مقام‌های دولت پاکستان و ازبکستان هفته آینده با هیئتی از گروه طالبان در تاشکند، پایتخت ازبکستان، ملاقات خواهند کرد تا درباره آغاز به کار پروژه راه‌آهن میان ازبکستان، افغانستان و پاکستان رایزنی کنند. این ملاقات در حاشیه مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری تاشکند که در روزهای ۲۴ تا ۲۶ مارس برگزار می‌شود، انجام خواهد شد.

روزنامه پاکستانی دان روز دوشنبه، اول فروردین، خبر داد که محمد ازفر احسن، وزیر دولت و رئیس هیئت سرمایه‌گذاری پاکستان، به این منظور راهی تاشکند شده است. این مقام پاکستانی قرار است با مقام‌های ازبکستان در مورد توسعه همکاری‌ تجاری میان دو کشور، استفاده از افغانستان به عنوان مسیر ترانزیت و اقدام‌های لازم برای آغاز به کار پروژه راه‌آهن میان ازبکستان، افغانستان و پاکستان مذاکره کند.

طرح اولیه این پروژه ژانویه ۲۰۲۱ در نشستی میان وزیر خارجه دولت پیشین افغانستان با وزرای خارجه ازبکستان و پاکستان در تاشکند، نهایی و قرار شد کار آن به‌زودی آغاز شود اما بالا گرفتن جنگ و خونریزی در سراسر افغانستان و پیشروی طالبان به سمت مراکز استان‌ها باعث شد این پروژه به تعویق بیفتد.

هرچند بحث‌های فنی و مالی این پروژه تاکنون نهایی نشده است، ازبکستان و پاکستان اصرار دارند که برای تقویت روابط تجاری‌ خود این پروژه را آغاز کنند. ازبکستان به آب‌های بین‌‎المللی دسترسی ندارد و خط آهن پاکستان را جایگزینی می‌داند که می‌تواند این کمبود را تا حدی جبران می‌کند. ازبکستان با جمهوری اسلامی ایران هم روابط تجاری خوبی دارد، اما به دلیل تحریم‌های وضع شده بر ایران، تجارت با این کشور در برخی موارد با مشکلاتی مواجه است. 

شوکت میرزایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، در سفر اخیرش به اسلام‌آباد که دوازدهم اسفند انجام شد، با عمران خان، نخست‌‎وزیر پاکستان دیدار کرد و از علاقه‌مندی کشورش برای آغاز پروژه خط آهن میان ازبکستان و پاکستان از طریق افغانستان خبر داد. رهبران دو کشور تاکید کردند که توسعه روابط اقتصادی میان ازبکستان و پاکستان ضمن اینکه اقتصاد دو کشور را تقویت می‌کند، به ثبات و اشتغال در افغانستان نیز کمک خواهد کرد.

این خط آهن از شهر ترمذ در ازبکستان آغاز می‌شود و به مزارشریف می‌رسد. سپس از مزارشریف تا کابل و از کابل تا پیشاور پاکستان ادامه خواهد یافت.

راه‌آهن در افغانستان سابقه چندانی ندارد. نخستین راه‌آهن برقی هفت کیلومتری در سال ۱۹۲۰ در کابل ایجاد شد اما پس از مدتی از فعالیت بازماند. دولت پیشین افغانستان در سال ۲۰۱۲، سازمانی به نام «اداره راه‌آهن افغانستان» راه‌اندازی کرد که هدف از آن توسعه راه‌آهن برای رونق اقتصادی افغانستان عنوان شد. در همین راستا، گفت‌وگوهایی با کشورهای منطقه از جمله ایران، چین، ازبکستان و پاکستان شروع شد تا افغانستان به عنوان نقطه اتصال آسیای میانه با آسیای جنوبی، ظرفیت‌های تجاری خود را از طریق تاسیس راه‌آهن تقویت کند. این تلاش‌ها به تاسیس راه‌آهن تجاری با چین، ایران و ازبکستان منجر شد و اکنون قرار است در حکومت طالبان، بزرگ‌ترین مسیر ریلی که ازبکستان و پاکستان را به هم وصل می‌کند، ایجاد شود.