هرچند فدراسیون فوتبال ایران پیام نادیده تبریک فیفا به خودش را با آب و‌تاب منتشر کرده است، اعتماد کافی برای بسته شدن پرونده اساسنامه این فدراسیون در فیفا وجود ندارد، و مجلس شورای اسلامی هنوز مدعی اساسنامه فدراسیون است و استقلال فدراسیون را با تعاریف فیفا نمی‌پذیرد. این آیا بخشی از سریال تعلیق فوتبال ایران است، یا پایان یک ماجرای کشدار؟ هیچ‌کس اطلاع دقیق ندارد.

همه جنجال فدراسیون فوتبال و مجلس، بر سر یک ابهام و پرسش اساسی است؛ فدراسیون فوتبال براساس نامه‌ای که مدعی است از دیوان عدالت اداری گرفته است، خود را یک فدراسیون حرفه‌ای و مستقل معرفی کرده که چنین فدراسیونی، در اساسنامه‌اش غیرانتفاعی و غیردولتی معرفی می‌شود. یعنی نهادی که سوددهی ندارد و قرار نیست نفع مالی داشته باشد، اما نسبت به قوانین دولتی کشور مستقل است و فقط از قوانین مالی کشور تبعیت می‌کند. رئیس چنین فدراسیونی، انتخابی، و تعیین آن از سوی مجمع خواهد بود.

مجلس اما اساسنامه فدراسیون‌های آماتور (قهرمانی) را تصویب کرده و معتقد است که براساس قوانین موجود، فدراسیون فوتبال هم باید طبق همین اساسنامه کار خود را پیش ببرد و به عنوان نهاد عمومی غیردولتی به فیفا معرفی شود. اغلب نمایندگان مجلس معتقدند که فیفا موظف است به قوانین داخلی کشورها احترام بگذارد و عنوان عمومی غیردولتی را برای فدراسیون فوتبال بپذیرد. براساس قوانین موجود اما چنین فدراسیونی باید نامه نصب و عزل رئیس خود را از وزیر ورزش و جوانان بگیرد و این مقام دولتی، در مجمع فدراسیون، با حق رای، عضو باشد.

فیفا اما دو سال پیش بر این نکته تاکید کرد که ماهیت فدراسیون فوتبال در بند اول اساسنامه باید به نهاد غیرانتفاعی غیردولتی تغییر کند. به همین دلیل هم یک سال انتخابات فدراسیون را به تعویق انداخت و یک سال دیگر هم به فدراسیون مهلت داد تا آن تغییر را ایجاد کند. با آن که ۱۱ اسفند این مهلت یک ساله به پایان می‌رسید، اما تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مثل احمد راستینه و محمد مهدی فروردین، با موضع‌گیری‌های شدیدی، تأکید داشتند که نیازی به تغییر ماهیت فدراسیون فوتبال نیست. 

احمد راستینه، رئیس کمیته تربیت‌بدنی مجلس، در شفاف‌ترین موضع‌گیری خود در برابر تصویب اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال گفت: «همواره فیفا به آنچه فدراسیون فوتبال در کشورها عمل می‌کنند، احترام می‌گذارد. در اساسنامه فیفا به احترام به قوانین کشورها تأکید شده است. بنابراین طرح این موضوعات که مسئولیت را متوجه افراد دیگر می‌کنند، حاشیه‌هایی است که فدراسیون فوتبال همواره گرفتار آن بوده. من به رئیس فدراسیون فوتبال تأکید می‌کنم که موظف هستید وظایف قانونی‌‌تان را انجام بدهید و به فیفا هم پیام شفاف و روشنی درباره قانون‌مندی جمهوری اسلامی ایران و قوانین کشور ارائه دهید و فدراسیون را به صورت تام‌الاختیاری که در حوزه فوتبال تصمیم‌گیری می‌کند، درست به فیفا معرفی کنید. اساساً ما قانون در این حوزه به اندازه کافی داریم. فدراسیون را نهاد عمومی غیردولتی معرفی کرده‌ایم که مطابق به سیاست‌های مجمع تصمیم‌گیری می‌کند. خلاء قانونی وجود ندارد که مجلس بخواهد در این رابطه قانون‌گذاری کند.»

