تشدید تنش اخیر بین روسیه و اسرائیل به دلیل اظهارات سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه که در آن اسرائیل را به حمایت از نئونازی‌ها در اوکراین متهم کرد و افزود که آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی، نیز خون یهودی در رگ‌هایش داشت، پیامی مخاطره‌آمیز برای خاورمیانه است.

هرچند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، با نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، تماس گرفت و در مورد اینکه آیا رئیس‌جمهوری پوتین از اظهارات وزیر خارجه خود عذرخواهی کرد یا نه، گزارش‌های ضدونقیضی وجود دارد، این تشدید تنش ممکن است پای خاورمیانه را هم به جنگ اوکراین بکشاند.

تردیدی نیست که هرگونه ناسازگاری بین روسیه و اسرائیل بر سر بحران اوکراین ممکن است خاورمیانه را در بحران‌های تازه‌ای درگیر کند و طرف‌های متعددی از جمله سوریه، رژیم ایران، سازمان حزب‌الله و جنبش حماس را که به‌تازگی هیئتی از آن به مسکو سفر کرده است، در بحران‌های یادشده احتمالی نقش ایفا کنند. البته وقوع چنین تحولی هرگز به نفع اسرائیل نیست؛ زیرا تشدید تنش بین مسکو و تل‌آویو نه تهدیدهای غزه و لبنان را کاهش می‌دهد و نه روند حملات اسرائیل علیه پایگاه‌های حزب‌الله، مواضع ایران و شبه‌نظامیان وابسته به آن در سوریه را مختل می‌کند؛ بلکه منطقه شاهد جنگی خواهد شد که فرجام آن تنها به نفع رژیم جمهوری اسلامی است.

بنابراین آغاز هرگونه حمله از جبهه غزه یا لبنان یا تشدید تنش از سمت مرزهای سوریه علیه اسرائیل، به کاهش فشارهای اعمال‌شده علیه ایران منجر خواهد شد و از میزان حملات پیوسته اسرائیل به مواضع ایران که هدف از آن‌ها جلوگیری از تلاش‌های جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است، خواهد کاست. به عبارت دیگر، هرگونه جنگ فرسایشی علیه اسرائیل به نفع حکومت ایران خواهد بود و تهران با استفاده از چنین وضعیتی، افراط‌گرایی را بار دیگر در منطقه ترویج خواهد داد و سپاه پاسداران هم در سایه شعار دروغین «مقاومت»، بر تلاش‌های خود برای اجرای برنامه‌های رژیم ایران در کشورهای منطقه می‌افزاید.

وقوع جنگ نیابتی در خاورمیانه کشورهای مختلف این منطقه از جمله یمن، لبنان، سوریه و البته نوار غزه را در آتش جنگ قرار خواهد داد و تهدید بزرگ برای منطقه این است که شعله‌ور کردن آتش جنگ در آن‌ها آسان، اما پیش‌بینی پیامدها و چگونگی پایان آن بسی دشوار است.

با نگاهی به رسانه‌ها و مطبوعات اسرائیل، درخواهیم یافت که اسرائیلی‌ها با توجه به سخنان لاوروف نگران تشدید تنش بین مسکو و تل‌آویواند؛ در حالی‌ که اصل خطر بزرگ‌تر از این محدوده است و همه مردم خاورمیانه باید از وقوع چنین تنش احتمالی نگرانی داشته باشند، زیرا وضعیت کاملا دگرگون شده است. به عنوان مثال، جنگ در غزه می‌تواند تهدیدی برای مصر باشد. با توجه به روند ناپایدار مذاکرات وین در مورد پرونده هسته‌ای ایران، وقوع هرگونه جنگی در منطقه ممکن است به جنگ‌های بزرگ‌تری منجر شود؛ به‌ویژه در صورت بروز یک اشتباه راهبردی، یا آغاز هم‌زمان جنگ در چندین جبهه مختلف.

با توجه به ناهنجاری کنونی که در سایه آن قوانین بین‌المللی ارزش خود را در موارد بسیاری از دست داده و روابط دیپلماتیک سنتی واقعی بین اغلب کشورها آسیب‌دیده است، در حالی‌ که روسیه با غرب و ایالات متحده پیوند واقعی ندارد، وقوع هر جنگی در خاورمیانه فاجعه‌آمیز خواهد بود. علاوه بر آن، در صورت وقوع تنش بین روسیه و اسرائیل، تنش ظاهری که در حال حاضر در روابط جمهوری اسلامی ایران با اکثر کشورهای منطقه وجود دارد، تلاش‌های سنتی دیپلماتیک را که هدف از آن‌ها مدیریت بحران و جلوگیری از گسترش دامنه جنگ باشد، با چالش روبه‌رو می‌کند.

بنابراین، تشدید تنش بین روسیه و اسرائیل را نمی‌توان یک بحران گذرا تلقی کرد یا بر این تصور بود که تماس تلفنی رئیس‌جمهوری روسیه با نخست‌وزیر اسرائیل تنش را پایان داده است؛ زیرا سخنان لاوروف نه لغزش زبان و ناشی از احساسات که پیامی سنجیده و روشن برای اسرائیل‌ بود. در نتیجه، ایجاب می‌کند که با توجه به حجم خطر پیش‌رو، همه کشورهای منطقه محتاط و دوراندیش باشند.

برگرفته از روزنامه الشرق الاوسط