چند روز پیش در ۱۲ مارس ۲۰۲۲، مقر جدید کنسولگری ایالات متحده در اربیل که یک پایگاه نظامی آمریکا را نیز در خود گنجانده است، مورد اصابت ۱۲ موشک بالیستیک قرار گرفت. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این حمله وحشیانه را انجام داد و به‌ سرعت هم مسئولیت آن را پذیرفت و ادعا کرد محلی که مورد هدف قرار گرفته، «مرکز راهبردی برای توطئه و شرارت صهیونیست‌ها» بوده است. دولت اسرائیل در مورد این حمله سکوت کرده و آمریکا آن را محکوم کرده است.

این حمله رابطه تنگاتنگی با شرایط کنونی ایران دارد. ایران که بی‌صبرانه در انتظار بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود؛ ظاهرا امیدش بر باد رفته‌ است. خبر تعلیق مذاکرات که به‌ طور ناگهانی و غیرمنتظره در ۱۱ ماه مارس با مانع مواجه شد، دو روز پیش از حمله سپاه پاسداران به اربیل اعلام شد. ایران در سطح منطقه‌ای تهدید کرده بود که انتقام خون دو تن از افسرانش که چند روز پیش از آن یعنی در ۷ مارس در حمله اسرائیل به پایگاه‌هایی در حومه دمشق کشته شده‌اند را خواهد گرفت. ایران در عرصه بین‌المللی می‌کوشد موجب رویارویی روسیه و آمریکا در پیوند با جنگ اوکراین که می‌تواند فرصت‌ها و همچنین چالش‌های بیشتری برایش به وجود آورد، شود. 

پس‌زمینه حمله ایران به کنسولگری ایالات متحده، این شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی بی‌ثبات در اربیل بود – حمله‌ای که چندین پیام و اشاره ضمنی با خود داشت. حمله به کنسولگری آمریکا در اربیل پیام تندی به عراق بود که ناخشنودی ایران از اقدامات اخیر مقتدی صدر – که ائتلاف او بیشترین تعداد کرسی‌ها در انتخابات پارلمانی اخیر را کسب کرده است‌– را نشان می‌دهد. همچنین این حمله واکنشی به توافق حزب دموکرات کردستان با مقتدی صدر بود، آن‌هم پس از همه تلاش‌های بی‌حاصل ایران که سفر محرمانه اسماعیل قاآنی،‌ فرمانده‌ سپاه قدس برای دیدار با این گروه، بارزترین مورد آن به شمار می‌رفت و نتوانست مانعی بر سر راه آنان ایجاد کند.

ایران با استفاده از نیروهای شبه‌نظامی خود در منطقه پاسخ حملات اسرائیل را می‌دهد؛ اما سپاه پاسداران این بار مسئولیت حمله را پذیرفت و اصرار داشت که با این حمله ستاد فرماندهی موساد را هدف قرار داده است. پیام مهم این خبر این است که صبر ایران از حمله‌های اسرائیل علیه نیروها و تاسیساتش لبریز شده است. پاسخ ایران نشان می‌دهد که توانایی‌هایش در سوریه کم شده و اسرائیل موفق شده است که بسیاری از اقدامات تلافی‌جویانه ایران را متوقف کند. 

در حالی که قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی با ایران درباره موضوع موشک‌های بالیستیک مذاکره می‌کنند، این حمله که در آن از موشک بالستیک «فاتح ۱۱۰» استفاده شد و از درون خاک ایران صورت گرفت، تاکید ایران را بر ادامه برنامه موشکی خود نشان می‌دهد. سپاه پاسداران تحت تاثیر هیچ توافقی با ایالات متحده قرار نخواهد گرفت و این پیام، موضع سپاه در داخل کشور و نقش آن در استراتژی رژیم را ثابت کرد. همچنین این حمله پیامی به جهان مبنی بر این‌که به قدرت ایران در منطقه به‌ ویژه در عراق خدشه‌ای وارد نخواهد آمد، است. 

