاع حدود ۵۰۰۰ کیلومتری از ایستگاه فضایی خمینی در سمنان (محل پرتاب این ماهواره‌بر)، از پایگاه هوایی نیروی هوایی آمریکا در جزیره دیگو گارسیا تا پایگاه‌های نظامی‌اش مانند لیکن‌هیث (Lakenheath) و میلدنهال (Mildenhall) در انگلستان را بزند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تقارن پرتاب ماهواره‌بر سیمرغ با مذاکرات هسته‌ای وین بی‌آنکه پیش‌تر برای آن برنامه‌ریزی صورت گرفته یا محموله خاصی چون ماهواره‌های تحقیقاتی در نظر گرفته باشد، بی‌شک در راستای فشار بر کشورهای ۱+۵ و به‌خصوص ایالات متحده آمریکا در جریان این مذاکرات است، فشاری در پاسخ به تلاش ایالات متحده آمریکا برای اجبار ایران به کنار گذاشتن برنامه‌های موشکی‌اش، برنامه‌هایی که تنها ابزار دفاعی ایران در برابر نیروهای نظامی تا بن دندان مسلح کشورهای منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای ایران است.
در حال حاضر دوربردترین موشک بالیستیک ایران سجیل ۲ از نوع سوخت جامد دومرحله‌ای با برد حداکثر ۲۰۰۰ کیلومتر است. این موشک در صورت شلیک از پایگاهی چون اسفهلان در شمال غرب ایران می‌تواند درنهایت شرق اروپا را تحت‌الشعاع قرار دهد، بی‌آنکه بتواند به پایگاه‌های نظامی آمریکا در کشورهای ایتالیا، آلمان و انگلستان برسد. به‌نظر می‌رسد جمهوری اسلامی با ششمین پرتاب ماهواره‌بر سیمرغ و اعلام حداکثر سرعت و ارتفاع دست‌یافته در آن سعی دارد سطح انتظار ایالات‌متحده آمریکا را بار دیگر کاهش دهد و مذاکره‌کنندگان را راضی کند تا برنامه‌های موشکی ایران را به‌شرط داشتن شعاع یا برد اصابت کمتر از ۲۰۰۰ کیلومتر بپذیرند.
درباره ماهواره‌بر سیمرغ چه می‌دانیم؟
ماهواره‌بر سیمرغ، بزرگ‌ترین ماهواره‌بر ساخته‌شده در ایران است. سیمرغ که پیش‌تر سفیر-۲ نام داشت، برخلاف انواع کوچک‌تر چون سفیر-۱ و یا انواع مشابه با سوخت مایع برای مرحله یک و سوخت‌های جامد برای مراحل دوم و سوم چون ذوالجناح توانایی حمل ماهواره‌های بزرگ‌تر در فواصل طولانی‌تر را دارد. هدف نهایی از ساخت موشک ماهواره‌بر سیمرغ کسب توانایی پرتاب ماهواره‌ای به وزن ۳۵۰ کیلوگرم به مدار پایینی کره زمین در فاصله ۵۰۰ کیلومتری است، امری که این ماهواره بر را در زمره سنگین وزن‌ترین ماهواره بر ایران قرار می‌دهد.
ششمین ماهواره‌بر سیمرغ پیش از پرتاب در مرکز فضایی خمینی در سمنان صبح روز نهم دی ۱۴۰۰ (Iranian Ministry of Defense)
در ماهواره‌بر ذوالجناح، حداکثر وزن ماهواره قابل‌حمل آن به مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین ۲۲۰ کیلوگرم است که ۱۳۰ کیلوگرم کمتر از وزن ماهواره قابل‌حمل با سیمرغ است. در ماهواره‌بر سوخت مایع و قدیمی‌تر سفیر که در صنایع موشک‌سازی شهید باقری بر اساس پلتفرم موشک بالیستیک شهاب-۳ ساخته شد، امکان پرتاب ماهواره با حداکثر وزن ۶۰ کیلوگرم به مدار ۳۰۰ الی ۴۵۰ کیلومتری از سطح زمین وجود داشت.
ماهواره‌بر سیمرغ از فناوری ساخت موشک ماهواره‌بر «یون‌ها» (Eunha) ساخت کره شمالی استفاده می‌کند. مانند سلف کره‌ای خود، سیمرغ از چهار موتور راکتی سوخت مایع که در موشک‌های بالیستیک سوخت مایع نودونگ (شهاب-۳) وجود دارد، بهره می‌برد. موتورهای تعبیه‌شده در مرحله یک سیمرغ البته با نمونه آر-۲۷ به عاریت گرفته‌شده از موشک بالستیک اسکاد ساخت اتحاد جماهیر شوروی متفاوت و در حقیقت نمونه‌ای بهبودیافته از آن است که آل آر ئی-۱۵ نام دارد.
