روز جمعه، پانزدهم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ (چهارم فوریه ۲۰۲۲) وزیر دفاع فرانسه، فلورنس پارلی از کمک نیروی هوافضای این کشور برای تامین امنیت امارات در برابر حمله‌های پهپادی شبه‌نظامیان حوثی وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خبر داد. بر اساس اعلام رسمی وزارت دفاع فرانسه، جنگنده‌های رافال نیروی هوافضای این کشور که هم‌اکنون در ابوظبی مستقر شده‌اند در کنار سایر تجهیزات این نیرو شامل رادارهای شناسایی و رهگیری مورداستفاده قرار خواهند گرفت.
متعاقبا مقام‌های امارات متحده عربی نیز از فعال شدن پیمان امنیتی منعقدشده بین فرانسه و امارات متحده عربی خبر دادند؛ پیمانی که سال‌ها پیش بین پاریس و ابوظبی در راستای مقابله نیروهای نظامی فرانسه با تهدیدهای امنیتی برای امارات متحده عربی در صورت نیاز منعقد شده بود.
بر اساس پیمانی مشابه و منعقدشده بین امارات متحده عربی و ایالات‌متحده آمریکا، گارد ملی هوایی آمریکا از روز هفتم بهمن‌ماه به گشت هوایی ۲۴ ساعته بر فراز امارات متحده عربی مشغول بود و در روزهای آینده ۱۲ فروند جنگنده برتری هوایی اف-۲۲آ از نیروی هوایی این کشور و همچنین ناوشکن یو‌اس‌اس‌کول (USS Cole) از نیروی دریایی این کشور به امارات متحده عربی اعزام خواهند شد تا محافظت از حریم هوایی این کشور را تقویت کنند.
به دنبال موفقیت نیروهای نظامی امارات متحده عربی در بازپس‌گیری استان شبوه یمن از شبه‌نظامیان حوثی، این کشور و به‌خصوص پایتخت آن یعنی ابوظبی از تاریخ ۲۷ دی‌ماه ۱۴۰۰ موردحمله موشکی و پهپادی شبه‌نظامیان حوثی قرار گرفت. اگرچه حمله‌های موشکی شبه‌نظامیان حوثی علیه ابوظبی به علت عملکرد مناسب سامانه ضد موشکی تاد (THAAD) این کشور و همچنین سامانه‌های پدافندی پاتریوت پی‌ای سی-۳ (Patriot PAC-3) تماما شکست خورده‌اند، اما دست‌کم یکی از حمله‌های پهپادی حوثی‌ها که در روز ۲۷ دی‌ماه رخ داد، موفقیت‌آمیز بود.
اگرچه در سال‌های گذشته، امارات متحده عربی با صرف میلیاردها دلار موفق به تشکیل نیروی هوایی و پدافند هوایی قدرتمندی شد، اما نیروهای مسلح این کشور در برخی زمینه‌ها از‌جمله دفاع هوایی در برابر پهپادهای انتحاری ضعف دارند. به همین دلیل، جنگنده‌های ایالات‌متحده آمریکا و فرانسه با انجام گشت‌های مسلحانه هوایی به مقابله با تهدید حمله‌های پهپادی شبه‌نظامیان وابسته به ایران به امارات متحده عربی خواهند پرداخت.
دلیل ناتوانی نیروهای مسلح امارات متحده عربی در مقابله با پهپادهای انتحاری چیست؟
تنها کشورهای معدودی در جهان هستند که شبکه پدافندی آن‌ها قابلیت مقابله با خطر پرتابه‌های کوچک و همچنین پهپادهای انتحاری را دارد. شبکه پدافندی نیروی دفاعی اسرائیل یکی از آن‌ها است. شبکه قدرتمند راداری نیروی پدافند هوایی این کشور در کنار انواع سامانه‌های پدافندی چون گنبد آهنین آسمان این کشور را در برابر خطر پهپادهای انتحاری شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس ایمن کرده است.
اما شرایط در امارات متحده عربی با اسرائیل متفاوت است. اگرچه نیروی پدافند هوایی این کشور به سامانه‌های قدرتمند پدافندی برد بلند چون پاتریوت پی‌ای سی-۳ و سامانه ضد موشکی تاد مجهز است که در روزهای گذشته به‌خوبی توانسته‌اند به مقابله با موشک‌های بالیستیک ذوالفقار (برکان ۳ اِچ) شبه‌نظامیان حوثی بپردازند؛ اما این نیرو سامانه‌های پدافندی ارتفاع پست به تعداد کافی برای مقابله با تهدید پهپادهای انتحاری در سراسر خاک خود ندارد.
