در روزهای هفتم و هشتم سپتامبر ۲۰۲۱، طالبان به راهپیمایی اعتراضی زنان در مزارشریف حمله کردند و بیش از ۷۰ تن از معترضان از جمله ۴۰ دختر معترض را با خود بردند. یک هفته پس از این ماجرا، اجساد هشت نفر از بازداشت‌شدگان در خیابان‌های این شهر پیدا شد. باقی دختران و پسران با تلاش‌های شبانه‌روزی خانواده‌هایشان پس از حدود ۴۵ روز آزاد شدند، اما از سرنوشت ۹ تن از دختران بازداشت‌شده هنوز هیچ اطلاعی در دست نیست و آنان همچنان ناپدیدند. پنج تن از دختران بازداشت‌شده هم پس از رهایی از چنگ طالبان، به دست خانواده‌های خود به قتل رسیدند.
جزئیات ماجرای بازداشت دختران در مزارشریف و آنچه در بازداشتگاه طالبان بر دختران معترض گذشت، به دلیل ترس شدید خانواده‌های آنان از برخورد طالبان و نیز حیثیتی بودن این مسئله در جامعه سنتی افغانستان، هرگز رسانه‌ای نشد اما اکنون پس از گذشت چهارماه، منابعی از میان شاهدان این رویداد حاضر شدند تا به شرط فاش نشدن هویتشان، با ایندیپندنت فارسی گفت‌وگو کنند.
یکی از این شاهدان، فعال حقوق زنان در بلخ است که در اعتراض‌های خیابانی سپتامبر در مزارشریف حضور داشته و لحظه بازداشت دختران را با چشم خود دیده است. او مدت‌ها برای دادخواهی دختران بازداشت‌شده تلاش کرد اما به دلیل تهدیدهای جدی طالبان، به ناچار از این شهر متواری شد.
این منبع به ایندیپندنت فارسی گفت که دختران بازداشت‌شده یک هفته در حوزه چهارم پلیس طالبان بودند و دو هفته در بازداشتگاه ریاست امنیت ملی این گروه در شهر مزارشریف تحت بازجویی و شکنجه قرار گرفتند و سپس به زندان زنان مزارشریف منتقل شدند. او افزود: «سرانجام شماری از این دختران در حالی که وضعیت جسمی و روحی خوبی نداشتند، آزاد شدند، اما ۹ تن از آنان هنوز ناپدیدند. دختران آزاد شده می‌گویند که طالبان این ۹ نفر را به زندان پل‌چرخی در کابل منتقل کرده‌اند اما صحت‌وسقم این خبر معلوم نیست.»
یکی دیگر از فعالان مدنی مزارشریف که نخواست نامش فاش شود، نیز در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی، این جزئیات را تایید کرد و افزود که او نیز این ماجرا را از نزدیک دنبال کرده و با شماری از دختران، پس از آزاد شدن از چنگ طالبان، ملاقات کرده است. به گفته او، دختران آزاد شده تایید کرده‌اند که طالبان ۹ تن از همراهانشان را به مکان نامعلومی انتقال داده‌اند. او همچنین گفت که چند روز پس از بازداشت دختران و پسران معترض در مزارشریف، در روزهای دهم، دوازدهم و شانزدهم سپتامبر، پیدا شدن شش جسد از دختران و پسران معترض در خیابان‌های محل زندگی آن‌ها را شاهد بوده است. این منبع افزود: «در همان روزها اجساد دیگری هم در گوشه‌های دیگر شهر پیدا شدند. از جمله جسد یک پلیس زن، یک دکتر زن و یک دانشجو که در اعتراض‌ها شرکت داشتند.»
در زندان طالبان بر دختران معترض چه گذشت؟
یکی از افرادی که با ایندیپندنت فارسی صحبت کرد، گفت که او پس از رهایی دختران از بازداشت طالبان، دست‌کم با چهار تن از آنان دیدار کرده است. او وضعیت دختران بازداشت‌شده را وحشتناک توصیف کرد و گفت که دختران به‌شدت شکنجه شده و بارها مورد تجاوز جنسی گروهی قرار گرفته بودند. این منبع افزود: «دختران به من گفتند که در بازداشتگاه امنیت ملی، یک زن آنان را کاملا برهنه می‌کرد و با باطوم برقی و شلاق آن‌ها را شکنجه می‌داد. این زن به زور به این دختران قرص روان‌گردان می‌خوراند و سپس افراد طالبان به طور گروهی به آنان تجاوز می‌کردند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این دختران همچنین گفته‌اند که هشت تن از همراهانشان در بازداشتگاه زیر شکنجه جان داده‌اند.
به گفته این منبع، پنج تن از این دختران پس از آزاد شدن از اسارت طالبان، به دست خانواده‌هایشان به قتل رسیده‌اند. او گفت که یکی از این دختران از خویشاوندش بوده و هنگامی که از بازداشت طالبان رها شده، او را ملاقات کرده است. او افزود: «به خانواده‌اش گفتم باید این قضیه را رسانه‌ای کنید تا ظلمی که بر دخترتان رفته است، علنی شود و دادخواهی کنید اما آنان با توهین و تحقیر مرا از خانه خود راندند و چند روز بعد خبردار شدم که دخترشان را کشته‌اند. وقتی علت آن را پرسیدم گفتند به دختر تجاوز شده بود؛ ممکن بود حامله باشد.»
