جولی بیشاپ، وزیر امور خارجه پیشین استرالیا در بیانیه‌ای اعلام کرد، در صورت درخواست دولت آماده کمک و حمایت از تلاش‌های دولت برای آزادی سه شهروند استرالیایی بازداشت شده در ایران است. همزمان اسکات موریسون،‌ نخست وزیر استرالیا نیز دعوت رسمی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا را پذیرفته و پنجشنبه این هفته به واشینگتن می‌رود تا در ضیافت شام کاخ سفید شرکت کند. موریسون و ترامپ در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در اوساکا ژاپن (هفتم و هشتم تیرماه) ملاقات کردند و یک ماه و نیم پس از این دیدار، نخست وزیر استرالیا گفت، این کشور به ائتلاف نظامی تامین امنیت کشتی‌رانی در خلیج فارس ملحق می‌شود.

موریسون در بیانیه‌ای اعلام کرده است که دعوت ترامپ را با افتخار پذیرفته و این فرصت مغتنمی برای تقویت روابط امنیتی و اقتصادی دوجانبه به شمار می‌رود. موریسون همچنین به روابط اقتصادی ۱.۲ تریلیون دلاری استرالیا و ایالات متحده آمریکا اشاره کرده که ضامن هزاران فرصت شغلی است و می‌گوید هیچ رابطه‌ای به اندازه دوستی استرالیا و آمریکا عمیق نیست.

نخست‌وزیر لیبرال استرالیا در حالی این اظهارات را مطرح می‌کند که برخی گزارش‌ها به تاثیر نزدیک‌تر شدن مواضع آمریکا و استرالیا در استراتژی اعمال فشار حداکثری علیه ایران و پیوستن استرالیا به ائتلاف نظامی خلیج فارس بر ادامه بازداشت شهروندان استرالیایی در ایران اشاره می‌کند.

پیشنهاد کمک بیشاپ

در بیانیه جولی بیشاب که از بریتانیا منتشر شده، وزیر امور خارجه سابق استرالیا به سابقه طولانی روابط خود با محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اشاره کرده و این روابط را سازنده‌ توصیف کرده است. وزیر امور خارجه پیشین استرالیا همچنین این نکته را یادآوری کرده که در سفر به تهران با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران نیز ملاقات داشته است.

یک سخنگوی دولت به روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد گفت:«دولت در جریان این بیانیه قرار دارد و البته از همه مکانیسم‌های مناسب استفاده می‌کند».

از سوی دیگر انتونی البنیز، رهبر حزب کارگر در حمایت از بیشاپ گفت:«اطمینان دارم که بیشاپ آماده است نقشی سازنده ایفا کند، ‌البته در صورتی که مقامات وزارت امور خارجه آن را ممکن بدانند». او در مورد روابط ایران و استرالیا گفت:«ما بر خلاف برخی کشورها در ایران در سطح دیپلماتیک حضور داریم و باید از دولت به هر شیوه ممکن حمایت کنیم». البنیز البته این نکته را خاطرنشان کرد که در برخی موارد چنین موضوعاتی در سکوت بهتر حل می‌شوند. مقامات استرالیا همچنان تاکید دارند که پیگیری موضوع از طریق کانال‌های دیپلماتیک بیش از جنجال رسانه‌ای به حل و فصل آن کمک می‌کند.

جولی بیشاپ که برای پنج سال وزیر امور خارجه استرالیا بود، پس از انتخابات ماه می سال جاری که در آن اسکات موریسون به قدرت رسید، اعلام کرد که از سیاست کنار می‌رود. او سپس در پالادیوم مشغول به کار شد. در وب‌سایت پالادیوم در معرفی این موسسه آمده است:«پالادیوم با دولت‌ها، تجار و سرمایه‌گذاران برای حل مهمترین چالش‌‌های جهان کار می‌کند». بیشاپ به دلیل احتمال استفاده از قدرت لابی خود در زمان وزارت در ارتباط با این نهاد از سوی سنا مورد پرسش قرار گرفت، اما در نهایت از اتهام‌ها تبرئه شد.

بیشاپ به عنوان نخستین وزیر امور خارجه استرالیا پس از ۱۲ سال، در ۲۹ فروردین سال ۱۳۹۴، دو سال پس از به قدرت رسیدن دولت روحانی به تهران سفر کرد. او پس از این سفر تا مدت‌ها از سوی گروه‌های حقوق بشری مورد انتقاد قرار داشت، زیرا طبق قوانین جمهوری اسلامی از پوشش روسری استفاده کرده و آزادی زنان ایرانی را نادیده گرفته بود. بیشاپ از مدافعان توافق هسته‌ای ایران به شمار می‌رود و در سفر به تهران موضوع تضمین امنیت پناهجویان ایرانی در استرالیا در زمان بازگشت به ایران را مطرح کرد که ظاهرا با موافقت مقامات تهران مواجه نشد.

