سفیر ایران در عراق، که در سال‌های گذشته از مهم‌ترین سمت‌های دیپلماتیک بوده است، عوض شد. ایرج مسجدی که از دی‌ماه ۱۳۹۵ در این سمت بوده است، جای خود را به محمد کاظم آل صادق داد که به زودی به بغداد خواهد رفت. 

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، ضمن اعلام این خبر گفت: «احتمال دارد در یکی از روزهای پایان این هفته وزیر خارجه عراق به تهران بیاید.» 

خطیب‌زاده افزود:‌ «در داخل عراق تلاش می‌کنیم نقش تسهیل‌کننده‌ای داشته باشیم.» این در حالی است که ایران به دلیل دخالت‌های گسترده در عراق و حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی، مورد انتقاد شدید در این کشور است. معترضان عراقی بارها به کنسولگری‌های ایران در شهرهایی همچون نجف حمله کرده‌اند. 

مدت‌ها است که بیش از آنکه وزارت خارجه سفرای ایران در منطقه را انتخاب کند، نیروی قدس سپاه پاسداران آنان را برمی‌گزیند. در زمان زمامداری قاسم سلیمانی بر این نیرو، او شخصا سفرا را از میان نیروهای سپاه انتخاب می‌کرد. آقای مسجدی پیش از رسیدن به مسند سفارت، مشاور عالی سلیمانی بود و از زمان جنگ ایران و عراق با او آشنایی داشت. مسجدی در خلال این جنگ ریاست ستاد «قرارگاه رمضان» سپاه را بر عهده داشت که وظیفه آن همان چیزی بود که بعدها به سپاه قدس رسید: ماموریت‌های برون‌مرزی. این سپاهی دیپلمات، از دو سال پیش به دلیل نقش خود در نیروی قدس، در فهرست تحریم‌ها نیز قرار گرفته است. 

سفیر جدید ایران، محمد کاظم آل صادق، متولد نجف است. او از خانواده‌ای حوزوی می‌آید و مسلط به زبان عربی است. برادرش، شیخ محمد رضا آل صادق، شاعر ایرانی-عراقی متولد نجف است که تبار مازندرانی و تنکابنی نیز دارد. او سال‌ها در عراق زندگی می‌کرد و می‌توان گفت اشعارش بیشتر در این کشور شناخته شده‌اند تا ایران. این ادیب که از اعضای کانون نویسندگان عراق هم بود، در ۳۸ سالگی، چند سال پس از انقلاب ۵۷، به ایران مهاجرت کرد. 

رسانه‌های ایرانی اطلاعات چندانی در مورد سوابق آل صادق منتشر نکرده‌اند. در رسانه‌های اجتماعی عکس‌هایی از او که در مراسم اربعین در نجف به دست زوار غذا می‌دهد، منتشر شده است. روزنامه عربی‌زبان «ایلاف» لندن، در گزارشی گفت که آل صادق از اعضای سپاه پاسداران و معاون سابق مسجدی است. 

ایلاف در گزارش خود نوشت: «شایان توجه است که سفارت ایران در بغداد یکی از مهم‌ترین مراکز راهبردی خارج از کشور محسوب می‌شود و انتصاب سفیر جدید در بغداد اهمیت بالایی دارد.»‌

روزنامه «اورشلیم پست» اسرائیل نیز با این تیتر به استقبال انتصاب جدید رفت: «سفیر جدید ایران در عراق مشاور سفیر سپاهی تحریم‌شده بوده است.» اشاره این روزنامه به رابطه آل صادق با آقای مسجدی است. منبع خبر این روزنامه اسرائیلی، توییتی از کیان شریفی، خبرنگار بی‌بی‌سی مانیتورینگ، بود که در آن از آل صادق به عنوان مشاور مسجدی نام برد. 

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، اخیرا در گفت‌وگوی تلفنی با همتای عراقی‌اش، فواد حسین، از او دعوت کرد که به ایران سفر کند. به گفته خطیب‌زاده، این سفر هنوز تاریخ قطعی ندارد، اما «در دستور کار است.»

تغییر سفیر ایران در حالی انجام می‌شود که عراق در کشاکش بحرانی سیاسی است و می‌کوشد در پی انتخابات سال گذشته، دولت تشکیل دهد. در این انتخابات مقتدی صدر پیروز اصلی بود و احزاب نزدیک به حکومت ایران شکست خوردند. صدر کوشیده است در ائتلاف با حزب دموکرات کردستان عراق و ائتلاف حکومت به رهبری برخی جریانات سنی، «دولت اکثریت ملی» تشکیل دهد؛ رویکردی که با مخالفت احزاب شیعه مورد حمایت تهران روبه‌رو شده است. 

خطیب‌زاده مدعی شد که «با همه طرف‌ها گفت‌وگو کرده و تلاش می‌کنیم در فضای دموکراتیک و مردم‌سالارانه انتقال قدرت به خوبی انجام شود.»

اما در هفته‌های اخیر حملات نظامی ایران به خاک عراق اعتراض گسترده عراقی‌ها را برانگیخته است. آخرین مورد عمده، موشک‌باران بالستیک علیه مجتمعی مسکونی در اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق، بود؛ خانه یک کسب‌و‌کاردار عرصه انرژی که ایران مدعی بود پایگاه دستگاه اطلاعاتی اسرائیل بوده است. نزدیکی این حمله به کنسولگری در حال ساخت آمریکا در اربیل نیز باعث جنجال شده بود.