سائولی نینیستو، رئیس‌جمهوری فنلاند، و سانا مارین، نخست‌وزیر فنلاند، روز پنجشنبه گفتند که این کشور «بی‌درنگ» باید برای پیوستن به ناتو درخواست بدهد.

فنلاند که با روسیه ۱۳۰۰ کیلومتر (۸۰۰ مایل) مرز مشترک دارد، از زمان آغاز «عملیات نظامی ویژه» روسیه در اوکراین در ماه فوریه، شاهد تغییر چشمگیر افکار عمومی برای پیوستن به ناتو بوده است.

رهبران فنلاند گفتند: «امیدواریم گام‌های ملی را که هنوز برای رسیدن به این تصمیم لازم است، به‌سرعت ظرف چند روز آینده برداریم.»

انتظار می‌رود سوسیال دموکرات‌های حاکم بر سوئد روز یکشنبه درباره لغو چندین دهه مخالفت با عضویت در ناتو تصمیم بگیرند، اقدامی که تقریبا به‌طور قطع به درخواست استکهلم برای پیوستن به این ائتلاف ۳۰ کشوری منجر خواهد شد؛ اما مسکو هشدار داده است در صورتی که این دو کشور درخواست خود را پیگیری کنند، ممکن است سلاح‌های هسته‌ای و موشک‌های ماورای صوت در منطقه کالینینگراد اروپا مستقر کند.    

با وجود این هشدارها، ناتو مطمئن است که نگرانی‌های امنیتی در این مدت برطرف می‌شود و بریتانیا نیز روز چهارشنبه یک پیمان امنیتی با فنلاند و سوئد امضا کرد که بر اساس آن، توافق به عمل آمد در صورت حمله به این کشورها، به آنان حفاظت نظامی ارائه کند.

اما با وجود تهدیدهای آشکار روسیه برای فنلاند و سوئد، چرا این دو کشور شمال اروپا می‌خواهند به ناتو بپیوندند.

چرا سوئد و فنلاند هم‌اکنون عضو ناتو نیستند؟

فنلاند پیشینه خشونت‌باری با روسیه دارد و دو بار با آن جنگید و سرانجام در سال ۱۹۱۷ از این کشور مستقل شد. فنلاند سپس توافقنامه دوستی، همکاری و کمک متقابل با روسیه امضا کرد و توافق کرد که از لحاظ نظامی از اروپای غربی جدا باشد و از نظر سیاسی و اقتصادی به مسکو وابسته بماند.   

با این حال، سقوط اتحاد جماهیر شوروی در پایان جنگ سرد به فنلاند فرصت داد از زیر سایه روسیه بیرون بیاید، اما همچنان روابط دوستانه خود را با مسکو حفظ کرد.

از سوی دیگر، سوئد نیز ۲۰۰ سال است جنگی نداشته و سیاست خارجی پس از جنگ بر حمایت از دموکراسی در سطح بین‌المللی، گفت‌وگوی چندجانبه و خلع سلاح هسته‌ای متمرکز بوده است.

این کشور ارتش خود را بعد از جنگ سرد محدود کرد، به این امید که در صورت بروز هرگونه درگیری بتواند پیشروی روسیه را تا رسیدن کمک به تاخیر بیندازد؛ اما با تهاجم پوتین به اوکراین، تضمین این کمک بسیار مهم شده است.

با این حال، بسیاری از چپ‌های سوئد هنوز به دستور کار امنیتی ایالات متحده آمریکا و ناتو که در نهایت به [سیاست] بازدارندگی زرادخانه هسته‌ای ایالات متحده متکی است، مشکوک‌اند.

در سال‌های اخیر هم سوئد و هم فنلاند با تبادل اطلاعات و حضور در رزمایش‌های ائتلافی در واکنش به جنگ‌طلبی روزافزون روسیه، بیش از پیش به ناتو نزدیک شده‌اند. پیوستن به این ائتلاف سوئد و فنلاند را تحت حمایت ماده ۵ قرار می‌دهد که تضمین می‌کند حمله به یکی از متحدان ناتو، حمله به تمام این کشورها است.

آیا از عضویت فنلاند و سوئد در ناتو حمایت می‌شود؟

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اکثریت قابل‌ملاحظه‌ای از سوئدی‌ها با حمایت بالای ۶۰ درصد از پیوستن به ناتو طرفداری می‌کنند و اکثریت مجلس نیز حامی این درخواست است.

سوسیال دموکرات‌های سوئد‌ــ بزرگ‌ترین حزبی که در بیشتر قرن گذشته قدرت را در دست داشته است‌ــ مدت‌ها مدافع عدم تعهد نظامی بود، اما روز یکشنبه با تصمیم‌گیری در مورد پیوستن [به ائتلاف] در مخالفت‌هایش تجدیدنظر کرده است. انتظار می‌رود این حزب به‌طور گسترده‌ای حامی عضویت [ناتو] باشد.

حزب چپ سوئد‌ــ که قبلا حزب کمونیست بود‌ــ مانند حزب سبز همچنان مخالف عضویت است.  

در همین حال، نظرسنجی‌ها در فنلاند نشان می‌دهد که حمایت از عضویت در فنلاند حتی از سوئد قوی‌تر بوده است، با توجه به اینکه بسیاری از فنلاندی‌ها نگران مرز زمینی طولانی مشترک با روسیه‌اند و مجلس نیز از این درخواست حمایت گسترده‌ای کرده است.

کمیته دفاعی مجلس فنلاند این هفته اعلام کرد که پیوستن به ناتو بهترین گزینه برای تضمین امنیت ملی است.

سریع‌ترین زمانی که فنلاند و سوئد می‌توانند به ناتو بپیوندند چقدر است؟

فنلاند یک «گزینه» ناتو دارد به این معنی که قانون این کشور را ملزم می‌کند در صورت وخامت اوضاع امنیتی، به ائتلاف نظامی بپیوندد. در همین حال، روز جمعه مجلس سوئد بررسی سیاست امنیتی جدید را ارائه می‌کند، اما انتظار نمی‌رود حاوی توصیه صریحی درباره ناتو باشد.  

پیش‌بینی می‌شود روز یکشنبه سوسیال دموکرات‌های حاکم بر سوئد تصمیم بگیرند آیا چندین دهه مخالفت با عضویت در ناتو را لغو کنند یا خیر، اقدامی که تقریبا به‌طور قطع به درخواست سوئد برای پیوستن به این ائتلاف ۳۰ کشوری منجر خواهد شد.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، گفت عضویت فنلاند ائتلاف نظامی غرب را «تقویت» خواهد کرد و این روند «هموار و سریع» خواهد بود.