سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، در نشست خبری هفتگی خود بار دیگر شروط جمهوری اسلامی ایران برای احیای برجام را تکرار کرد و گفت: «اگر آمریکا تصمیم سیاسی بگیرد، می‌توانیم به مذاکرات وین بازگردیم.»
از نظر مقام‌های حکومت ایران، «تصمیم سیاسی» ایالات‌متحده به معنای خارج کردن نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی جهان است. مقام‌های آمریکایی و برخی نمایندگان کنگره این کشور به دولت جو بایدن درباره تبعات خروج نام سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی هشدار داده‌اند. در سوی دیگر ماجرا، جمهوری اسلامی ایران سرنوشت برجام را به این تصمیم آمریکا گره زده است.
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام، هفته گذشته به تهران رفت تا با مقام‌های حکومت ایران برای از سرگیری مذاکرات وین گفت‌وگو کند؛ پس از بازگشت او به بروکسل، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در جمع خبرنگاران از بازگشایی بن‌بست مذاکرات برجام خبر داد اما حسین امیرعبداللهیان در توییتی، ادامه گفت‌وگوها را به تصمیم سیاسی آمریکا مشروط کرد.
روز دوشنبه، ۲۶ اردیبهشت، سعید خطیب‌زاده با تکرار سخنان او، مدعی شد که در سفر مورا به تهران، ایران «ابتکارات و پیشنهادهای خاصی» مطرح کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه سخنانش، طرف آمریکایی را به مطرح کردن «جملات نخ‌نما» متهم کرد و افزود: «ایران همواره خواستار حقوق قانونی خود است و باید تمامی بخش‌ها و فشارهای حداکثری که دولت ترامپ گذاشت و این پیچ و مهره‌ها، باز شود.»
خطیب‌زاده به تماس تلفنی جوزپ بورل و حسین امیرعبداللهیان نیز اشاره کرد و گفت: «امیرعبداللهیان و بورل در تماس تلفنی با یکدیگر توافق کردند تا تماس‌ها حضوری انجام شود. برخی راه‌حل‌ها نیز پیشنهاد شد و اگر آمریکا به این پیشنهادها پاسخ دهد، ما در موقعیتی قرار می‌گیریم که همه طرف‌ها برای توافق به وین بازگردند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او اتفاقی را که هنگام ورود انریکه مورا در فرودگاه فرانکفورت برای او رخ داد، به اسرائیل نسبت داد و مدعی شد: «هر زمانی که ابتکاری در حوزه دیپلماسی انجام می‌شود، رژیم جعلی اشغالگر قدس تحرکات جدی را ضددیپلماسی انجام می‌دهد و این موضوع چیز جدیدی نیست.»
روز جمعه، ۲۳ اردیبهشت، انریکه مورا پس از بازگشت از تهران، در فرودگاه فرانکفورت چند ساعت بازجویی شد. همان روز، خبرگزاری دولتی ایرنا بدون ارائه سند و مدرکی، ادعای دست داشتن اسرائیل در این حادثه را مطرح کرد. سعید خطیب‌زاده نیز با تکرار این ادعا، از اتحادیه اروپا خواست در این مورد پاسخ دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه، ادعای «سازنده» بودن نقش روسیه در مذاکرات برجام را مطرح کرد و در عین حال نیز گفت: «جنگ اوکراین شاید نقش میانجی‌گری روسیه در مذاکرات وین را کمرنگ‌تر کند.»
ادعای غیرقانونی بودن دادگاه اسدالله اسدی
سعید خطیب‌زاده در نشست خبری روز دوشنبه، بار دیگر «فرایند بازداشت، استرداد، دادگاه و صدور حکم» برای اسدالله اسدی، دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در بلژیک، را «غیرقانونی» خواند و مدعی شد که او «گروگان» گرفته شده است.
بر اساس حکم دادگاه بدوی، اسدالله اسدی به ۲۰ سال زندان محکوم شده است. مقام‌های حکومت ایران از جمله سعید خطیب‌زاده مدعی‌اند که آلمان و بلژیک «مصونیت حقوقی دیپلمات‌ها» را نقض کرده‌اند. سخنگوی وزارت امور خارجه ادعای نگهداری اسدی در «شرایط نامناسب» را مطرح کرد و گفت: «نقض حقوق دیپلماتیک در کشورهای اتحادیه اروپا جای تاسف دارد.»
اسدالله اسدی تیرماه ۱۳۹۵ ماموریت داشت با همکاری چند تن دیگر در همایش سازمان مجاهدین خلق بمب‌گذاری کند. بر اساس حکم دادگاه بلژیک، بمبی که اسدی قصد داشت در این همایش منفجر کند، در ایران ساخته و با چمدان دیپلماتیک به اروپا برده شده بود.
احتمال تعویق حکم اعدام احمدرضا جلالی
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی خود، درباره حکم اعدام احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر ایرانی-سوئدی، گفت: «حکم جلالی صادر شده است. درخواست داده‌اند اجرای حکم در زمان دیگری انجام شود که در حال بررسی است. قوه قضاییه این کار را پیگیری می‌کند.»
احمدرضا جلالی سال ۱۳۹۵ با دعوت رسمی دانشگاه‌های تهران و شیراز به ایران آمد و سپس دستگیر شد. جمهوری اسلامی ایران مدعی است که اطلاعات او به اسرائیل زمینه‌ساز «ترور دانشمندان هسته‌ای» شد و به همین دلیل قصد دارد او را اعدام کند.
کشورهای غربی و سازمان‌های حقوق بشری می‌گویند حکومت ایران افراد دوتابعیتی را با هدف اعمال فشار بر جامعه جهانی و باج‌خواهی دستگیر و محاکمه می‌کند. برخی کشورهای اروپایی مثل سوئد نیز به شهروندان خود توصیه کرده‌اند از سفر غیرضروری به ایران خودداری کنند.
سعید خطیب‌زاده در واکنش به این اخطارها، به ایرانیان دوتابعیتی هشدار داد که «مراقب باشند سرویس‌های امنیتی برخی کشورها از آن‌ها سوءاستفاده نکنند».
سعید خطیب‌زاده در بخش دیگری از نشست خبری خود، به سفر امیرعبداللهیان به امارات متحده عربی اشاره کرد و گفت سفر او برای شرکت در مراسم آغاز به کار رئیس جدید این کشور در دستور کار است. به گزارش خبرگزاری ایرنا، او درباره سفر آلینا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، نیز گفت که او در هفته جاری نتایج سفر خود به ایران را اعلام می‌کند.
دوهان که روز یکشنبه، ۱۸ اردیبهشت، به ایران سفر کرد، ماموریت داشت در سفری ۱۱روزه، آثار تحریم‌های بین‌المللی در ایران را به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه کند. جمهوری اسلامی ایران در حالی با سفر آلینا دوهان موافقت کرد که تاکنون درخواست گزارشگران سازمان ملل متحد برای سفر به ایران را بارها رد کرده است.
فعالان و سازمان‌های حقوق بشری ابراز نگرانی کردند که سفر دوهان به ایران ممکن است «تصویری یک‌جانبه و مخدوش از وضعیت حقوق بشر» در ایران ارائه دهد؛ چرا که بیشتر گزارش‌های او بر عوامل بیرونی متمرکز است و از حکومت‌هایی که به نقض آشکار حقوق بشر متهم‌اند، تصویری خلاف واقع نشان می‌دهد.
