گویا محققان برای نخستین بار موفق شده‌اند زنی مبتلا به اچ‌آی‌وی را درمان کنند تا او سومین فردی باشد که از این بیماری رهایی می‌یابد.
گروهی از محققان آمریکایی از روش جدیدی برای پیوند یاخته‌های بنیادی استفاده کردند و امیدوارند که بتوان هر ساله آن را برای درمان ده‌ها نفر به‌کار گرفت.
این زن که نژاد مختلطی دارد، سومین فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی است که درمان شده است.
روز سه‌شنبه، ۱۵ فوریه (۲۶ بهمن)، محققان اعلام کردند که برخلاف باور قبلی، می‌توان با این روش (که در آن خون بند ناف به کار می‌رود) افرادی با نژادهای مختلف را درمان کرد.
ذخیره موجود از خون بند ناف نسبت به یاخته‌های بنیادی بالغ که معمولاً در پیوند مغز استخوان استفاده می‌شوند، بیشتر است و نیز نیازی نیست که خون بند ناف با خون بیمار دارای تطابق دقیق باشد. به گزارش نیویورک تایمز، اکثر اهداکنندگان سفیدپوست هستند و در صورت وجود تطابق نسبی هم می‌توان سالانه ده‌ها نفر از مبتلایان به سرطان و اچ‌آی‌وی را در ایالات متحده درمان کرد.
زن درمان شده مبتلا به سرطان خون هم بود و برای درمان آن، از اهداکنندهای که با او تطابق نسبی داشت، خون بند ناف دریافت کرد. در روش معمول، باید اهداکننده مغز استخوان دارای نژاد و قومیت شبیه به بیمار باشد. این زن همچنین برای آن که دستگاه ایمنی بدن وی تقویت شود، به صورت موقت و تا پذیرش پیوند، از یکی از اقوام نزدیک خود خون دریافت کرد.
این یافته‌های جدید، روز سه‌شنبه، ۱۵ فوریه، در همایش «ویروس‌های پسگرد و عفونت‌های فرصت‌‌جو» (Retroviruses and Opportunistic Infections) در دنور کلرادو ارائه شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دکتر استیون دیکس، متخصص بیماری ایدز در دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو، می‌گوید: «این واقعیت که بیمار زن است و نژاد مختلطی دارد، هم از نظر علمی و هم از نظر تاثیرگذاری اجتماعی، واقعاً مهم است.»
با آن که اکثر مبتلایان به اچ‌آی‌وی در جهان زن هستند، زنان فقط ۱۱ درصد از شرکت کنندگان در آزمایش‌های درمانی را تشکیل می‌دهند. چنین پنداشته می‌شود که نحوه ایجاد این بیماری در مردان و زنان متفاوت است.
اما دکتر دیکس افزود که فکر نمی‌کند این درمان جدید کاربرد گسترده‌ای بیاید. او گفت: «این روایت‌ها در این حوزه الهام‌بخش، و احتمالا راه‌گشا نیز هستند.»
تقریباً ۳۸ میلیون نفر در سراسر جهان دچار اچ‌آی‌وی هستند و حدود ۷۳ درصد از آن‌ها اغلب با داروهای ضدویروسی قوی و مهارکننده ویروس تحت درمانند. اکثر آن‌ها نمی‌توانند پیوند مغز استخوان انجام دهند، زیرا روش تهاجمی و خطرناکی است. این نوع درمان معمولاً برای بیماران سرطانی به کار می‌رود که چاره دیگری ندارند.
به گزارش نیویورک تایمز، پیش از این دو فرد دیگر مبتلا به اچ‌آی‌وی نیز درمان شده بودند. یکی تیموتی ری براون، معروف به «بیمار برلین»، که به مدت ۱۲ سال عاری از ویروس باقی ماند تا آن که در سال ۲۰۲۰ بر اثر ابتلا به سرطان جان باخت. بیمار دیگر، آدام کاستیله‌یو بود که در سال ۲۰۱۹ درمان شد. هر دوی آنان از اهداکنندگانی که در آن‌ها جهش محدودساز اچ‌آی‌وی رخ داده بود، پیوند مغز استخوان دریافت کرده بودند. این جهش تنها در حدود ۲۰ هزار اهداکننده رخ داده است که اکثرا اهل شمال اروپا هستند.
