هدی خموش، از رهبران جنبش اعتراضی زنان افغان که در نشست اسلو شرکت کرده، یکشنبه، سوم بهمن، در روز نخست این نشست، در سخنرانی خود که در حضور هیئت طالبان، نمایندگان آمریکا و کشورهای اروپایی ایراد شد، از مولوی امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان و رئیس هیئت این گروه، خواست با کابل تماس بگیرد و دستور دهد که زنان معترضی که طالبان آنها را ربودهاند، از بند آزاد شوند.
هدی خموش در مصاحبه با ایندیپندنت فارسی گفت که برای آزادی دختران معترض که دربند طالباناند و شکنجه میشوند، این درخواست را از رئیس هیئت طالبان که به نروژ سفر کرده تا در مورد حقوق بشر صحبت کند، مطرح کرده است. خانم خموش افزود: «مولوی متقی در حضور شرکتکنندگان در نشست، ربودن دختران معترض توسط طالبان را رد کرد، اما این دروغ او افشا شده است.»
هدی خموش ساعاتی پس از پایان گفتوگو با هیئت طالبان و نمایندگان جامعه مدنی و زنان افغانستان، متن سخنرانی خود در آن نشست را برای رسانهها فرستاد. او در این سخنرانی به نکات متعددی پرداخته و تاکید کرده است: «آنچه من اینجا میگویم، سخن میلیونها شهروندی است که در دل فاجعه و ویرانی گیر افتادهاند. میلیونها زنی که همین اکنون طالبان بر آنها آپارتاید جنسیتی اعمال میکنند. زنانی که روزانه بهطور سازمانیافته حذف و انکار، توهین و تحقیر میشوند.»
هدی خموش در ادامه با یادآوری کشتار نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان و اعمال تبعیضآمیز در قبال زنان و اقوام در افغانستان در پنج ماه گذشته، میافزاید: «طالبان پس از گرفتن کابل، با ترور و زور و به حاشیه راندن و حذف بخش بزرگی از جامعه افغانستان، رژیمی جناحی و یکدست ایجاد کردند. در طول پنج ماه پسین، طالبان حقوق اساسی شهروندان را انکار، زنان را خانهنشین و آنان را از تحصیل محروم کردند. آنان مخالفان شخصی خود و نظامیان پیشین را سرکوب، قتل و شکنجه کردند، علیه اقوام و ملیتهای غیرحاکم تبعیض نظاممند به راه انداختند و به نام امر به معروف و نهی از منکر، دستگاه تفتیش عقاید و رفتار ایجاد کردند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هدی خموش در سخنرانی خود به فهرست بازداشتها، ترورها و ناپدید شدن افراد بهویژه زنان معترض، کارمندان دولت پیشین و خبرنگاران افغان در امارت طالبان، اشاره و نگرانی خود از ناپدید شدن دختران معترض را ابراز کرد. او در مورد دختران معترض مزارشریف که با گذشت بیش از چهار ماه، هنوز شماری از آنان ناپدیدند، گفت: «دهها تن از جوانان در ۷ و ۸ سپتامبر در بلخ برای اعاده حقوق و آزادی خود تظاهرات به راه انداختند. طالبان ۷۰ تن از معترضان از جمله ۴۰ دختر معترض را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کرد. آنها شکنجه شدند و به عدهای از آنان تجاوز شد. یک هفته پس از این ماجرا، اجساد هشت نفر از بازداشتشدگان در خیابانهای این شهر پیدا شد. شماری از زنان بازداشت شده هم بعد از آزادی، ترور شدند. اما از سرنوشت ۹ تن از دختران بازداشتشده هنوز هیچ اطلاعی در دست نیست و آنان همچنان ناپدیدند.»
او در مورد تمنا زریاب پریانی و سه خواهرش، شفیقه، کریمه و زرمینه و همچنان یک فعال مدنی دیگر به نام پروانه ابراهیمخیل که چهارشنبه گذشته، از آپارتمانهایشان در کابل ربوده شدند نیز صحبت کرد. نماینده زنان معترض افغانستان گفت: «من درد آن زنان را از کیلومترها آنسوتر با پوست و استخوانم حس کردم. من صدای ضجههایشان زیر شکنجه طالبان را میشنوم. پرسش این است که چرا طالبان ما را در کابل به بند میکشند و در اسلو با ما پشت میز گفتوگو مینشینند؟»
او خواستههای زنان و فعالان مدنی افغانستان را در چهار عنوان دستهبندی کرد: «آزادی فوری زنان معترض، تشکیل یک شورای مستقل و بیطرف با حضور نمایندگان قربانیان برای بررسی زندانهای طالبان و رسیدگی به جرائم جنگی، ایجاد یک نقشهراه برای حل بحران افغانستان و اعاده حقوق زنان افغانستان.»
طالبان شب یکشنبه، سوم بهمن، یک اعلامیه کوتاه منتشر کردند که اعلامیه مشترک شرکتکنندگان نشست اسلو نامیده شد. در آن اعلامیه آمده است که نمایندگان جامعه مدنی و فعالان سیاسی افغانستان با هیئت طالبان درباره موارد مختلف صحبت و تاکید کردند که این نشستها ادامه یابد؛ با این حال شماری از فعالان سیاسی افغان با انتقاد از عملکرد کشور نروژ در میزبانی از هیئت طالبان، به نتایج این نشست بدبیناند. محمد محقق، عضو رهبری شورای مقاومت ملی افغانستان، در فیسبوک نوشت: «در نروژ، طالبان با طالبان جلسه برگزار کردند. آمریکاییها و بریتانیاییها برای به رسمیت شناختن دستنشاندههای خود در افغانستان دنبال بهانهاند.»
رینا امیری، فرستاده آمریکا در امور زنان، دختران و حقوق بشر در افغانستان، و همچنین توماس وست، فرستاده وزارت خارجه ایالات متحده برای افغانستان، نیز در نشست اسلو حضور دارند. رینا امیری شنبه شب در توییتی، از اقدام نروژ برای دعوت از طالبان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان سپاسگزاری و ابراز امیدواری کرد که این نشست در داخل افغانستان نیز میان دو طرف برگزار شود. امیری تصریح کرد که در نشست اسلو، با طالبان درباره رسیدگی به وضعیت بحرانی فقر و گرسنگی در افغانستان، وضعیت حقوق بشر و بهویژه زنان، مذاکره خواهد شد.
قرار است در روزهای دوم و سوم نشست که دوشنبه و سهشنبه برگزار میشود، اعضای هیئت طالبان با وزیر خارجه نروژ ملاقات کنند و نمایندگان آمریکا و شماری از کشورهای اروپایی که به این نشست دعوت شدهاند هم با این هیئت دیدار خواهند کرد.
بسیاری از فعالان سیاسی که نشست اسلو را بادقت دنبال میکنند، این نشست را فرصتی میدانند که در اختیار طالبان گذاشته شده است تا راه تعامل و ارتباط این گروه و کشورهای اروپایی باز شود. هرچند دولت نروژ بهصراحت اعلام کرد که دعوت از طالبان به معنی به رسمیت شناختن این گروه نیست، نگرانیها از اینکه طالبان با استفاده از این مجالها، اقتدار و سلطه خود بر افغانستان را افزایش دهند و با جرات بیشتر خشونتورزی کنند، افزایش یافته است.