منبعی که با ایندیپندنت فارسی صحبت کرده است نیز خبر قتل این پنج دختر را تایید کرد و افزود که شماری از خانواده‌ها پس از آنکه دخترانشان از اسارت طالبان رها شدند، به دلیل تهدیدهای طالبان و فشارهای اجتماعی، افغانستان را ترک کردند. او به یکی از آشنایان خود که در جمع بازداشت‌شدگان بود، اشاره کرد و گفت: «او را در حالی ملاقات کردم که در اثر شکنجه و شوک برقی، بخشی از حافظه‌اش را از دست داده بود و زخم‌های عمیقی بر بدن داشت. او تایید کرد که چندین بار به او تجاوز شده است. خانواده او پس از این ماجرا، افغانستان را ترک کردند و روانه ایران شدند.»
این منبع ایندیپندنت فارسی با شماری از پسران بازداشت‌شده هم پس از رهایی آن‌ها دیدار کرده است: «پسرانی را که ملاقات کردم مثل دختران شکنجه شده بودند. آنان گفتند که طالبان به آن‌ها تجاوز جنسی کرده‌اند.»
استفاده از دختران بازداشت‌شده به‌عنوان خبرچین طالبان
مورد دیگری که این منبع به آن اشاره کرد، استخدام اجباری دختران بازداشت‌شده به‌عنوان خبرچین برای طالبان است. او گفت: «برخی از دخترانی که از اسارت طالبان رها شده بودند، کارت شناسایی استخبارات طالبان را داشتند و گفتند طالبان به همین شرط آنان را آزاد کرده‌اند تا به‌عنوان خبرچین برای آنان کار کنند.»
او افزود: «دختران آزاد شده گفتند ۹ نفری که هنوز آزاد نشدند، نپذیرفتند که خبرچینی کنند و طالبان هم آن‌ها را به‌جای دیگری منتقل کردند و گفته می‌شد که آنان را به زندان پل‌چرخی می‌برند اما معلوم نیست که آنان را جایی برده‌اند یا به قتل رسانده‌اند.»
ماجرای سربازگیری طالبان از میان زنان در این اواخر از کابل نیز گزارش شده است. چندی پیش، در یکی از اعتراض‌های خیابانی زنان در کابل، سربازان طالبان با فهرستی از نام و مشخصات زنان معترض، جلو معترضان ظاهر شدند و آنان را تهدید کردند که همه را شناسایی کرده‌اند و در صورت ادامه فعالیت‌های اعتراضی، آنان را بازداشت و شکنجه خواهند کرد. این فهرست دقیقا همان فهرستی بود که میان گروه‌های ارتباطی دختران در واتس‌اپ به اشتراک گذاشته شده بود. پاسخ به این پرسش که این فهرست با همان مشخصات، چگونه به دست طالبان رسیده، حضور زنانی به‌عنوان خبرچین میان گروه‌های اعتراضی زنان دانسته می‌شود.
یکی از فعالان حقوق زن در کابل که نخواست نامش ذکر شود، به ایندیپندنت فارسی گفت که طالبان از میان زنان و دختران معترض، شماری را با تهدید خود یا خانواده‌هایشان به مخبری درباره گروه‌های اعتراضی زنان وادار می‌کنند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، بیشترین اعتراض‌ها به کارکردها و تصمیم‌گیری‌های طالبان را زنان ابراز کرده‌اند. با وجود آنکه به دلیل باورهای سنتی و جایگاه زن به‌عنوان یک عنصر حیثیتی در خانواده‌ها، میزان آسیب‌پذیری زنان در جامعه افغانستان نسبت به مردان بیشتر است، زنان و دختران جوان حتی با وجود مخالفت خانواده‌های خود راه اعتراض و دادخواهی را در پیش گرفته‌اند. این دادخواهی‌ها تاکنون هزینه‌های گزافی را بر دوش این زنان گذاشته است؛ اما بیشتر اتفاق‌هایی که برای زنان معترض در گوشه و کنار افغانستان رخ می‌دهد، به دلیل ترس از انتقام‌گیری بیشتر طالبان، آشکار و رسانه‌ای نمی‌شود.
به دلیل اعمال سانسور شدید بر رسانه‌ها و برخورد سخت طالبان با کسانی که در رسانه‌های اجتماعی از این گروه انتقاد می‌کنند، خانواده‌ها و قربانیان خشونت‌های طالبان جرات نمی‌کنند درباره سرگذشت خود با رسانه‌ها صحبت کنند. همچنین در پنج ماهی که از سلطه این گروه بر افغانستان می‌گذرد، هیچ سازمان و رسانه‌ای به زندان‌های این گروه دسترسی نداشته است. سرنوشت بسیاری از قربانیان، به‌ویژه زنان معترض مزارشریف و افسران نظامی دولت پیشین افغانستان که در پنج ماه گذشته به دست طالبان بازداشت‌شده‌اند، هم نامعلوم است.
عالیه عزیزی یکی دیگر از این قربانیان است. او افسر پلیس و کارمند زندان زنان هرات بود که اوایل اکتبر طالبان او را به محل کارش فرا خواندند و پس از آن ناپدید شد. عارف رضایی، برادر عالیه، به ایندیپندنت فارسی گفت که در چهار ماه گذشته، هیچ خبری از عالیه ندارد و طالبان نیز به خانواده عالیه پاسخ روشنی نمی‌دهند. عارف رضایی افزود: «برخی شایعات به گوش ما میرسند که عالیه به زندان پل‌چرخی منتقل شده است، اما هیچ سند و شاهدی موجود نیست.»
پاسخگو نبودن طالبان به سازمان‌های حقوق بشری و اینکه سازمان‌های بین‌المللی بی‌طرف پرونده‌های آدم‌ربایی، بازداشت و اعدام در افغانستان را پیگیری نمی‌کنند، اوضاع در این کشور را به شکلی کم‌سابقه به سمت اختناق و خفقان سوق داده است.