عوارض جانبی این روش درمانی، هم برای آقای براون و هم برای آقای کاستیله‌یو بسیار شدید، و شامل بیماری «پیوند علیه میزبان» (graft versus host disease - حمله یاخته‌های عضو پیوندی به بدن دریافت‌کننده) بود. آقای براون پس از عمل پیوند تا پای مرگ رفت و آقای کاستیله‌یو پس از عمل حدود ۳۲ کیلو در یک سال وزن کم کرد و به گفته پزشکان، شنوایی‌اش را هم از دست داد و چندین بار مبتلا به عفونت شد.
زنی که اخیراً معالجه شد، پس از ۱۷ روز از بیمارستان مرخص شد و دچار بیماری «پیوند علیه میزبان» نشد. پزشک این بیمار، دکتر جینگ‌می هسو از مرکز طبی ویل کرنل، می‌گوید شاید اختلاط خون بند ناف با یاخته‌های خون دریافتی از اقوام او، موجب خنثی شدن آن عوارض مخرب جانبی شده باشد که پیش‌تر، در دریافت‌کنندگان پیوند مغز استخوان مشاهده کرده بودیم.
دکتر شارون لوین، رئیس منتخب انجمن جهانی ایدز، در مصاحبه با نیویورک‌تایمز گفت: «پیش‌تر گمان می‌کردیم که بیماری پیوند علیه میزبان از عوامل اصلی درمان اچ‌آی‌وی در موارد پیشین بوده است»، اما یافته‌های جدید این تفکر را رد می‌کند.
او در ادامه توضیح داد: «ابتلای این زن به اچ‌آی‌وی در ژوئن ۲۰۱۳ تشخیص داده شد. با داروهای ضد ویروس‌های پسگرد آن بافت را تحت نظارت قرار دادیم، اما هم‌زمان در مارس ۲۰۱۷ متوجه شدیم که به سرطان خون ویروسی شدید نیز مبتلا است. در ماه اوت همان سال خون بند ناف اهداکنندهای را به او تزریق کردیم که دچار جهش ضد اچ‌آی‌وی شده بود. طی شش هفته‌ای که طول کشید تا یاخته‌های خون بند ناف در بدنش پا بگیرد، خون بستگانش به دستگاه ایمنی بدنش کمک می‌کرد.»
به گفته دکتر مارشال گلزبی، متخصص بیماری‌های عفونی مرکز طبی ویل کرنل، این امر نشان می‌داد که عمل پیوند بسیار مطمئن‌تر انجام شده است.
او در مصاحبه با نیویورک‌تایمز گفت: «این عمل پیوند از بستگان، مانند پلی است که به او کمک کرد به جایی برسد که خون بند ناف بتواند در بدنش پخش شود و پا بگیرد.»
۳۷ ماه پس از انجام این عمل، بیمار به مصرف داروی ضد ویروس‌های پسگرد پایان داد. در طول ۱۴ ماه پس از آن، تا کنون هیچ ردی از ویروس اچ‌آی‌وی در خون او مشاهده نشده است و به نظر می‌رسد پادتن این ویروس دیگر در بدنش وجود ندارد.
هنوز مشخص نیست که چرا خون بند ناف در این مورد مؤثر بوده است. دکتر کوئن فون‌بسین، مدیر بخش پیوند ویل کرنل، در مصاحبه با آن روزنامه گفت که شاید علت آن «قابلیت سازگاری» خون بند ناف باشد.
او گفت: «این یاخته‌ها تازه متولد شده‌اند و قابلیت سازگاری دارند.»
دکتر دیکز افزود: «یاخته‌های بنیادی بند ناف جالبند. انگار جنبه‌ای جادویی در آن‌ها است و شاید اصلا تمامی خون بند ناف قدرتی جادویی دارد با فوایدی مضاعف.»
© The Independent