امارات متحده عربی برای مقابله با پهپادهای انتحاری ساخت ایران در خدمت شبه‌نظامیان حوثی به سامانه‌های پدافندی ارتفاع پست پانتسیر اس۱ایی ساخت روسیه مجهز است. سامانه‌هایی که در سال ۱۳۷۹ به تعداد ۵۰ دستگاه به مبلغ ۸۰۰ میلیون دلار از روسیه خریداری و در سال‌های ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۲ تحویل شدند و تابه‌حال در چندین نبرد نظامی شرکت داشتند.
پانتسیر اگرچه عملکرد درخشانی در ابتدای جنگ لیبی علیه پهپادهای بایراکتار تی‌بی۲ به نمایش گذاشت، اما به‌تدریج با گذر زمان و اتخاذ ترفندهای جنگ الکترونیک نیروهای نظامی ترکیه، این سامانه موفق به شناسایی، رهگیری و درگیری با اهداف نبود و خود طعمه پهپادهای بایراکتار تی‌بی۲ شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کاهش درصد موفقیت سامانه‌های پدافندی پانتسیر اس۱ایی در جنگ لیبی سبب شد تا نیروی هوافضای روسیه به‌تدریج سامانه‌های پانتسیر اس ۲ اعزامی خود به سوریه را با سامانه‌های تور اِم ۲ جایگزین کند، سامانه‌های که نیروی پدافند هوایی امارات متحده عربی در حال حاضر کاربر آن نیست و امکان تهیه آن به دلیل تحریم‌های کاتسا وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه صنایع دفاعی و تسلیحاتی روسیه وجود ندارد.
بنابراین امارات متحده عربی به گشت‌های مسلحانه هوایی با استفاده از هواپیماهای جنگنده که جایگزینی مناسب اما گران‌قیمت محسوب می‌شود، روی آورده است. پرواز مستمر هواپیماهای هشدار زودهنگام هوابرد بر فراز امارات متحده عربی و کشف اهداف پرنده متخاصم با استفاده از رادار آن‌ها از یک‌سو و انتقال این داده‌ها به سامانه تسلیحات جنگنده‌های درگیر در ماموریت‌های گشت مسلحانه هوایی امکان آن را برای خلبانان این جنگنده‌ها فراهم می‌کند که در مدت‌زمان کوتاه و پیش از آنکه پهپاد موردنظر به اماکن نظامی و حساس یا شهرهای بزرگ نزدیک شود آن را منهدم کنند.
نقش جنگنده‌های رافال سی نیروی هوایی فرانسه در حفاظت از آسمان امارات چه خواهد بود؟
پایگاه هوایی ۱۰۴ام نیروی هوافضای فرانسه در نزدیکی ابوظبی قرارگرفته و بخشی از پایگاه هوایی الظفره امارت متحده عربی است. حال اسکادران ۱.۷ شکاری این پایگاه که پروونس (Provence) نام دارد مامور شده است تا با استفاده از جنگنده‌های همه‌منظوره نسل ۴.۵+ رافال به گشت مسلح هوایی بر فراز امارات بپردازد و با اهداف متخاصم چون پهپادهای انتحاری متعلق به شبه‌نظامیان حوثی و حشدالشعبی مقابله کند. نیروی هوافضای فرانسه درمجموع هفت فروند جنگنده رافال سی (نمونه تک کابینه) در خدمت این اسکادران در امارات متحده عربی دارد.
در ماموریت‌های گشت هوایی، این جنگنده‌ها هرکدام به دو موشک هوا به هوا کوتاه‌برد هدایت حرارتی میکا-آی آر (MICA-IR)، دو موشک میان برد هدایت فعال راداری میکا-ایی آر (MICA-ER) و دو موشک هوا به هوابرد بلند متئور (Meteor) مجهزند. رادار آر بی ایی ۲ آرایه فازی غیرفعال جنگنده‌های رافال توانایی کشف اهداف پرنده با سطح مقطع رادار ۵ مترمربع از فاصله ۲۰۸ کیلومتری است؛ اما در ماموریت‌های گشت مسلحانه هوایی، خلبان هواپیما برای اشراف کامل به ۳۶۰ درجه پیرامون خود به‌خصوص نقاطی از طرفین جنگنده که رادار آن پوشش نمی‌دهد نیازمند پشتیبانی هواپیماهای هشدار زودهنگام هوابرد (آواکس) است.