در حالی که ایران تلاش‌ می‌کند تا بر ناکامی در مذاکرات هسته‌ای و نرسیدن به موفقیت غلبه کند، این حمله دوباره ایران را در مرکز توجه‌ قرار خواهد داد. ایران از تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی کنونی همچون اهرم فشاری برای جلوگیری از تزلزل بیشتر پرونده هسته‌ای سود خواهد برد. در حالی که انگیزه‌های ایران از این حمله به‌ تدریج در حال آشکار شدن است، این حمله پیامدهای فراوانی خواهد داشت. این حمله اقدامات ایران در عراق را با چالش‌هایی مواجه خواهد کرد، زیرا این کار نقض حاکمیت این کشور به شمار می‌رود. همچنین این حمله ادعای ایران مبنی بر مداخله نکردن در امور عراق را رد می‌کند؛ به‌ ویژه که برخی از احزاب پرنفوذ عراق نیز به آن اعتراض کرده‌اند که نشان دهنده تغییرات مهمی در عراق در رابطه با نفوذ ایران است. این احتمال نیز وجود دارد که این حمله منجر به شکل‌گیری مواضع سیاسی ضد ایرانی در روزهای آینده شود. 

این حمله در بحبوحه بحران اوکراین رخ داد و می‌تواند مانع رسیدن ایران به منافع‌اش شود و امیدهای این کشور برای برداشته شدن تحریم‌ها در آینده نزدیک را نقش بر آب کند. این اقدام، فرصت طلایی برای قدرت‌های جهانی است تا به‌ شدت به ایران برای ایجاد بی‌ثباتی در امنیت و ثبات منطقه‌ای اعتراض کنند و موضوع موشک‌های بالیستیک که خطری علیه کشورهای منطقه به شمار می‌رود را در مذاکرات هسته‌ای در وین بگنجانند. ایالات متحده می‌تواند در دور بعدی مذاکرات بگوید که بدون اعمال کنترل شدید بر این موضوعات‌، ایران نمی‌تواند از مفاد توافق هسته‌ای سابق پیروی کند. 

همچنین این حمله می‌تواند موجب تشدید تنش بین اسرائیل و نیروهای ایرانی در سوریه شود؛ شاید اسرائیل علیه ایران حمله نظامی انجام دهد یا برخی از سایت‌های هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد. همچنین ممکن است اسرائیل اقداماتی را علیه منافع ایران در سوریه و عراق انجام دهد. علاوه بر این، این حمله این فرصت را برای اسرائیل فراهم خواهد کرد تا با اعمال فشار بر دولت آمریکا، مانعی برای رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران ایجاد کند.

همه این عوامل نشان می‌دهند که حمله ایران با ۱۲ موشک بالیستیک به مقر کنسولگری ایالات متحده در اربیل، حاوی پیام‌های بسیار مهمی به لحاظ زمانی و مکانی است. این حمله در زمانی رخ داده است که ایالات متحده و غرب متوجه بحران اوکراین‌اند و در عین حال آخرین تلاش‌ها برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای با شکست مواجه شده ‌است. این نشان می‌دهد که در وهله نخست ایران می‌خواهد به متحد خود، روسیه، این پیام را بدهد که د‌ر‌خصوص بحران اوکراین و همچنین خصومت مشترکشان با ایالات متحده و در کل، با غرب در کنار مسکو ایستاده است. دوم این‌که پیام تهدیدآمیز مشخصی به سایر کشورهای درگیر در مذاکرات هسته‌ای می‌دهد و با به نمایش گذاشتن توان نظامی‌اش‌ نشان می‌دهد که امکان حمله ایران به آن‌ها عملا وجود دارد. سوم این‌که ایران مایل است با عنوان بازیگر اصلی در خاورمیانه و به‌ ویژه در عراق اعمال نفوذ کند و می‌خواهد که مرکز توجه باشد.