تجزیه و تحلیل تازه‌ای از پول‌های رایج روم باستان، درک جدیدی از بحران مالی ۲۰۰۰ سال قبل ارائه می‌دهد که مارکوس تولیوس سیسرو، دولتمرد و نویسنده رومی، در مقاله خود  با عنوان «De Officiis» درباره رهبری اخلاقی خلاصه‌وار به آن اشاره کرده است.

کوین بوچر، دیرین‌شناس دانشگاه وارویک در بریتانیا، می‌گوید:«مورخان مدت‌ها درباره منظور این دولتمرد و پژوهشگر از نوشتن «سکه‌ بررسی می‌شد» بحث می‌کنند، با این حال کسی نتوانسته بود منظورش را دریابد، و ما فکر می‌کنیم که الان این معما را حل کرده‌ایم.»

پژوهشگران ادعا می‌کنند که با استناد به سکه‌هایی که تا قبل از ۹۰ پیش از میلاد با نقره خالص ضرب می‌شد و پنج سال بعد، تا ۱۰ درصد آن مس شد، شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد پول بسیار بیشتر از میزانی که مورخان پنداشته بودند، بی‌ارزش شده بود .

دکتر بوچر می‌گوید:«کشف این کاهش قابل توجه در ارزش دناریوس (سکه کوچک نقره به ارزش ده واحد)، درک تازه‌ای از اشارات سیسرو به بحران ارزی در ۸۶ پیش از میلاد ارائه کرده است.»

این پژوهش بخشی از یک پروژه پنج ساله در حال انجام در مورد روم و سکه‌های مدیترانه‌ای ۲۰۰ سال پیش از عصر مشترک (قبل از میلاد مسیح) تا ۶۴ سال بعد از میلاد است که با تطابق یافته‌ها با سوابق تاریخی، ترکیب سکه‌های باستانی این مناطق را تجزیه و تحلیل می‌کند.

دانشمندان با به‌کارگیری روش نمونه‌برداری با کمترین فشار تخریبی (minimally invasive sampling) برای تجزیه و تحلیل نمونه‌ سکه‌های باستانی، کاهش قابل‌توجهی در ارزش دناریوس را آشکار کردند.

آنان دریافتند که (میزان نقره) این سکه که در ابتدا از نقره خالص به خلوص زیر ۹۵ درصد کاهش یافت، و بعد یک بار دیگر به ۹۰ درصد، و کاهش میزان نقره بعضی سکه‌ها تا ۸۶ درصد، حاکی از بحران شدید ارزی است.

«پروژه‌ای به سرپرستی استاد کوین بوچر از دانشگاه وارویک با تجریه و تحلیل کیفیت سکه‌های رومی شواهدی از بحران مالی را فاش کرده است.»

دکتر بوچر توضیح داد: «در سال‌های بعد از ۹۱ قبل از میلاد، دولت روم با خطر ورشکستگی مواجه شد. رومی‌ها با هم‌پیمانان خود در ایتالیا می‌جنگیدند و با پایان یافتن جنگ در سال ۸۹ پیش از میلاد، بحران بدهی رخ داد.»

به گفته دانشمندان، تا سال ۸۶ پیش از میلاد احتمالا بحران اعتماد به پول وجود داشته است، اما دقیقا نمی‌دانند رومیان باستان چگونه تلاش کردند این مشکل را حل کنند.  

دکتر بوچر ادامه داد: «انتخاب واژگان سیسرو برای مورخان بسیار مبهم‌تر از آن است که بفهمند واقعا چه اتفاقی درحال وقوع بود. هدف او از نوشتن درباره این موضوع روشن کردن تاریخچه پولی نبود. او از این حادثه صرفا به مثابه نمونه‌ای از رفتار نادرست یک مجری قانون (magistrate) رومی استفاده کرد که با استفاده از کار دیگران، برای خود اعتبار جمع می‌کرد.»

این تحلیل جدید نشان می‌دهد که مشکلات مالی روم در این سال‌ها به کاهش استانداردهای ضرابخانه در سال ۹۰ پیش از میلاد منجر شد، و در نتیجه میزان نقره در ضرب سکه طی دو مرحله کاهش یافت.

به گفته پژوهشگران، ضرب سکه سال ۸۷ پیش از میلاد بین ۵ تا ۱۰ درصد به عمد با آلیاژ مس انجام ‌شد.

دکتر بوچر گفت:«ممکن است معنای واژگان سیسرو این باشد که: ارزش سکه «بررسی می‌شد»، چون کسی نمی‌توانست مطمئن باشد دناریی (denarii) که دارد خالص است یا نه.»

پژوهشگران می‌گویند در دهه‌های بعد رومی‌ها از کاهش مجدد ارزش دناریوس خودداری کردند تا زمانی که دولت در طول جنگ داخلی بین ژولیوس سزار و «پومپه» بار دیگر با هزینه‌های هنگفتی مواجه شد.