در شرایطی که کشورهای غربی به‌دلیل تهاجم روسیه به اوکراین، تحریم‌های شدیدی بر آن کشور اعمال کرده‌اند، ایالات متحده و کشورهای اروپایی به مشارکت با مسکو در مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای ایران ادامه می‌دهند.

میخائیل اولیانوف، رئیس هیئت مذاکره‌کننده روسیه در وین، روز یکشنبه، هشتم اسفندماه، در حساب توییتر خود از نشست هیئت‌های کشورهای شرکت‌کننده در مذاکرات، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان و چین، بدون حضور ایران که حاضر به مذاکره مستقیم با آمریکا نیست، تصویری منتشر کرد و نوشت: «اعضای برجام (بدون ایران) و ایالات متحده در چارچوب مذاکرات وین رایزنی‌های غیررسمی انجام دادند. ما منتظر بازگشت مذاکره‌کننده ارشد ایران، دکتر علی باقری کنی از تهران به وین هستیم تا توافقنامه احیای برجام را نهایی کنیم.»

مذاکره‌کننده ارشد روسیه که کشورش به‌دلیل حمله به اوکراین، با تحریم‌های بین‌المللی مواجه شده است، در پاسخ به پرسش خبرنگار بلومبرگ درمورد احتمال اثرگذاری بحران اوکراین بر مذاکرات وین، گفت: «از نظر تئوری، حتی سیارک‌ها هم می‌توانند بر مذاکرات وین تاثیر بگذارند.»

ازسوی دیگر، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز روز جمعه گفت که هرچند حمله به اوکراین روسیه را به یک کشور «مطرود در صحنه جهانی» تبدیل کرده است، ایالات متحده در زمینه مسائلی که «برای منافع امنیت ملی آمریکا بنیادی محسوب می‌شوند»، مانند توافق هسته‌ای ایران، به تعامل با مسکو ادامه خواهد داد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «این واقعیت که روسیه اکنون به اوکراین حمله کرده است، نباید چراغ سبزی به ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای نشان دهد.»

رئیس هیئت مذاکره‌کننده روسیه در وین که یکشنبه در توییتی دیگر تصویری از دیدارش با اعضای هیئت مذاکره‌کننده ایرانی منتشر کرده بود، به خبرگزاری بلومبرگ گفته است «احتمال بسیار زیادی» وجود دارد که تهران و واشینگتن پیش از پایان هفته آینده، به بن‌بست چگونگی احیای برجام پایان دهند.

او البته درضمن، هشدار داده که همچنان ممکن است در آخرین لحظات «تحولات غافلگیرکننده یا منفی» مذاکرات را بی‌نتیجه بگذارد. 

وب‌سایت خبری نورنیوز، نزدیک‌به شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه اعلام کرد که علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات وین، پس از سفر چهار روزه خود به تهران و رایزنی‌های نهایی با مقام‌های ارشد آن کشور درمورد مرحله نهایی مذاکرات، در راه بازگشت به پایتخت اتریش است.  

اولیانوف به خبرگزاری بلومبرگ گفت که قصد دارد بعدازظهر دوشنبه با باقری ملاقات کند، اما از اظهارنظر درمورد آنچه همتای ایرانی‌اش در بازگشت از تهران به میز مذاکره خواهد آورد، خودداری کرد. به گزارش نورنیوز، باقری با دستورکار مشخص برای پیگیری مذاکرات با هدف «حل مشکلات باقی‌مانده که حصول توافق را با چالش‌های مهمی مواجه نموده»، عازم وین می‌شود.

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، روز یکشنبه با سر استیون لاوگروو، مشاور امنیت ملی بریتانیا، و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز شنبه با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره مذاکرات احیای برجام  تلفنی گفت‌وگو کردند.

تشدید رایزنی و گفت‌وگوهای مقام‌های ایرانی با مقام‌های غربی در رابطه با گفت‌وگوهای وین نیز احتمالا نشانه‌ای از رسیدن این مذاکرات به مرحله نهایی است. 

همچنین برخی طرف‌های غربی در مذاکرات احیای برجام هم در روزهای گذشته گفته‌اند که این مذاکرات در هفته جاری به پایان می‌رسد.

قدرت‌های جهانی نزدیک به یک سال را پشت میز مذاکره صرف کرده‌اند تا توافقی را احیا کنند که تحریم‌های اعمال‌شده بر اقتصاد ایران را لغو می‌کند و به جمهوری اسلامی ایران اجازه می‌دهد تا صادرات نفت خود را هم‌زمان با بالا رفتن قیمت جهانی سوخت، افزایش دهد. درمقابل، قرار است تهران نتایج پیشرفت‌های عمده در برنامه هسته‌ای خود را که مفاد برجام را نقض می‌کند، کنار بگذارد و به تعهدهای هسته‌ای خود در آن توافق بازگردد.

خبرگزاری رویترز حدود ده روز پیش گزارش داد که توافق ایران و آمریکا پس از ماه‌ها مذاکره در وین درحال شکل‌گیری است و به جزئیاتی از پیش‌نویس تهیه‌شده اشاره کرده بود.

اما طی چند هفته گذشته، دیپلمات‌ها بارها هشدار داده‌اند که ایران و آمریکا زمان محدودی برای حل اختلاف‌های خود در مذاکرات احیای برجام دارند و از آن‌ها خواسته‌اند تا پایان فوریه مسائل را به پایان برسانند.

اولیانوف به خبرگزاری بلومبرگ گفت: «من بسیار امیدوار بودم که مذاکرات تا پایان فوریه به پایان برسد. مسائل و پرسش‌های باقی‌مانده ظریف و پیچیده‌اند و باید به‌طور کامل و سریع به آن‌ها پرداخته شود.»

از جمله این نکات مهم، درخواست ایران برای گرفتن تضمینی از ایالات متحده است که براساس آن روسای جمهوری آینده آمریکا نتوانند از توافق خارج شوند، اما دولت بایدن ازنظر قانونی نمی‌تواند چنین چیزی را تضمین کند.

مذاکره‌کننده ارشد روسیه در وین، گفت که او معتقد است این مشکل «حل شده است، اما شاید برخی تنظیمات دقیق اضافی لازم باشد.»

به گزارش اورشلیم‌پست، اسرائیل می‌گوید که ایران در مذاکرات به‌دنبال توقف بازرسی‌های گسترده آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی و همچنین حفظ سانتریفیوژهای پیشرفته خود به‌جای نابودی آن‌ها است.

سعید خطیب‌زاده، سخگوی وزارت امور خارجه ایران، نیز روز یکشنبه در آستانه از سرگیری مذاکرات وین اعلام کرد که این گفت‌وگوها به نقطه به تصمیم‌های سیاسی جدی ایالات متحده و طرف‌های غربی رسیده است و «بیش از نیاز به گفت‌وگو و مذاکره بیشتر، احتیاج به تصمیم‌های سیاسی در پایتخت‌های اروپایی و واشینگتن وجود دارد». 

او در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما همچنین تاکید کرد که درباره پرسش‌ها یا «ادعاهای سیاسی» که آژانس درخصوص برخی اقدام‌های ایران مطرح کرده بود که «از نظر جمهوری اسلامی محلی نداشته است»، ایران پاسخ‌ها را داده‌ است و پرونده آن‌ها باید بسته شود و «نباید مجرایی را برای فشارهای آتی سیاسی باز نگه دارد».

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، چندین‌بار اعلام کرده است که تهران به پرسش‌ها و ابهام‌های آژانس درمورد ذرات اورانیوم یافت‌شده در چهار مکان اعلام‌نشده در ایران، همچنان «پاسخ نداده است».