درمجموع چهار عدد از این موتورها در مرحله یکم این موشک تعبیه شده‌اند. برخی منابع توان تولیدی هر یک از این چهار موتور را ۱۵ تن و برخی دیگر ۲۹ تن معرفی کرده‌اند. پس‌ازآنکه مرحله نخست با استفاده از این چهار موتور موشک را به ارتفاع موردنظر می‌رساند، تنها موتور مرحله دوم از نوعی نامشخص با جدا شدن مرحله دوم و سقوط آن به سمت زمین روشن می‌شود تا امکان رسیدن بخش حامل ماهواره را به ارتفاع مناسب فراهم کرده و در صورت کسب سرعت مناسب با باز شدن در محفظه حاوی ماهواره امکان پرتاب و تزریق آن به مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین را فراهم کند.
درباره پرتاب روز پنجشنبه چه می‌دانیم؟
احمد حسینی، سخنگوی فضایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح درباره پرتاب ماهواره بر سیمرغ در صبح روز گذشته گفت: «استارت و شروع موتورهای مرحله اول، چهارتا موتور داریم که به‌طور هم‌زمان باید استارت بخورند که این کاملا با موفقیت همراه بود که حالا در تصاویر هم شما ملاحظه فرمودید. عملکرد بسیار خوبی از مرحله اول داشتیم. از بهینه‌سازی‌ای که انجام‌شده بود کاملا جواب گرفتیم درواقع از این بهینه‌سازی‌ها، ۱۰۳ ثانیه تقریبا عملکرد مرحله اول را داشتیم. بعد مرحله اول جدا شد و مرحله دوم در شرایط خلاء و بی‌وزنی شروع شد و مرحله دوم هم حدود۵۰۰ ثانیه پرواز داشت که ما را به ارتفاع حدودا ۴۷۰ کیلومتری رساند و سرعت ۷۳۵۰ متر بر ثانیه که در آن شرایط ما این سه محموله را به‌صورت هم‌زمان جدا کردیم و سازوکاری طراحی‌شده بود برای حمل این سه ماهواره و نحوه جدا شدن این‌ها. این‌ها درواقع همه تله‌متری شده و نتایجش موجود است.»
یکی از دو در محفظه حامل ماهواره مرحله دوم موشک ماهواره‌بر سیمرغ در نزدیکی روستای شهردارز ایرانشهر یافت شد (Social Media)
تنها چند ساعت پس از پرتاب ماهواره‌بر سیمرغ، مردم محلی، یکی از دو در اصلی محفظه حامل ماهواره واقع در مرحله دوم آن را نزدیک روستای شهردراز از توابع شهرستان ایرانشهر پیدا کردند. این روستا در ۱۱۰۰ کیلومتری از محل پرتاب ماهواره‌بر یعنی مرکز فضایی خمینی قرار داشت. این نخستین بار نیست که اجزای ماهواره‌برهای ایرانی پس از پرتاب در شاهرود، سمنان، استان سیستان و بلوچستان یا کویر مرکزی ایران واقع در استان‌های یزد و کرمان سقوط می‌کند و مردم محلی آن‌ها را پیدا می‌کنند. درحالی‌که برخی از کشورها پرتاب ماهواره‌برها را در مناطقی واقع در نزدیکی اقیانوس آرام و اطلس انجام می‌دهند که لاشه و اجزای ماهواره‌بر به درون اقیانوس سقوط کند، این امر در ایران تنها از مرکز فضایی سمنان و شاهرود صورت می‌گیرد.
همان‌طور که در مقدمه ذکر شد، اگرچه ماهواره‌بر سیمرغ بار دیگر موفق نشد محموله خود را به ارتفاع مناسب برساند و عملیات تزریق ماهواره را با موفقیت انجام دهد، اما موفق شد توانایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران را در ساخت و توسعه موشک‌های بالیستیک قاره‌پیما با قابلیت مورد هدف قرار دادن دوردست‌ترین پایگاه‌های نظامی و هوایی ایالات‌متحده آمریکا در خاک اروپا را به نمایش بگذارد. امری که موجب اعتراض وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا شد و مقام‌های آمریکایی پرتاب این ماهواره‌بر را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل معرفی کردند، امری که مقام‌های رژیم جمهوری اسلامی آن را همواره رد کرده‌اند.
