شش ماه پس از سلطه طالبان بر افغانستان، هرروز اوضاع امنیتی در این کشور بدتر و نگران‌کننده‌تر از چیزی می‌شود که در روزهای نخست سلطه این گروه تصور می‌شد. هرروز به آمار فقر و گرسنگی افزوده و فهرست نیازمندان طولانی‌تر می‌شود. نگرانی‌های کشورهای منطقه از نفوذ تروریست‌های خارجی که در افغانستان و تحت حمایت طالبان حضور دارند و فعالیت می‌کنند همچنان در حال افزایش است و در این میان، طالبان با تاکید بر توکل به خدا و دعوت مردم به صبر از آنان می‌خواهد پیرو دستورها باشند و برای بهبود اوضاع دعا کنند.

کابینه دولت طالبان متشکل از کسانی است که سازمان ملل و ایالات متحده آنان را تحریم کرده‌اند. این کابینه موفق به برقراری رابطه با دولت‌های جهان (به‌ استثنای پاکستان، ایران و چین که از حامیان این گروه دانسته می‌شوند) نشده است. طالبان در ۱۵ اوت و پس از ورود بدون خون‌ریزی به کابل، به‌سرعت از چپاول و غارت جلوگیری و شورش‌های احتمالی در محلات را خنثی کرد.

رهبر طالبان با صدور عفو عمومی به همه اطمینان داد که کسی مورد آزار و انتقام‌جویی قرار نمی‌گیرد، جنگ پایان یافته و صلح دائمی به افغانستان برگشته است. سخنگویان طالبان نیز با شعار «جنگ پایان یافت و آزادی برگشت» به مردم اطمینان دادند که نگران نباشند و اوضاع اقتصادی که درنتیجه فروپاشی دولت پیشین آسیب‌دیده بود، به‌زودی بهبود خواهد یافت.

طالبان همچنین نوید داد که فساد گسترده‌ای که در دولت پیشین افغانستان وجود داشت، نابود خواهد شد و اکنون نظام و کشور به دست کسانی افتاده است که برای خدا کار می کنند، نه برای منافع شخصی. از پانزدهم اوت تاکنون، نه‌تنها هیچ‌یک از تصورات طالبان در مورد بهبود اوضاع تحقق نیافت، بلکه این گروه با واکنش منفی جامعه جهانی مواجه شد. در شش ماهی که از سلطه طالبان می‌گذرد هیچ دولتی در جهان این گروه را به رسمیت نشناخته است و دولت‌هایی که از نزدیک با آنان در تعامل‌اند و برایشان لابی می‌کنند، مورد سرزنش بقیه دولت‌ها قرار گرفته‌اند.

فساد نیز همچنان وجود دارد و هرروز اخاذی، باج‌گیری، آدم‌ربایی، شکنجه، بازداشت و قتل کارمندان دولت پیشین افغانستان وسیع‌تر می‌شود. مردم از اخاذی و رشوه در ادارات دولتی شکایت‌ دارند و هیچ کاری بدون پرداخت رشوه به یک عضو طالبان انجام نمی‌شود. تنها در «اداره پاسپورت افغانستان»، روزانه‌ها ده‌ها هزار دلار از بازار سیاه فروش گذرنامه به جیب فرماندهان این گروه می‌رود. یک گذرنامه که هزینه آن حدود ۶۵ دلار است، اکنون ۱۳۰۰ دلار در بازار سیاه به فروش می‌رسد.

فرماندهان طالبان در شهرها به‌صورت گسترده زمین و املاک مردم را با عنوان زمین‌های دولتی یا غصب شده در حاکمیت دولت‌های پیشین افغانستان تصاحب می‌کنند. اکنون کسی جرات زندگی در خانه‌های مجلل و استفاده از خودروهای گران‌قیمت را ندارد، چون طالبان آن را نمادی از فساد در دولت پیشین می‌داند و به نفع خودش  مصادره می‌کند.

با این وضعیت، تنها اقدام سران طالبان برای قانع کردن مردم و اجرای نمایش مبارزه با فساد، بازداشت خرده‌فروش‌های مواد مخدر در شهرها است. هرچند وقت یک‌بار، فرماندهان طالبان در شهرها افرادی را با نام فروشنده مواد مخدر و الکل بازداشت می‌کنند و از آنان فیلم می‌گیرند.

فساد در بدنه طالبان به گسترش فقر و گرسنگی در جامعه افغانستان دامن زده است. اختصاص یافتن کمک‌های بشردوستانه به یک گروه قومی خاص و توزیع آن بین افرادی که طالبان از قبل مشخص کرده، باعث شده است تا میلیون‌ها انسان به دلیل تعلق قومی و مذهبی‌شان از دریافت کمک‌های بشردوستانه محروم شوند. برای مثال، طالبان افراد غیر پشتون و به‌ویژه تاجیک‌ها و هزاره‌ها را عمدا محروم نگه ‌داشته است. بیشترین تمرکز توزیع کمک‌ها در مناطق پشتون‌نشین است و خلیل‌الرحمان حقانی، وزیر امور مهاجران در دولت طالبان با اعمال فشار بر سازمان‌های کمک‌رسان، محموله‌های کمکی را به افرادی می‌رساند که ازنظر طالبان مستحق شناسایی می‌شوند.

سران طالبان معتقدند که اعضای این گروه، خانواده‌هایشان و هواداران آنان در ۲۰ سال گذشته از دریافت کمک‌های بشردوستانه محروم بوده‌اند و اکنون باید به حق خود برسند. به همین دلیل، اعضای طالبان و هوادارانشان در صدر فهرست دریافت کمک‌های بشردوستانه قرار دارند.

