آلمان روز چهارشنبه اعلام کرد که استفاده از واژه «آپارتاید» را برای اسرائیل نمیپذیرد. این موضعگیری یک روز پس از آن صورت گرفته که سازمان حقوق بشری «عفو بینالملل» با انتشار گزارشی، اسرائیل را متهم کرد که سیاستهای تبعیضآمیزش هم درون مرزهای خود آن و هم درون سرزمینهای اشغالی فلسطینی، «آپارتاید» محسوب میشوند. این سازمان اسرائیل را به «ارتکاب جرم بینالمللی آپارتاید به مثابه نقض حقوق بشر و نقض قانون بینالمللی عمومی» متهم کرده است.
به گزارش رویترز، کریستوفر برگر، سخنگوی وزارت خارجه آلمان، در نشستی خبری گفت: «ما اصطلاحاتی مثل آپارتاید یا تمرکز یکجانبه انتقاد بر اسرائيل را نمیپذیریم. این امر کمکی به حل تخاصم در خاورمیانه نمیکند.»
سخنان برگر در پی آن ابراز میشود که مقامات آمریکا نیز انتقادهایی مشابه مطرح کردند.
تام نایدس، سفیر آمریکا در اسرائیل، نیز با آن گزارش مخالفت کرد و اتهام محوری آنرا «خزعبل» خواند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، تاکید کرد که واشنگتن معمولا در مورد گزارشهای گروههای خارجی اظهار نظر نمیکند، اما قبول ندارد که اعمال اسرائیل «آپارتاید» محسوب میشوند.
سازمان «عفو بینالملل» روز سهشنبه گزارش مفصلی منتشر کرد و اعلام کرد که اسرائيل «نظامی از سرکوب و سلطه» بر فلسطینیها اعمال کرده است که به بنیان آن در سال ۱۹۴۸ بازمیگردد و مطابق با تعریف بینالمللی، شکلی از آپارتاید محسوب میشود.
این سازمان مستقر در لندن تاکید کرد که این اتهام، هم درون مرزهای قانونی اسرائيل کاربست دارد و هم در کرانه غربی و نوار غزه. گزارش این سازمان در اورشلیم (بیتالمقدس) و در پی نشستی خبری منتشر شد. اگنس کالامار، دبیرکل «عفو بینالملل»، در حالی در آن نشست سخنرانی کرد که مژگان نوی، کنشگر اسرائیلی ایرانیتبار، کنار او نشسته بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کالامار گفت: «هیچ توجیهی برای نظامی که بر بنیان سرکوب نهادینه و طولانی میلیونها نفر بنا شده است، وجود ندارد.»
ساشا دسموک، مدیر «عفو بینالملل» در بریتانیا، از لندن خواست با توجه به این گزارش، سیاست خارجی خود را در قبال به اسرائيل تغییر دهد.
این گزارش اسرائیل را مستقیما با نظام آپارتاید آفریقای جنوبی مقایسه نمیکند، و تاکید دارد که بر اساس بررسی سیاستهای اسرائیل بر طبق معاهدههای بینالمللی، از جمله کنوانسیون آپارتاید، به این نتیجه رسیده است.
در گزارش «عفو بینالملل» آمده است: «آمریکا، اتحادیه اروپا و دولتهای عضو آن و بریتانیا، و نیز دولتهایی که در روند تقویت روابط خود با اسرائیل هستند (از جمله برخی دولتهای عربی و آفریقایی) باید متوجه این باشند که اسرائیل در حال ارتکاب جنایت آپارتاید و سایر جنایات بینالمللی است.»
این سازمان حقوق بشری از آن کشورها خواست تا «از تمام ابزار سیاسی و دیپلماتیک خود استفاده کنند تا اطمینان یابند که مقامات اسرائیل پیشنهادهایی را که در این گزارش آمده است، اعمال میکنند، و هرگونه همکاری و فعالیت با اسرائیل را مورد بررسی قرار دهند تا تضمین شود که کمکی به حفظ نظام آپارتاید نمیکند.»
اسرائیل پیش از انتشار این گزارش به نسخهای از آن دست یافته بود و آنرا «غلط، متعصب، و یهودستیزانه» خواند و سازمان ملل را متهم کرد که امنیت یهودیان را در سراسر جهان به خطر انداخته است، و از «عفو بینالملل» خواسته بود که آن گزارش را منتشر نکند. یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائيل، آن سازمان حقوق بشری را محکوم کرد که «به جای جستوجوی واقعیات، دروغهایی را نقل میکند که سازمانهای تروریستی پخش میکنند.»
گروههای مذهبی و سیاسی یهودیان آمریکا نیز گزارش «عفو بینالملل» را محکوم کردند. دیوید هریس، مدیر کمیته یهودیان آمریکا، گفت: «خلاصه این گزارش، این اتهام شرمآور است که اسرائیل، تنها دموکراسی در خاورمیانه، سیاست مبتنی بر آپارتاید اجرا میکند. باید این اتهام را بیشائبه رد کرد.»
در اسرائیل، یکی از چهرههایی که با اتهام «آپارتاید» مخالفت کرد، باعث غافلگیری برخی ناظران شد: عیسوی فریج، چهره فلسطینیتبار سوسیالیست و وزیر همکاری منطقهای در دولت کنونی، گفت اسرائيل ایراد زیاد دارد، اما آپارتاید نیست.
پیش از این، سازمان حقوق بشری «بتسلم» در اسرائیل و سازمان «دیدهبان حقوق بشر» مستقر در نیویورک، نیز اسرائیل را مرتکب «آپارتاید» دانسته بودند.