غلامرضا رفیعی، مشاور حقوقی رئیس فدراسیون فوتبال، در نامه‌ای سرگشاده که روی سایت فدراسیون فوتبال قرار گرفت، خطاب به راستینه نوشت: «جناب آقای راستینه عزیز، بفرمایید فدراسیون فوتبال چه اقدامی کند؟ فدراسیون فوتبال به موجب کدام اختیار قانونی، آن هم از نوع تام‌الاختیار که در مصاحبه‌تان روی آن تأکید نموده‌اید، اقدام نماید؟ حسب‌الامر جناب عالی، پیام شما را برخلاف قانون مصوب قوه مقننه کشور، به فیفا منتقل نماید؟»

این بگومگوهای رسانه‌ای و اصرار به تصویب اساسنامه مجلس، در شرایطی با جدیت پیگیری می‌شد که امروز می‌دانیم فدراسیون فوتبال، ۲۰ مهر ماه ۱۴۰۰، دادنامه دیوان عدالت اداری کشور را در معرفی فدراسیون فوتبال به عنوان فدراسیون غیرانتفاعی مستقل، گرفته بود. با این حال، بدون آن که حرفی از این موضوع مطرح شود، در ۱۶ آذرماه در مراسم گرامی‌داشت زنده‌یاد پرویز دهداری، عزیزی‌خادم خواهان نگاه ویژه مجلس به اساسنامه فدراسیون فوتبال شد. چهار روز پس از آن، مشاور رئیس فدراسیون خطاب به نماینده مجلس نامه سرگشاده می‌نویسد و بیان می‌کند که اختیاری ندارد و در نهایت، سوم دی‌ماه، در گردهمایی روسای هیأت‌های فوتبال کشور که در اصفهان برگزار شد، همه هیأت‌ها در نامه‌ای خطاب به قالیباف، خواستار تصویب اساسنامه شدند. گویی حتی تا یک ماه پیش هم تصویب اساسنامه از سوی مجلس برای فدراسیون فوتبال مهم بوده و برای آن اصرار کرده است.

پس از تمام این جنجال‌ها، مشاور حقوقی فدراسیون فوتبال در روز ۱۳ بهمن ماه در مصاحبه‌ای تلویزیونی، از نامه‌نگاری با فیفا و حل مشکل اساسنامه فدراسیون فوتبال خبر داد؛ با این جمله کلیدی که «فیفا در نامه ارسالی خود، به فدراسیون فوتبال تبریک گفت»، و آن جمله‌ دستاویز مخالفان فدراسیون فوتبال شد تا همه آن ماجرا را نمایشی بدانند. به دنبال همین هم بود که احسان قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مجلس، درباره این ادعای فدراسیون فوتبال، در مصاحبه‌ای این ابهام را مطرح کرد که فدراسیون فوتبال فقط بخش اول نامه فیفا را منتشر کرده است، در حالی که در پایان آن نامه آمده است که این اساسنامه باید به تصویب مجلس برسد. 

براساس گفت‌وگوی قاضی‌زاده هاشمی با ایسنا، این نماینده مجلس معتقد است که فدراسیون فوتبال برداشت درستی از رأی دیوان عدالت اداری نداشته و به همین دلیل، این موضوع می‌تواند به مشکلات دیگری برای فوتبال ایران ختم شود، چرا که دیوان عدالت اداری در رأیی که صادر کرده است، تأکید اصلی‌اش بر موضوع بازنشستگان است. بر اساس همین رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، فدراسیون فوتبال مشمول قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان و اصلاحات بعدی آن نمی‌شود. در واقع، مصوبه اخیر می‌گوید که چون فدراسیون فوتبال جزو دستگاه‌های دولتی نیست، شامل قانون بودجه نمی‌شود. این مصوبه پس از آن صادر شد که چالش‌های فراوانی در پیوند با ممنوعیت به‌کارگیری بازنشسته‌ها در فدراسیون فوتبال به وجود آمده بود و در نهایت، کار به این نقطه رسید.

براساس این نگاه، گویا فدراسیون فوتبال که از تصویب اساسنامه از سوی مجلس ناامید شده بود، در نهایت با استناد به همین موضوع که دیوان عدالت اداری اعلام کرده است فدراسیون جزو دستگاه‌های دولتی نیست و شامل قانون بودجه نمی‌شود، نتیجه گرفت که بنابراین، این به معنای غیرانتفاعی و غیردولتی بودن فدراسیون است. 

فدراسیون فوتبال حاضر نیست بعد از اعلام تبریک فیفا، درباره ابهامات به‌وجود‌آمده هیچ توضیح دیگری بدهد یا پاسخگوی سوالی باشد. همین موضوع هم باعث شده است که همه این ابهامات باقی بماند: این که آیا نامه دریافتی از دیوان عدالت اداری، دقیقا درباره ماهیت فدراسیون فوتبال توضیح داده، یا مربوط به قانون بازنشستگان بوده است؟ آیا تصویب اساسنامه فدراسیون فوتبال در مجلس همچنان برای فیفا اهمیت دارد و فدراسیون باید مصوبه مجلس را برای فیفا ببرد؟ و این که واکنش نهایی فیفا به همه این اتفاقات چه خواهد بود؟

آیا واقعا خطر تعلیق از سر فوتبال ایران گذشته است، یا بیشتر شده است؟