اخترفیزیکدان‌ها «دوقلوی تقریبا یکسان» مشتری را کشف کردند که در فاصله ۱۷ هزار سال نوری از زمین در حال گردش است.

سیاره فراخورشیدی K2-2016-BLG-0005Lb، هم از نظر جرم و هم فاصله از ستاره‌ای که به دور آن در گردش است، تقریبا مشابه مشتری است. فاصله این منظومه سیاره‌ای که با تلسکوپ [فضایی] کپلر کشف شد، دو برابر دورتر از دو هزار و ۷۰۰ جرمی است که پیش از این مشاهده شده بود.

این منظومه [سیاره‌ای] با استفاده از ریزهمگرایی گرانشی کشف شد و نخستین سیاره‌ای است که با استفاده از این روش کشف می‌شود. تیمی از دانشگاه منچستر به جست‌وجو میان داده‌های گردآوری شده [تلسکوپ فضایی کپلر] بین آوریل و ژوئیه ۲۰۱۶ پرداخت و به دنبال شواهدی از وجود یک سیاره فراخورشیدی و ستاره میزبان آن گشت که هنگام گذر از مسیر مشاهده، برای مدت زمان کوتاهی، نور ستاره پس‌زمینه را خم و [تصویر آن را مانند ذره‌بین] بزرگ‌نمایی کند.

دکتر امون کرنیس، پژوهشگر ارشد در شورای تسهیلات علوم و فناوری (STFC)، می‌گوید: «به طور کلی برای مشاهده این اثر [یعنی اثر ریزهمگرایی گرانشی]، هم‌ترازی تقریبا کامل بین منظومه سیاره‌ای پیش‌زمینه و یک ستاره پس‌زمینه ضروری است.»

«احتمال اینکه یک ستاره پس‌زمینه به این صورت تحت‌تاثیر یک سیاره قرار گیرد، یک به ده‌ها و صدها میلیون است. اما صدها میلیون ستاره در سمت مرکز کهکشان ما وجود دارد. بنابراین کپلر سه ماه صبر کرد و به مشاهده آن‌ها پرداخت.»

کشف سیاره‌ای در فاصله ۱۶۰ کوادریلیون کیلومتری زمین کار ساده‌ای نیست، اما استفاده از پنج مجموعه تجهیزات رصدی مستقر در زمین که همان ناحیه از آسمان را رصد می‌کنند، به طور قطعی مشخص کرد که این سیگنال از یک سیاره فراخورشیدی دور ناشی می‌شود.

دکتر کرنیس توضیح می‌دهد: « تفاوت در موقعیت کپلر و سایر تلسکوپ‌ها اینجا روی زمین به ما این امکان را داد که با محاسبه، موقعیت منظومه سیاره‌ای را تعیین کنیم.»

«کپلر همچنین می‌توانست بی‌وقفه و بدون اینک کارش با [شرایط] آب‌وهوا یا نور روز متوقف شود، به رصد بپردازد که این به ما امکان داد تا جرم این سیاره فراخورشیدی و فاصله مداری آن از ستاره میزبانش را که حدود ۶۰ درصد جرم خورشید ما است، به طور دقیق تعیین کنیم.»

روش ریزهمگرایی گرانشی استفاده شده برای یافتن این سیاره ممکن است در حال حاضر منحصربه‌فرد باشد، اما این روشی است که احتمالا در آینده برای کشف سیارات بیشتری استفاده شود.

ناسا در سال ۲۰۲۷ تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن را به فضا پرتاب خواهد کرد که احتمالا می‌تواند هزاران سیاره دوردست را کشف کند. برنامه فضایی یوکلید [یا اقلیدس] سازمان فضایی اروپا نیز در سال آینده می‌تواند با روش ریزهمگرایی گرانشی به جست‌وجوی سیارات فراخورشیدی بپردازد.

دکتر کرنیس می‌افزاید: «کپلر هرگز برای این یافتن سیارات با استفاده از ریزهمگرایی طراحی نشده بود؛ بنابراین، از بسیاری جهات این شگفت‌انگیز است که چنین کاری را انجام داد. از سوی دیگر، رومن و یوکلید برای این کار بهینه‌سازی شده‌اند. آن‌ها قادر خواهند بود سرشماری و تهیه فهرست سیارات را که با کپلر آغاز شده بود، تکمیل کنند.» 

«ما درخواهیم یافت که ساختار منظومه شمسی خودمان چقدر معمولی است. این داده‌ها همچنین به ما این امکان را می‌دهند تا نظریه‌های خود را در خصوص نحوه شکل‌گیری سیارات بیازماییم. این شروع یک فصل جدید هیجان‌انگیز در جست‌وجوی ما برای یافتن سیارات دیگر است.»