پیامد دیگر سلطه شش‌ماهه طالبان بر افغانستان، افزایش تهدید امنیتی کشورهای منطقه و الهام‌بخشیدن به شورشیان اسلام‌گرا در نقاط مختلف جهان برای پیروزی علیه دولت‌ها است. فرماندهان ارشد طالبان که شبکه‌های قاچاق اسلحه را در ۲۰سال گذشته در اختیار داشتند، اکنون با استفاده از تجربه و روابط عمیق با شبکه‎‌های قاچاق در منطقه، سلاح‌های برجامانده از نیروهای خارجی در افغانستان را به سایر شورشیان اسلام‌گرا در کشورهای منطقه می‌فروشند. اخیرا سلاح‌های آمریکایی برجامانده در افغانستان در دستان تروریست‌ها در بخش‌های مختلف پاکستان دیده شده است.

به‌تازگی یک ژنرال ارتش هند گفت تسلیحات برجا مانده از نیروهای آمریکایی در افغانستان در کشمیر و در منطقه تحت کنترل پاکستان کشف شده است و شورشیان اسلام‌گرا با استفاده از این سلاح‌ها به مواضع نیروهای امنیتی هند حمله کرده‌اند. ژنرال آجی چاندپوریا که مسئولیت تشکیلات خط کنترل میان هند و پاکستان در منطقه کشمیر را به عهده دارد، همچنین از حضور افغان‌ها در میان شبه‌نظامیان پاکستانی که قصد حمله به اهداف دولت هند را دارند خبر داد.

علاوه بر این، مقام‌های امنیتی کشورهای غربی ازجمله ژنرال کنت اف. مک‌کنزی، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام)، از قدرت گرفتن گروه داعش خراسان در افغانستان ابراز نگرانی کرد. لیندزی گراهام، سناتور آمریکایی نیز روز شنبه در نشست امنیتی مونیخ گفت: شمار جنگجویان و افراد داعش خراسان در افغانستان در حال افزایش است، چون برخی از افراد ازجمله نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان از ترس انتقام‌جویی طالبان مجبورند به داعش ملحق شوند.

 در کنار این نگرانی‌ها، گزارش‌ اخیر شورای امنیت سازمان ملل نیز به‌وضوح نشان می‌دهد که تروریست‌های خارجی در شش ماه گذشته در افغانستان از آزادی‌های بیشتری نسبت به گذشته برخوردارند و در بخش‌های مختلف افغانستان آزادانه فعالیت می‌کنند. هرچند طالبان با توزیع گذرنامه و شناسنامه افغانستانی بین تروریست‌های خارجی تلاش می‌کند هویت خارجی آنان را پنهان کند، اما به دلیل اینکه این تروریست‌ها از سال‌ها پیش تحت تعقیب سازمان‌های امنیتی‌ قرار دارند، این کار طالبان برای پنهان نمودن آنان نمی‌تواند موثر واقع شود.

گزارش اخیر شورای امنیت سازمان ملل که اوایل فوریه منتشر شد از ارتباط مداوم طالبان با شبکه‌های تروریستی بین‌المللی و همچنین افزایش قاچاق مواد مخدر پرده داشت. به‌تازگی مقام‌های کشور تاجیکستان نیز از افزایش میزان قاچاق مواد مخدر در شش ماه گذشته از افغانستان به مقصد روسیه و کشورهای اروپایی که مسیر آن از تاجیکستان می‌گذرد، ابراز نگرانی کردند. به گفته مقام‌های تاجیکستان، بی‌ثباتی در افغانستان ممکن است باعث افزایش بی‌رویه قاچاق مواد مخدر شود. اقتصاد طالبان در ۲۰ سال گذشته با درآمدهای غیرقانونی ازجمله قاچاق مواد مخدر، غارت معادن، آدم‌ربایی و دریافت کمک‌های خارجی تامین می‌شد و بعید است فرماندهان این گروه بتوانند از این منابع مالی هنگفت صرفنظر کنند.

بااین‌حال، به نظر می‌رسد، خوش‌بینی شماری از کشورهای منطقه در روزهای نخست بازگشت طالبان به قدرت نیز دارد به کابوس ترسناکی برای آنان تبدیل می‌شود. پاکستان که مالک اصلی طالبان و جهت‌دهنده این گروه از ابتدای ظهور آن تاکنون دانسته می‌شود، از افتادن به دام «تحریک طالبان پاکستان» که خود را بخشی از طالبان افغان می‌داند نگران است. افزایش ۵۶ درصدی حمله‌های تروریستی در پاکستان از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، گواه این مسئله است.

با نگاهی گذرا به کارنامه طالبان در شش ماه سلطه بر افغانستان کاملا واضح است که نشانه‌هایی از تشکیل دولت فراگیر و قصدی برای پایان دادن به جنگ در برنامه طالبان وجود ندارد. پافشاری بر دوام انحصار دولت به نفع یک گروه و یک قوم، به انزوا کشانیدن اقوام، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی و مذهبی، گستراندن دامنه فساد مانند دولت پیشین افغانستان، کشتار نیروهای امنیتی دولت پیشین و مهیا کردن فرصت فعالیت برای تروریست‌های خارجی ازجمله اقدامات طالبان در شش ماه گذشته است که می‌توانند دلایل محکمی برای دوام بی‌ثباتی، جنگ و بحران در افغانستان باشند.