حمله روسیه به اوکراین در کنار آثار مخربی که برای این دو کشور به همراه دارد، می‌تواند برای مردم خاورمیانه هم نگران‌کننده باشد.

به گزارش نشنال نیوز، یکی از مهم‌ترین تاثیرهای تهاجم نظامی مسکو به کی‌یف می‌تواند در بازار جهانی مواد غذایی خودنمایی کند. اوکراین در مقام پنجمین صادرکننده بزرگ گندم، به «سبد نان اروپا» شناخته می‌شود و بی‌ثباتی در این کشور، زنجیره تامین مواد غذایی مناطق همسایه را در هم می‌شکند.

در سوی مقابل، وقتی روسیه به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گندم در جهان نیز دچار آشفتگی شود، وضعیت تامین مواد غذایی بسیار وخیم‌تر خواهد شد.

تقریبا یک‌چهارم صادرات جهانی گندم از دو کشور روسیه و اوکراین انجام می‌شود؛ بنابراین جای تعجب ندارد که بلافاصله پس از عملی شدن تصمیم پوتین برای حمله نظامی به اوکراین، قیمت گندم در روز پنجشنبه رکورد شکست.

این موضوع به‌ویژه برای مردم خاورمیانه نگران‌کننده است و تاثیر بحران تامین گندم تقریبا از همین حالا در این منطقه خودنمایی کرده است.

با اینکه در سال‌های اخیر برخی از بزرگ‌ترین برنامه‌های تامین جهانی غذا در خاورمیانه انجام شدند، بسیاری از کشورهای این منطقه به دلیل مشکلات زیست‌ محیطی و جمعیتی، همچنان با بحران غذایی مواجه‌اند و هرگونه وقفه ناگهانی و بدون آمادگی می‌تواند برای ساکنان این کشورها آسیب‌رسان باشد.

کشورهای عراق و ایران با مشکلاتی مانند بیابان‌زایی، تابستان‌های گرم، سوءمدیریت منابع آبی و در نتیجه خشکسالی نگران‌کننده مواجه‌اند. در یمن هم درگیری‌های اخیر بیش از پنج میلیون نفر را در آستانه قحطی قرار داده است. فساد در لبنان نیز توانایی این کشور برای صادرات محصولات کشاورزی را تهدید می‌کند و ۸۰ درصد واردات گندم مصر از روسیه و اوکراین است.

در کشورهای خاورمیانه، بحران‌های گوناگونی وجود دارد که به سادگی قابل کنترل نیستند. یکی از مهم‌ترین این موارد تغییرات آب‌وهوایی است؛ موضوعی که تمام جهان باید به آن رسیدگی کند. با این حال و با وجود همه این موارد، پتانسیل بهبود وضعیت نیز وجود دارد. به عنوان مثال، کمتر از پنج درصد از زمین‌های برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس قابل‌کشت‌اند، اما این منطقه همچنان مرکزی برای پیشرفت در صنعت کشاورزی است.

امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۱، برنامه‌ای به نام «منطقه فناوری غذایی» (Food Tech Valley) را راه‌اندازی کرد؛ پروژه‌ای که هدف آن استفاده از تکنیک‌های مدرن برای افزایش تولید مواد غذایی و تبدیل کشاورزی به بخش بزرگ‌تری از اقتصاد این کشور است. با این برنامه، پیش‌بینی می‌شود ارزش مواد غذایی تولیدی این کشور در سه سال آینده به ۲۲ میلیارد دلار افزایش یابد.

با این حال این‌ها کافی نیستند و اگرچه یک برنامه هماهنگ در برخی مناطق خلیج فارس برای مقابله با تهدیدهای غذایی وجود دارد، به نظر می‌رسد لازم است برای مناطق گسترده‌تری از خاورمیانه تصمیم‌های مشابهی گرفته شود.

در سیاستگذاری‌های کشورهای خاورمیانه، علاوه بر فناوری که نقش مهمی را ایفا می‌کند، لازم است راه‌حل‌های ساده‌تر و زودبازده‌تر نیز مدنظر قرار گیرند. دولت‌ها می‌توانند با کمک به کشاورزان در بازاریابی محصولاتشان برای خریداران خارجی، حمایت اقتصادی در برداشت‌ محصول و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی برای آموزش کشاورزان در مورد مدیریت آب، بخشی از بحران‌های غذایی آینده را مدیریت کنند.

شاید کشاورزی از خاورمیانه آغاز شده باشد اما حالا برای کشورهای این منطقه یک هشدار حیاتی است و لازم است رهبران و سیاست‌گذاران آن برای تامین امنیت غذایی رویکرد بلندمدتی داشته باشد. فقط سیاست‌گذاری‌های بلندمدت است که هنگام درگیری کشورها در نقاط دیگر جهان، احتمالا می‌تواند از ایجاد بحران شدید تامین غذا در این منطقه جلوگیری کند.