المپیک زمستانی پکن روز یکشنبه در حالی پایان یافت که این بازی‌ها مطابق معمول پر از حادثه و جنجال و لحظات به‌ یادماندنی بود. روزنامه نیویورک تایمز آمریکا در پوشش خود از مراسم پایانی که در استادیوم «لانه پرنده» در پایتخت چین برگزار شد، کل این بازی‌ها را «نمایشی بی‌شادمانی» خواند که «در شرایط محدودیت بحران بهداشتی جهانی، پر از تنش‌های ژئوپلیتیک، بار دیگر آلوده به اتهام‌های دوپینگ، و زیر سایه بحران در اوکراین» انجام شد.

با وجود این، المپیک زمستانی امسال در ضمن پر بود از لحظات به‌یادماندنی، اگرچه این لحظات نیز خالی از جنجال نبودند.

کامیلا والی‌یوا، اسکیت‌باز ۱۵ ساله روسیه، در رشته پاتیناژ (اسکیت) آزاد زنان، با نمایشی درخشان و خارق‌ العاده طلا گرفت؛ اما سپس یکی از آزمایش‌های دوپینگ او مثبت شد. با وجود این که او اجازه ادامه شرکت در مسابقات را پیدا کرد، در چند روز گذشته چند بار روی یخ افتاد تا با چشمانی اشک‌آلود، در یکی از مسابقات مهم، چهارم شود. البته مدال طلا و نقره در آن رشته به هم‌وطنان او آنا شِرباکووا و الکساندرا تروسووا رسید. این ورزشکاران نه زیر نام رسمی کشورشان، که با نام «کمیته المپیک روسیه» با مخفف انگلیسی «آر‌.او.سی» رقابت می‌کردند که به علت ممنوعیت‌هایی است که روسیه به‌ خاطر دوپینگ در بازی‌های قبلی دچار آن است.

حالا در جهان ورزش روسیه، خانم والیه‌وا- مربی- و پزشک تیم و جامعهٔ پاتیناژ تا مدت‌ها درگیر جنجال ناشی از عملکرد پرماجرای این نوجوان در پکن خواهند بود.

در روز یکشنبه شاهد رویارویی دو غول هاکی روی یخ مردان- فنلاند و روسیه- نیز بودیم که در آن، اولی با پیروزی ۲-۱ بر دومی به مدال طلا رسید. این آخرین مسابقه رسمی در المپیک زمستانی پکن بود. فنلاندی‌ها با بازی تاریخی خود در «استادیوم ملی داخل سالن» به افتخاری بزرگ رسیدند. این نخستین مدال طلای شیرهای فنلاندی در هاکی مردان در بازی‌های المپیک است که قدمتی بیش از ۱۰۰ ساله دارد. فنلاند همراه با کانادا، آمریکا، سوئد، جمهوری چک، و روسیه، جزو تیم‌های قدرتمند هاکی روی یخ جهان است، اما قبل از بازی‌های پکن، تنها تیم در میان این شش تیم ملی بود که به مدال طلای المپیک نرسیده بود؛ افتخاری که حالا به آن نایل آمد. امسال آمریکا و کانادا سال بدی داشتند و اصلا جزو چهار تیم برتر نبودند. اسلواکی با پیروزی بر آمریکا در مرحله یک‌چهارم نهایی، به نیمه‌نهایی آمد و موفق به کسب مدال برنز شد که افتخار مهمی برای آن کشور است. سوئد در جایگاه چهارم قرار گرفت که نتیجه‌ای مایوس‌کننده برای این کشور قدرتمند در دنیای هاکی محسوب می‌شود. سوئدی‌ها در چهار المپیک قبلی یک بار به نقره (۲۰۱۴) و یک بار به طلا (۲۰۰۶) رسیده بودند، و در کل تاریخ المپیک، سابقه کسب دو طلا، سه نقره، و چهار برنز در این رشته داشته‌اند.

در جدول نهایی مدال‌های این المپیک زمستانی، یک کشور اسکاندیناوی دیگر بود که در صدر قرار گرفت: نروژ، که با داشتن ۱۶ مدال طلا به‌ راحتی صدرنشین شد. این کشور در ضمن ۸ مدال نقره و ۱۳ مدال برنز گرفت تا در مجموع ۳۷ مدال داشته باشد. صدرنشینی خیره‌کننده نروژی‌ها وقتی چشمگیرتر می‌شود که به یاد داشته باشیم که در تاریخ بازی‌های المپیک زمستانی، هیچ کشوری در یک المپیک این همه مدال طلا نبرده است. درخشش نروژی‌ها در اسکی کراس کانتری، اسکیت سرعت، و ورزش دوگانه (که ترکیبی از اسکی کراس کانتری و تیراندازی است) باعث کسب این نتیجه تاریخی شد.

در رده‌بندی پایانی مسابقات، پس از نروژ، آلمان با ۱۲، و چین میزبان با ۹ مدال طلا به ترتیب دوم و سوم شدند. آمریکا، سوئد، و هلند هر یک با کسب هشت مدال طلا؛ اتریش و سوئیس هر یک با هفت مدال؛ تیم ورزشکاران روس با ۶ مدال؛ و فرانسه با پنج مدال طلا در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. کانادا فقط چهار مدال طلا (به اضافه هشت مدال نقره و چهارده مدال برنز) به دست آورد و در جایگاه یازدهم قرار گرفت. کانادا سال خوبی نداشت، به‌خصوص وقتی به یاد داشته باشیم که با ۲۱۵ ورزشکار به پکن آمده بود. کانادا در المپیک قبلی‌ (پیونگ‌چانگ ۲۰۱۸) با کسب ۱۱ مدال طلا در جایگاه سوم و در المپیک ۲۰۱۰ با کسب ۱۴ مدال طلا در جایگاه اول رده‌بندی نهایی قرار گرفته بود. این در واقع بدترین عملکرد کانادا از المپیک ۱۹۸۸ کالگری تا کنون بود؛ سالی که کانادا علی‌رغم میزبان بودن، در کمال شگفتی به یک مدال طلا هم نرسید و فقط توانست دو مدال نقره و سه مدال برنز به دست آورد و در جایگاه سیزدهم قرار بگیرد.

