تقریبا تمامی ۷۶ هزار افغانستانی که بر اساس برنامه بزرگ تخلیه از اواسط اوت سال گذشته وارد آمریکا شده‌اند از کمپ‌های موقت خارج شده‌اند، اما این مسئله به معنای آن نیست که همه آنان در خانه‌هایشان زندگی می‌کنند. تعدادی از آنان در حال حاضر در هتل‌هایی که دولت آمریکا مشخص کرده است، زندگی می‌کنند و در جست‌وجوی خانه‌اند. اما پید کردن خانه برای افغان‌ها مانند رسیدنشان به آمریکا ساده نیست. شماری از آنان ماه‌ها است که نتوانسته‌اند خانه‌ای برای خود پیدا کنند.

 ناهید که با خانواده‌اش از ماه سپتامبر در آمریکا به‌سر می‌برد، می‌گوید بیش از دو ماه است که به دنبال خانه سرگردان است و هنوز نتوانسته خانه‌ای برای سکونت دائم پیدا کند. او و خانواده‌اش نزدیک به چهار ماه در کمپ موقت نیوجرسی سپری کردند و پس‌ازآن به ویرجینیا منتقل شدند. اما حالا ناهید از پیدا کردن خانه ناامید است.

ناهید می‌گوید: «هفته‌ها و ماه‌های حضور در کمپ نیوجرسی واقعا سخت بود. نمی‌دانستیم بالاخره چه زمانی ما را از کمپ به محل دائمی منتقل می‌کنند تا زندگی عادی خود را آغاز کنیم. با انتقال از کمپ نیوجرسی فکر کردیم مشکلات تمام شده است، اما واقعیت این است که مشکلات بیشتری داریم و پیدا کردن خانه یکی از این مشکلات است.»

 ناهید می‌افزاید معمولا صاحب‌خانه‌ها به افغان‌ها خانه اجاره نمی‌دهند، زیرا افغان‌ها هنوز کار ندارند و صاحب‌خانه‌ها می‌دانند که دولت آمریکا فقط سه ماه برای پرداخت اجاره خانه کمک می‌کند و به همین دلیل خانه خود را به خانواده‌های افغان نمی‌دهند. از سوی دیگر به گفته ناهید اجاره خانه در آمریکا افزایش یافته است. ناهید و خانواده‌اش (او با مادر و یک خواهرش به آمریکا مهاجرت کرده است) می‌گویند با توجه به وضعیت موجود زمینه کار برای آنان به زودی فراهم نخواهد شد و آنان نمی‌توانند پولی برای اجاره خانه بپردازند. او گفت حتی حاضرند هر سه نفر در یک اتاق زندگی کنند، اما همین هم برایشان میسر نمی‌شود. ناهید هنوز با خانواده‌اش در یک هتل زندگی می‌کند و از دولت کمک می‌گیرد.

داستان ناهید داستان بیشتر افغان‌هایی است که در حال حاضر در آمریکا زندگی می‌کنند. آژانس‌های خیریه زیادی‌ وجود دارند که برای کمک به افغان‌ها تلاش می‌کنند. اما حجم گسترده حضور افغان‌ها و احتمال آمدن یک تعداد دیگر نیز این کار را سخت‌ کرده است.

احمد (مستعار) با خانواده چهار نفره‌اش به واشنگتن منتقل شده است. او می‌گوید قیمت‌ها در واشینگتن سرسام‌آور است و او نمی‌داند که پس از تمام شدن حمایت مالی دولت، چگونه زندگی خواهد کرد. احمد با اینکه مجوز کار نیز دارد، اما هنوز نتوانسته است برای خودش کاری پیدا کند. او می‌افزاید: «در آمریکا برای افغان‌هایی که تازه آمده‌اند و زبان را هم به درستی نمی‌دانند، پیدا کردن کار بسیار مشکل است و حقوقی که در قبال کار به این افغان‌ها پرداخت می‌شود نیز در حدی نیست که بشود با آن زندگی کرد.»

به همین دلیل تعدادی از افغان‌ها از آمریکا فرار کرده و خود را به کانادا رسانده‌اند. آنان می‌گویند که کانادا از لحاظ حمایت از مهاجران بهتر از آمریکا است، زیرا در کانادا تا زمانی که افراد کار پیدا نکرده‌اند از حمایت مالی دولت برخوردارند.

صالح (مستعار) از طریق برنامه تخلیه به آمریکا منتقل شده است، اما پس‌ازاین که از کمپ‌های موقت خارج شد، فهمید که نمی‌تواند در آمریکا زندگی کند. او به کانادا رفت و آنجا خود را به ‌نام مهاجر افغان معرفی کرد. صالح می‌گوید کانادا به هر شهروند مهاجر ماهانه هزار دلار و سازمان‌های خیریه نیز تا ۵۰۰ دلار کمک می‌کنند. با این پول می‌شود در کانادا زندگی کرد، اما نه در یک آپارتمان مستقل. صالح گفت: «با سه نفر دیگر یک آپارتمان چهارخوابه اجاره کرده‌ایم و هرکس یک اتاق دارد. برای همین یک اتاق هم ماهانه ۷۰۰ دلار می‌پردازم».

صالح افزود هرچند وضعیت کانادا بهتر از آمریکا است، اما در این کشور نیز کمبود مسکن وجود دارد و قیمت اجاره خانه بالا است. به گفته صالح در کانادا هم به آسانی به افغان‌ها خانه اجاره نمی‌دهند، مگر این‌که مجوز کار یا ضمانت‌نامه معتبر به صاحب‌خانه نشان بدهید. صالح می‌گوید او کسی را نداشت که ضمانتش را بکند، اما یک موسسه خیریه به او ضمانت‌نامه داد و این‌گونه اتاقی برای زندگی پیدا کرد.

به نظر نمی‌رسد که رسیدن به آمریکا یا هر کشور غربی دیگر پایان مشکلات افغان‌ها در روند مهاجرت باشد. مشکلات بیشتری در انتظار افغان‌هایی که تازه‌ وارد آمریکا شده‌اند، است به‌ویژه آنانی که زبان نمی‌دانند، خانواده‌های پر جمعیت دارند و هیچ‌گونه تخصصی نیز ندارند.