حدود سه هفته از حمله به پالایشگاه نفتی بقیق و میدان نفتی خریص در عربستان سعودی که منجر به تعطیلی تولید روزی ۷/۵ میلیون بشکه شد می‌گذرد. طبق گزارش‌ها ریاض موفق شده تولید نفت را به سطوح پیش از حمله که حدود ۹/۸ میلیون بشکه در روز بود برساند. این کار عمدتا از طریق احیای تولید نفت در میدان نفتی خریص و افزایش تولید در سایر میادینی که برای پالایش متکی به بقیق نیستند انجام شده است. با این حال به علت تعمیرات زمان‌بر تجهیزاتِ آسیب‌دیده، میزان نفت خامی که از بقیق می‌گذرد هنوز احیا نشده است.
طبق داده‌های ماهواره‌ای تولید نفت عربستان از حملات ۱۴ سپتامبر به این طرف مدام افزایش یافته است. میزان تولید در خریص از سطح روزی ۷۵۰ هزار بشکه در روزِ پیش از حمله هم بالاتر رفته و ظرفیت اضافه موجود در سایر میادین نیز دارد وارد تولید می‌شود. میدان نفتی الشیبه به ظرفیت کامل رسیده و نزدیک روزی یک میلیون بشکه تولید دارد. میزان تولید در میادین سفانیه، ظلوف و منیفه هم رو به افزایش است. پالایشگاه بزرگ گاز مایع طبیعی در الشیبه هم کمک می‌کند بخشی از نفت خام برای صادارت آماده شود.
twitter/Aramco
کیفیت نفت خام جدید سعودی متفاوت است
بیشتر نفت خامی که برای جبران تولید شده از کیفیت کم‌تری برخوردار است. این نفت خام عیار سنگین‌تری دارد که برای صادرات غیر قابل استفاده یا نامطلوب است. انتظار می‌رود بخشی از آن ذخیره شود تا بعدا پالایش شود و در نتیجه نمی‌تواند جای نفت خام سبک‌تر بقیق را در بازار پر کند. بخصوص عرضه نفت «عرب لایت» و «اکسترا لایت» احتمالا همچنان شکننده باقی می‌ماند.
پالایشگاه بقیق تا پیش از حمله روزی ۹/۴ میلیون بشکه نفت خام را به عیارهای سبک‌تری که مورد ترجیح مشتری‌ها است پالایش می‌کرد. این کار با حذف ناخالصی‌ها (مثل گاز، شن و سولفید هیدروژن) از طریق تانک‌های کره‌گون جدایی نفت و گاز و برج‌های آبی سولفورزدایی انجام می‌شود. این تجهیزات موجود در بقیق (که به شکل مخصوص برای این پالایشگاه ساخته شده بودند) هنوز به طور کامل تعمیر نشده‌اند و در نتیجه انتظار می‌رود میزان تولید این پالایشگاه همچنان پایین ظرفیت باشد.
عربستان سعودی به بعضی از پالایشگاه‌های مشتری خود (بیشتر در قاره آسیا) نفت خام با عیار سنگین‌تر ارائه کرده است. اما تغییر رویه از نفت سبک‌تر به سنگین‌تر اغلب برای پالایشگاه‌ها هزینه‌بر است و کیفیت پایین به تجهیزات آسیب می‌زند. پالایش نفت خام سبک‌تر که میزان سولفور کم‌تری دارد ارزان‌قیمت‌تر است چون نفت سنگین‌تر برای پالایش و تبدیل به محصولات مفید نیاز به گرمای بیشتری دارد. بعضی مشتریان سعودی‌ها به همین علت دنبال عرضه‌کنندگان بدیل رفته‌اند. مثلا بعضی پالایشگاه‌های هند برای نفت خام اورال که کیفیت بالاتری دارد به روسیه روی آورده‌اند و سپس این نفت را با نفت سعودی ترکیب می‌کنند. در نتیجه، طبق گزارش‌های خبری، میزان صادرات نفت خام از روسیه و امارات نسبت به متوسط آن‌ها در شش ماه گذشته روزی ۱۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است.
twitter/Aramco
قیمت نفت به کدام سو می‌رود؟
در پی حملات با افزایش بشکه‌ای ۱۰ دلار در قیمت نفت مواجه بودیم اما این قیمت اکنون دوباره کاهش یافته است. قیمت نفت برنت و وست تگزاس به ترتیب به ۷۹/۶۰ و ۶۸/۵۴ دلار رسیده (قیمت روز ۳۰ سپتامبر.) در واقع احیای تولید نفت در عربستان سعودی و بدبینی جهانی در سطح اقتصاد کلان و ادامه منازعه بازرگانی بین آمریکا و چین باعث شده قیمت نفت فعلا پایین بیاید. اما در سطح خرد و منطقه‌ای، پایین بودن میزان عرضه نفت خام سبک همچنان بر میزان تفاوت قیمت بین عیارهای مختلف نفت خام تاثیر می‌گذارد. تفاوت قیمت بین برنت (که نماینده نفت خام اروپا، آفریقا و خاورمیانه است) و نفت وست تگزاس (که نماینده نفت خام آمریکای شمالی است) در حال حاضر حدود بشکه‌ای ۶ دلار است و در پی حملات به بشکه‌ای ۱۰ دلار هم رسیده بود.
به طور مشخص‌تر، نفت خام با عیار مطلوب‌تر که مشابه «عرب لایتِ» سعودی‌ها باشد (مثل نفت «مربانِ» ابوظبی) علیرغم کاهش قیمت نفت دارد به قیمت بالاتری به فروش می‌رسد. طبق گزارش‌های خبری قیمت نفت خام امارات از زمان حملات به تجهیزات سعودی ۵ درصد افزایش یافته است. قیمت فوری نفت خام آسیا-پاسیفیک هم افزایش یافته چون پالایشگاه‌های آسیا دنبال بدیلی برای نفت سعودی هستند. طبق گزارش اخیرِ «اس اند پی گلوبال پلتز» نفت خام لابوآن مالزی به قیمت ۷ دلار گران‌تر از برنت فروش رفته که بالاترین میزان اختلاف از سال ۲۰۱۴ تا کنون است. سایر نفت‌های خام در عرضه مثل «چیم سائو» و «سو تو دنِ» ویتنام نیز اکنون با بالاترین اختلاف قیمت در پنج سال گذشته به فروش می‌روند.