ایران که با سه ورزشکار به پکن رفته بود نتوانست به مدال برسد تا این طلسم شکسته‌نشده باقی بماند. ایران هرگز در المپیک‌های زمستانی مدال نگرفته است. در بازی‌های امسال حسین ساوه شمشکی و عاطفه احمدی در اسکی آلپی شرکت کردند که اولی به دلیل دوپینگ از بازی‌ها منع شد و دومی در جایگاه ۵۷م قرار گرفت. دانیال ساوه شمشکی هم در رشته اسکی کراس کانتری شرکت کرد که به مقام ۸۴م رسید تا دست خالی به ایران بازگردد.

از دیگر ورزشکاران موفق امسال کلوئی کیم، اسنوبرد سوار ۲۱ ساله آمریکایی، بود که بار دیگر به مدال طلا رسید. او چهار سال پیش هم در المپیک ۲۰۱۸ پیونگ‌چانگ در ۱۷ سالگی طلا گرفته بود. خانم کیم گفت این پیروزی برای خودش هم غافلگیرکننده بوده، چون دوره تمرینی خیلی بدی داشته است. اما در عمل شاهد عملکردی بی‌نظیر از او بودیم، از جمله یک پرش سه دور و نیمه در هوا که باعث شد نمره ۹۴ بگیرد و دوباره مدال طلا را به گردن بیاویزد.

اما یک ورزشکار متولد آمریکای دیگر که خیلی‌ها امید به موفقیتش داشتند، در میدان عمل شکست خورد و مورد حمله غیرمنصفانه هواداران گستاخ اینترنتی قرار گرفت: ژوئی ۱۹ ساله چینی‌تبار، که متولد ایالت کالیفرنیای آمریکاست. او شهروندی آمریکایی خود را در نوجوانی کنار گذاشت تا بتواند برای تیم المپیک چین مسابقه دهد. اما در همان اول بازی‌ها، با سقوط روی یخ مورد حمله اینترنتی برخی کاربران چینی قرار گرفت. این ورزشکار (که نامش در زمان تولد بِورلی ژو بود) در ضمن به این علت مورد حمله است که به زبان چینی تسلط ندارد و بیشتر آمریکایی است تا چینی. اما او نشان داده است که به این زودی‌ها از صحنه کنار نمی‌رود. او چند روز پیش در اینستاگرام نوشت که «سال‌های سختی را پشت سر گذرانده و به انسانی قوی‌تر بدل شده است.»

در میان ورزشکاران آمریکایی، دو نفر از موفق‌ترین‌ها، ورزشکاران سیاه‌پوست بودند: یکی ارین جکسون ۲۹ ساله که در حالی به طلای اسکیت سرعت رسید که مدتی پیش اصلا تصور نمی‌رفت به پکن بیاید، زیرا در مرحله آزمایشی لیز خورده و زمین افتاده بود. اما یکی از هم‌تیمی‌های او کنار رفت تا ارین به چین بیاید، و او حالا به رکوردی تاریخی دست یافته است: اولین زن سیاه‌پوست که به طلای اسکیت سرعت می‌رسد و اولین زن آمریکایی از سال ۱۹۹۴ تاکنون که به چنین طلایی رسیده است. او فقط ۰.۰۸ ثانیه از ورزشکار ژاپنی جلو زد تا به طلا برسد.

دیگر ورزشکار تاریخ‌ساز آمریکایی مرسی تیلور در رشته سورتمه‌سواری (بابسلد) دو نفری بود که روز شنبه به مدال برنز رسید. این پنجمین مدال خانم تیلور است، و در نتیجه، این ورزشکار ۳۷ ساله از شانی دیویس صاحب چهار مدال پیشی گرفت تا پرافتخارترین ورزشکار سیاه‌پوست در تاریخ المپیک زمستانی شود. آقای دیویس ۳۹ ساله، در المپیک ۲۰۰۶ تورین در ایتالیا با کسب مدال طلای اسکیت سرعت ۱۰۰ متری به اولین ورزشکار آفریقایی-آمریکایی تاریخ بدل شد که در المپیک زمستانی مدال طلا گرفت. خانم تیلور حالا به رکورد جدیدی رسیده است. او در ضمن حالا پرافتخارترین زن رشته سورتمه‌سواری در تاریخ المپیک است.

خانم تیلور که در مراسم پایانی در پکن پرچم‌دار تیم آمریکا بود، گفت: «شنیدن این آمار دیوانه‌کننده است، و حالا من می‌دانم که بخشی از میراثی هستم که از خودم بزرگ‌تر است. امیدوارم این باعث شود ورزشکاران سیاه‌پوست بیشتر و بیشتری تشویق شوند تا به بازی‌های زمستانی روی بیاورند، و البته نه‌ فقط ورزشکاران سیاه‌پوست. ورزش زمستانی متعلق به همه است.»