افزایش قیمت محصولات در ایران روز به روز اتفاق میافتد و هر روز به تعداد آنها اضافه میشود. در چند هفته گذشته افزایش قیمت گوجه در برخی مناطق کشور حواشی زیادی را در بازار به همراه داشت.
در برخی از شهرها مانند اهواز، مردم برای خرید گوجههای ارزانتر صفهای طولانی تشکیل دادند. رئیس اتحادیه بارفروشان اهواز هم با بیان اینکه قیمت هر کیلو گوجه فرنگی به ۴۰ هزار تومان رسیده است، «صادرات به عراق» را دلیل این گرانی اعلام کرد.
برای کنترل قیمت گوجه دوشنبه هفته گذشته عباس عسکرزاده، معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در با ارسال نامهای به گمرک از ممنوعیت صادرات چهار محصول گوجه فرنگی، سیب زمینی، بادمجان و پیاز تا اطلاع ثانوی خبر داد.
در این نامه آمده بود که با توجه به تحولات بازارهای جهانی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و افزایش تقاضای جهانی برای مصرف برخی کالاهای کشاورزی، کاهش تعرفه وارداتی در کشورهای همسایه و ضرورت تنظیم قیمت و بازار داخلی کشور، صادرات سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و بادمجان تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام میشود.
اما عمر این نامه چندان طولانی نبود وخیلی زود صدای بعضی کارشناسان و نمایندگان مجلس را در آورد. آنها این تصمیم را غیرقانونی و خلاف سیاستهای اقتصادی ایران میدانستند و معتقد بودند، طبق قانون باید وزارت جهاد کشاورزی از ۶ ماه قبل، ممنوعیت این چهار محصول کشاورزی را به ذینفعان و کشاورزان اعلام میکرد.
محمد جواد عسگری رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در گفتگو با روزنامه ایران گفت: «در هیچ جای دنیا به صورت یکباره از صادرات محصولات کشاورزی جلوگیری نمیکنند. متأسفانه در حال حاضر در نحوه توزیع محصولات کشاورزی شاهد مشکلات و سوءمدیریت هستیم.»
به علت همین اعتراضات وزارت جهاد کشاورزی نامهای را که دوشنبه ابلاغ کرده بود، صبح سهشنبه پس گرفت و گمرک اعللام کرد که صادرات این محصولات در حال حاضر ممنوع نیست تا یک تلاش دیگر برای کنترل قیمتها ناکام بماند.
اما وعده بعدی برای کنترل افزایش قیمتها را مصطفی دارایینژاد رئیس اتحادیه بار فروشان تهران داده است. به گفته او، گوجه فرنگی میناب، جیرفت، بهبهان و کارزون برداشت شدهاند و از ۵ اردیبهشت قیمت گوجه در میدان اصلی زیر ۱۰ هزار تومان خواهد شد. او همین روند را برای سیبزمینی نیز هم متصور است، چون در روزهای آینده محصول سیب زمینی دزفول و گرگان، وارد بازار خواهد شد.
دارایینژاد هم به انتقاد از تصمیم جهاد کشاورزی پرداخت و گفت: «وزارتخانه به جای این بخشنامه میتوانست نظارتهای خود را در شبکه توزیع افزایش و کشاورزان را موظف میکرد علاوه بر صادرات نیاز بازار داخلی را تهیه و تامین کنند. میزان تقاضا برای خرید گوجه فرنگی از سوی پاکستان، عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس افزایش پیدا کرد از اینرو تجار و بازرگانان داخلی با طرفهای خارجی قرارداد منعقد کردند و اگر نتوانند به تعهدات خود عمل کنند علاوه بر پرداخت ضرر و زیان، اعتماد تجار خارجی به طرفهای ایرانی از بین میرود و در آینده از امضای قرارداد با تجار ایرانی اجتناب میکنند.»
رئیس اتحادیه بار فروشان تهران اما معتقد است که ۴۰ سال است که نحوه مدیریت بازار درست نیست و همین باعث کمیاب شدن و گرانی میشود: «تولید باید به گونهای باشد که در بازار داخلی و برنامه صادرات چالشی ایجاد نشود؛ ۴۰ سال است که از مسئولان تقاضا میکنیم که برای میزان تولید و مصرف محصولات کشاورزی برنامهریزی انجام بدهند، اما متاسفانه به این مهم توجه نمیشود. به عنوان مثال باید وزارت کشاورزی در ابتدای سال زراعی بداند که کشاورزان باید چه میزان کشت کند و چه حجم از تولید برای مصرف داخلی و چه حجم از آن صادر شود.»
با افزایش قیمت میوه و سبزیجات، در سیام فروردین رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی اصفهان اعلام کرده بود که دیگر میوههای نوبرانه در سبد خرید مردم جایی ندارد و در حال حاضر مردم صیفیجات را بهتر از دیگر میوهها خرید میکنند.