همان‌طور که در بالا ذکر شد از تاریخ هفتم بهمن‌ماه خلبانان جنگنده‌های اف-۱۶ سی بلاک ۳۰ گارد ملی هوایی ایالات‌متحده آمریکا با پشتیبانی یک فروند هواپیماهای هشدار زودهنگام هوابرد (آواکس) ایی-۳آ سنتری (E-3A Sentry) نیروی هوایی این کشور به پرواز درآمده از پایگاه هوایی الظفره به انجام این ماموریت‌ها می‌پردازند؛ اما این امر برای خلبانان جنگنده‌های رافال سی فرانسوی در حال حاضر ممکن نیست زیرا هیچ‌یک از چهار فروند هواپیمای ایی-۳ اِف سنتری (E-3F Sentry) نیروی هوافضای فرانسه تا زمان تدوین و تهیه این گزارش به امارات متحده عربی منتقل نشده‌اند.
در نبود هواپیماهای هشدار زودهنگام ایی-۳ اف نیروی هوافضای فرانسه، خلبانان جنگنده‌های رافال سی این نیرو از اطلاعات جمع‌آوری‌شده رادارهای تاکتیکی و زمین پایه مستقر در پایگاه الظفره بهره خواهند برد. وظیفه تامین این رادارها بر عهده تیپ هوایی فرماندهی و کنترل (EAC2P) نیروی هوافضای فرانسه مستقر در پایگاه هوایی ۱۰۵ این نیرو در ۷۰ کیلومتری غرب پاریس خواهد بود.
این تیپ وظیفه ارسال رادارهای کشف، شناسایی و هشدار زودهنگام به پایگاه‌های نیروی هوافضای فرانسه در اقصی نقاط جهان از‌جمله ابوظبی را بر عهده دارد. به دنبال تصمیم وزارت دفاع فرانسه برای کمک به محافظت از حریم هوایی امارات در برابر پهپادهای انتحاری شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس، این تیپ هوایی وظیفه ارسال رادارهای شناسایی و کاشف اهداف پرنده با قابلیت رهگیری پهپادهای کوچک را به ابوظبی بر عهده خواهد داشت.
این تیپ در حال حاضر دارای هشت رادار تاکتیکی سه‌بعدی زرافه آام بی (Giraffe AMB) ساخت شرکت سوئدی ساب و همچنین دو رادار سه‌بعدی چندمنظوره «گراند مستر ۲۰۰» (Grand Master 200) ساخت شرکت تالس فرانسه است که به‌زودی به چهار دستگاه افزایش خواهد یافت.
رادار زرافه آام بی با آنتن آرایه دیجیتالی از نوع سه‌بعدی می‌تواند حداکثر ۱۰۰ کیلومتر در اطراف خود را به ارتفاع حداکثر ۲۰ کیلومتری از سطح زمین تحت پایش قرار دهد. این رادار قابلیت شناسایی اهداف پرنده کوچک به ابعاد گلوله توپخانه، خمپاره و راکت را دارد. قابلیت تشخیص اهداف پرنده کوچک امکان کشف و شناسایی راحت پهپادهای مهاجم نزدیک شونده از فاصله ۱۰۰ کیلومتری به پایگاه الظفره را فراهم می‌کند.
دیگر رادار مورداستفاده این تیپ هوایی، یعنی گراند مستر ۲۰۰ ساخت شرکت فرانسوی تالس دارای ۲۵۰ کیلومتر برد کشف اهداف پروازی تا حداکثر ارتفاع ۲۴ کیلومتر (۸۰ هزار پا) از سطح زمین است. این رادار سه‌بعدی همه‌منظوره امکان شناسایی طیف گسترده‌ای از اهداف پرنده شامل پهپادهای کوچک در ابعاد نمونه‌های انتحاری مورداستفاده در خدمت شبه‌نظامیان حوثی و حتی موشک‌های بالیستیک آن‌ها را فراهم می‌کند. داده‌های جمع‌آوری‌شده این رادار را می‌توان به سامانه‌های پدافندی برای درگیری با اهداف پروازی در فاصله حداکثر ۱۰۰ کیلومتری منتقل کرد.
رادارهای زرافه و گراند مستر ۲۰۰ به‌راحتی با هواپیماهای ترابری سی-۱۳۰جِی-۳۰ (C-130J-30) و سوخت‌رسان کی‌سی-۱۳۰ جِی (KC-130J) نیروی هوافضای فرانسه مستقر در پایگاه هوایی ۱۰۵ ام این نیرو به اقصی نقاط جهان از‌جمله پایگاه الظفره در ابوظبی حمل می‌شوند و امکان حفاظت از آسمان امارات متحده عربی و شهر ابوظبی با کمک جنگنده‌های رافال سی نیروی هوافضای این کشور را به‌زودی فراهم خواهند کرد.
