امامعلی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان، در نشست آنلاین روز دوشنبه (۲۰ دی) خود با اعضای پیمان امنیت جمعی، از افزایش تهدیدها در امتداد مرز تاجیکستان با افغانستان ابراز نگرانی کرد. به گفته امامعلی رحمان، بر اساس اطلاعات سازمانهای امنیتی تاجیکستان، بیش از شش هزار تروریست در امتداد مرز افغانستان با آسیای میانه مستقر شدهاند و اوضاع در کنار این مرز هر روز پیچیدهتر میشود.
خبرگزاری تاس روسیه به نقل از رئیسجمهوری تاجیکستان نوشت: «به طور کلی و بر اساس اطلاعات تاجیکستان، بیش از ۴۰ اردوگاه و مرکز آموزش تروریستها در استانهای شمالشرقی افغانستان وجود دارند که بیش از شش هزار شبهنظامی در خود جای دادهاند.»
رئیسجمهوری تاجیکستان درباره بدتر شدن اوضاع در مرز آن کشور با افغانستان هشدار داد و افزود که درگیریهای داخلی طالبان هم هرازگاهی در امتداد مرز اتفاق میافتد و هفته گذشته در نتیجه درگیری در امتداد مرز افغانستان با تاجیکستان، بیش از ۱۱ عضو گروه طالبان کشته و ۱۸ تن دیگر زخمی شدهاند.
امامعلی رحمان با ابراز این نگرانیها افزود: «به همین دلیل است که ما باید یک کمربند امنیتی در اطراف افغانستان ایجاد کنیم.»
محمد نعیم، از سخنگویان گروه طالبان، در واکنش به سخنان امامعلی رحمان، در رشته توییتی تجمع تروریستها در مرزهای شمالی افغانستان را رد کرد و نوشت که طالبان روابط خوب با کشورهای همسایه را خواستار است و در مرزهای افغانستان، هیچ فعالیت تخریبی جریان ندارد.
از میان پنج جمهوری آسیای میانه، تاجیکستان تنها دولتی است که با طالبان هیچ رابطهای برقرار نکرده است. رئیسجمهوری تاجیکستان در نزدیک به پنج ماهی که از سلطه طالبان بر افغانستان میگذرد، بارها از دولت انحصاری و تکقومی طالبان انتقاد و از نفوذ تروریستها از افغانستان به آسیای میانه ابراز نگرانی کرده است.
در ماه سپتامبر و پس از اظهارات امامعلی رحمان در مورد اینکه دولت تاجیکستان کابینه قومی و انحصاری طالبان را بهعنوان دولت افغانستان به رسمیت نمیشناسد، مقامهای طالبان سخنان او را مداخله در امور داخلی افغانستان خواندند. در ادامه این تنشهای لفظی، رهبران طالبان با تشکیل گردانهای انتحاری، شماری از نیروهایشان را نزد تروریستهای جماعت انصارالله، مستقر در مرز افغانستان و تاجیکستان، منتقل کردند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سازمان پیمان امنیت جمعی در ماههای سپتامبر و اکتبر، دو رزمایش بزرگ نظامی را کنار مرز تاجیکستان و افغانستان برگزار کرد و به دولتهای آسیای میانه اطمینان داد که هرگونه اقدام تروریستی در امتداد مرز آن کشورها با افغانستان را خنثی میکند. با این حال، به دلیل روشن نبودن قطع رابطه طالبان با شبکههای تروریستی بینالمللی از جمله القاعده، جماعت انصارالله، تحریک اسلامی ازبکستان، حرکت اسلامی ترکستان شرقی و شماری دیگر از جریانهای تروریستی که در ۲۰ سال گذشته با حمایت طالبان در افغانستان فعالیت میکردند، نگرانی کشورهای آسیای میانه از گسترش ناامنی در مرزهایشان با افغانستان افزایش یافته است.
یک منبع آگاه، به شرط فاش نشدن نامش، به ایندیپندنت فارسی گفت که دولت ازبکستان در جریان سفر مولوی عبدالسلام حنفی، معاون نخستوزیر طالبان، به شهر ترمذ که در ماه اکتبر انجام شد، فهرستی از تروریستهای ازبک را که در چارچوب تحریک اسلامی ازبکستان در داخل افغانستان و تحت حمایت طالبان فعالیت میکنند، به مولوی حنفی داده و از او تقاضا کرده است که در تسلیم آن تروریستها به دولت ازبکستان تلاش کند. مولوی حنفی هم در آن سفر که به قصد گفتوگو برای جذب کمکهای ازبکستان انجام شده، به دولت ازبکستان وعده داده است که مسئله بازداشت و تحویل تروریستهای حرکت اسلامی ازبکستان به دولت این کشور را پیگیری کند؛ اما در بازگشت به کابل، این مسئله را دنبال نکرده است. به باور این منبع، شبکه حقانی که حلقه ارتباطی طالبان با شبکههای تروریستی خارجی است، با تحویل تروریستهای ازبک به دولت آن کشور مخالفت کرده و جلو این اقدام را گرفته است.
این منبع افزود: «پس از آنکه طالبان از همکاری برای بازداشت و تحویل اعضای حرکت اسلامی ازبکستان سر باز زد، سطح تعاملها و همکاری میان دولت ازبکستان و طالبان کاهش یافت.»
به نظر میرسد طالبان با پناه دادن به تروریستهایی از کشورهای مختلف منطقه از جمله چین، ازبکستان، تاجیکستان و برخی از کشورهای خاورمیانه، از آنان بهعنوان ابزاری برای معامله با کشورهای متبوعشان استفاده میکند. در ماه اکتبر و در جریان افزایش تنشهای لفظی سران طالبان و تاجیکستان، این گروه سازمان تروریستی جماعت انصارالله، متشکل از تروریستهای تاجیک، را به رخ کشید.
طالبان از ازبکستان هم خواستههایی دارد که هنوز برآورده نشدهاند؛ از جمله بیش از ۲۰ فروند هواپیما و هلیکوپتر ارتش دولت پیشین افغانستان که در اختیار دولت ازبکستان است و طالبان میکوشد آنها را تصاحب کند.
هرچند پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، شماری از کشورهای منطقه به شکلی شتابزده با طالبان رابطه برقرار کردند، به نظر میرسد این روابط به دلیل درک بیشتر از نیت طالبان برای دولتداری در افغانستان، به سردی گراییده است. یکی از مهمترین عوامل این مسئله میتواند تداوم رابطه طالبان با شبکههای تروریستی بینالمللی بهویژه تروریستهای آسیای میانه باشد.