نارکارآمدی تلاش مریس پین

پیشنهاد کمک بیشاپ در شرایطی که مریس پین، وزیر امور خارجه کنونی استرالیا اعلام کرده در زمینه آزادی شهروندان استرالیایی تماس‌های متعددی با همتای ایرانی خود داشته، این تردید را افزایش می‌دهد که تلاش‌های او تا کنون موفق نبوده یا پین قادر نبوده روابط کارآمدی با مقامات تهران برقرار کند.

کایلی مور گیلبرت استرالیایی-بریتانیایی و جولی کینگ، شهروند استرالیا که او هم تابعیت بریتانیا را دارد، به همراه شریک زندگی‌اش مارک فرکین به اتهامی که هنوز به طور رسمی روشن نیست در ایران بازداشت شده‌اند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که کایلی مور که دانش‌آموخته دانشگاه کمبریج و استاد دانشگاه ملبورن در زمینه مطالعات اسلام است، در آبان‌ماه سال گذشته در ایران بازداشت شده و در زندان اوین به سر می‌برد.

جولی کنیگ و مارک فرکین، ‌زوج بلاگر-جهانگرد نیز احتمالا در تیرماه سال جاری در جاجرود بازداشت شده‌اند. گزارش‌های تایید نشده حاکی از آن است که این زوج در حال عکسبرداری با پهپاد بوده‌اند و همین نکته دلیل بازداشت آنها بوده است.

در فاصله بازداشت کایلی مور و زوج استرالیایی؛ میمنت حسینی چاوشی، استرالیایی- ایرانی و استاد دانشگاه ملبورن در آذرماه گذشته در ایران بازداشت شد. اتهام او احتمالا نفوذ و همکاری با کشورهای بیگانه بود، اما گفته می‌شود که میمنت حسینی چندی بعد با قرار وثیقه آزاد شده است.

هر چهار استرالیایی در زمانی بازداشت شدند که ایران بر آزادی نگار قدس کنی، شهروند ایرانی ساکن استرالیا تاکید داشت. نگار قدس کنی در سال ۱۳۹۶ به اتهام کمک به دور زدن تحریم‌های آمریکا در استرالیا بازداشت شد و به زندان افتاد. محمدجواد ظریف آخرین بار موضوع آزادی نگار قدس کنی را در سفر اردیبهشت ماه خود به نیویورک مطرح کرد و به طور تلویحی از مبادله او با نازنین زاغری رتکلیف شهروند بریتانیایی- ایرانی و کارمند سابق بنیاد تامپسون رویترز سخن گفت که به اتهام همکاری با دولت بیگانه در زندان اوین به سر می‌برد. البته بریتانیا و استرالیا با این پیشنهاد که ظریف بعدا آن را تکذیب کرد، موافقت نکردند و نگار قدس کنی برای تعیین تکلیف پرونده‌اش به ایالات متحده تحویل داده شد.

وزیر امور خارجه استرالیا در بیانیه‌ای که سه هفته قبل به مناسبت معرفی لیندال سچز، سفیر جدید استرالیا در ایران منتشر کرده، به تاریخ روابط دوجانبه ایران و استرالیا اشاره کرده و می‌گوید، دو کشور سال گذشته پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک ادامه‌دار خود را جشن گرفتند.

او که این بیانیه را همزمان با رایزنی‌های فشرده با تهران در مورد آزادی شهروندان استرالیایی منتشر کرده،‌ می‌گوید در پاره‌ای از موضوعات مهم فی‌ما‌بین پیشرفت حاصل شده به خصوص که کمیسیون تجارت استرالیا از سال ۲۰۱۶ در ایران بازگشایی شده است.

هرچند روابط دیپلماتیک ایران و استرالیا بر خلاف روابط جمهوری اسلامی با آمریکا، بریتانیا یا کانادا ادامه‌دار بوده است، کیفیت این روابط در سطح بالایی قرار نداشته است.

به همین دلیل است که برخی رسانه‌های استرالیا معقدند دولت ابزارهای محدودی برای کمک به آزادی کایلی مور، جولی کینگ و مارک فرکین در اختیار دارد.

گمانه‌زنی‌ها در مورد سرنوشت سه شهروند استرالیایی بازداشت شده در ایران، در شرایطی که مقامات تهران و کنبرا سکوت کرده‌اند، در حالی ادامه دارد که مردم استرالیا روز دوشنبه خود را با افزایش ۶ تا ۹ درصدی قیمت بنزین آغاز کردند. افزایش قیمت‌ها به دنبال انفجارهای روز شنبه در پالایشگاه‌های عربستان سعودی، ‌مهمترین تولید کننده نفت در جهان اتفاق افتاده است. برخی رسانه‌های استرالیا با تکرار مواضع مقامات آمریکایی، ادعا می‌کنند جمهوری اسلامی مسئول این حمله‌هاست. ادعایی که مقامات تهران آن را تکذیب کرده و آمریکا را به درغگویی متهم کرده‌اند. اما باوجود این تکذیب‌ها،‌ در حال حاضر نام ایران برای افکار عمومی استرالیا به طور همزمان یادآور دستگیری شهروندان استرالیایی و افزایش قیمت بنزین است.