در شامگاه سهشنبه، ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ (۱۵ مارس ۲۰۲۲)، خانوادهها، زنان، مردان، و کودکان، گروه گروه و با شتاب به سمت یکی از پارکهای بزرگ شهر مالمو، در جنوب سوئد میروند. گروهی از نیروهای پلیس سوئد، سوار بر اسبها و خودروها، در داخل و اطراف پارک حضور دارند. پارک پادشاه (Kungsparken) ، قدیمیترین پارک شهر مالمو، میزبان بساط چهارشنبهسوری است. این جشن پس از برداشته شدن محدودیتهای همهگیری کرونا، نخستین تجمع بزرگ فارسیزبانها در جنوب سوئد است.
شهروندان افغان و ایرانی ساکن شهرهای جنوب سوئد، در تلاش برای حفظ هویت فرهنگی شان در جامعه میزبان، همه ساله، در یکی از پارکهای این شهر، بساط چهارشنبه سوری برپا میکنند. پس از دو سال وقفه به دلیل همه گیری کرونا، این جشن با شور و نشاط فراوان برگزار شده است. آوازخوانان افغان، ایرانی، و کُرد، فضای این شهر اروپایی را با ترانههای فارسی پر کردهاند.
نگار ماندگار، که در کنار شماری دیگر از آوازخوانان، شرکتکنندگان در جشن چهارشنبهسوری را به رقص و پایکوبی دعوت کرد، گفت که این نخستین تجربه او پس از دوسال زندگی در انزوای ناشی از محدودیتهای همهگیری کرونا است.
ماندگار به ایندیپندنت فارسی گفت: «مواجه شدن با این جمعیت بزرگ پس از دو سال گوشهنشینی، واقعاً شگفتانگیز بود. نمیخواستم از سکو پایین آیم، اما زمان کم بود و باید به بقیه آوازخوانها نیز مهلت میدادم.»
سوئد، نظر به جمعیت ده میلیونیاش، بیشترین خانههای انفرادی و بیشترین زندگیهای تنها را در میان کشورهای جهان دارد. تجمعی به این بزرگی، آنهم برای نکوداشت یک جشن فرهنگی مربوط به سرزمینهای دوردست، به دشواری در شهرهای این کشور رخ میدهد.
نوای پرنشاط موسیقی و ترانههای فارسی، تا دوردستها شنیده میشود، و شاید همین باعث شده است که شماری از شهروندان سوئدی نیز به این جشن بپیوندند.
سال ۱۴۰۰ خورشیدی برای شهروندان افغانستان و ایران سال میمونی نبود. فروپاشی نظام حاکم در افغانستان، مرگ هزاران نفر در اثر کرونا در ایران، و در پی آن، مهاجرت و آوارگی بیشتر، این سال را با رنگ سیاه در تقویم زندگی ایرانیها و افغانها ثبت کرد.
هزاران شهروند افغانستان در جشن نوروز امسال دور از خانوادههای خود در اقامتگاههای موقت پناهجویان بهسر میبرند و شماری هم بهتازگی به محل اقامت دایمیشان رسیدهاند و دلواپس خانه و خانوادههاشان هستند.
نویده نبیزاده، در افغانستان وکیل مدافع بود و پس از فروپاشی دولت پیشین، از ترس هدف قرار گرفتن توسط طالبان، با خانوادهاش افغانستان را ترک کرد. نویده در اوایل ژانویه سال جاری میلادی وارد سوئد شد و در یکی از شهرهای جنوب سوئد زندگی میکند.
او همراه با کودک و همسرش، برای دیدن هموطنانش و نیز شرکت در مراسم چهارشنبهسوری، به جمعیت بزرگی پیوسته است که در صفی طولانی ایستادهاند تا به نوبت از روی آتش بپرند.
نویده میگوید ترس و وحشت ناشی از فرار از افغانستان و فرسودگی چندین ماه منتظر ماندن در اردوگاه موقت مهاجران در ابوظبی، روح و روان او و خانوادهاش را آزرده است، اما دیدن این جشن به آنان انرژی مثبت میدهد تا با آمدن بهار، به زندگی نو در کشور سوئد امیدوار شوند.
یکی دیگر از جاذبههای جشن چهارشنبهسوری، آشرشته ایرانی است که اکنون علاقهمندانی غیرایرانی نیز دارد. در حاشیه محل برگزاری چهارشنبهسوری در شهر مالمو، غرفههای فروش آشرشته ایرانی نیز برپا شده است. علاوه بر ازدحام در صف خرید آش، جمعیت بزرگی صف کشیدهاند تا به رسم کهن و برای زدودن زشتی و آوردن پاکی و خوشبختی، از روی آتش بپرند. خانوادههای افغان و ایرانی، همراه با کودکان خود این رسم را بهجا میآورند تا فرزندانشان را با فرهنگ و رسوم آباءواجدادی آشنا کنند.
از بیش از یک دهه پیش به این سو، شهرداری شهر مالمو حمایتهای لازم را برای برگزاری جشن چهارشنبهسوری به انجمنهای فرهنگی افغانها و ایرانیها ارایه میکند. از همین رو، چهارشنبهسوری جزئی از فرهنگ این شهر چندفرهنگی است و در کنار شهروندان افغان و ایرانی، شهروندان سوئدی نیز با وجد و اشتیاق در آن شرکت میکنند.