استیون کوک، تحلیلگر امور بینالملل در مقالهای در فارنپالیسی تحت عنوان «بایدن همیشه به عربستان سعودی نیاز خواهد داشت» به دلایل این نیاز و محکوم به شکست بودن تلاش دولت بایدن برای فاصله گرفتن از عربستان سعودی و ایزوله این کشور اشاره کرده است.
او در این مقاله مینویسد، جو بایدن، مدت کوتاهی پس از ورود به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۱، در مسیر تغییر روابط آمریکا-عربستان سعودی گامهای متعددی برداشت که از جمله آنها میتوان به تعلیق قراردادهای فروش سلاح و انتشار گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، ستوننویس روزنامه واشینگتنپست اشاره کرد. در آن ماههای نخستین، کاخ سفید مدعی شد که تنها با پادشاه عربستان سعودی وارد تعامل میشود و به افرادی که در قتل خاشقچی نقش داشتند اجازه ورود به آمریکا را نمیدهد.
استیون کوک در بخشی از این یادداشت به خاطرهای اشاره میکند که پس از این اقدامات بایدن از تماس با مقامات سعودی دارد. او میگوید به یک مقام سعودی تلفن کردم و او گفت که از تصمیم بایدن غافلگیر نشده است، اما روزی خواهد رسید که بایدن به عربستان سعودی نیاز پیدا میکند و باید با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی تماس بگیرد.
البته دیری نپایید که این اتفاق افتاد و چند ماه قبل رسانههای آمریکایی گزارش دادند که رهبران عربستان سعودی و امارات متحده عربی تماسهای تلفنی بایدن را بدون پاسخ گذاشتهاند.
کوک در این یادداشت مینویسد که برآورد این مقام سعودی از وضعیتی که بایدن خود را در آن قرار داده بود، «کاملا دقیق» بود.
کوک با اشاره به اینکه دونالد ترامپ، رییسجمهوری پیشین آمریکا هرآنچه در توان داشت را برای حفاظت از عربستان سعودی و تقویت روابط انجام داد، مینویسد: «بایدن گمان میکرد با تغییر سیاست ترامپ در قبل عربستان یک برد سیاسی بدون هزینه به دست آورده است. اما بایدن و تیم او یک حقیقت مهم را نادیده گرفته بودند و آن اینکه عربستان سعودی یک بازیگر حیاتی منطقهای و جهانی بوده است و خواهد بود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به عقیده کوک، زمانی که بایدن به قدرت رسید، عربستان سعودی تاثیرگذارترین کشور عرب بود چرا که مصر منزوی شده بود و اردن باوجود روابط خوب با آمریکا کشور بزرگی نیست. یا سوریه که یک کشور شکستخورده است و تونس که خیلی دورتر از منطقه مهم خلیج فارس است.
کوک مینویسد، با این وجود همچنان این تصور در کاخ سفید وجود داشت که به سرعت با ایران به توافق میرسد و عامل اصلی تنش در منطقه را از بین میبرد و دیگر نیازی به تعامل گسترده با عربستان نیست.
کوک در ادامه مینویسد: اکنون مذاکره با تهران زیر دستگاه تنفس مصنوعی است و گفته میشود که جمهوری اسلامی به مقادیر قابل توجهی مواد هستهای برای تولید سلاح دست یافته است. همه اینها به این معنی است که آمریکا بار دیگر باید با کمک عربستان سعودی به عنوان عضو مرکزی ائتلافی برای مقابله و مهار جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند.
به نوشته کوک، زمانی که بایدن به کاخ سفید راه یافت ایده اینکه عربستان سعودی «دیگر مهم نیست» یا «به اندازه قبل مهم نیست» به دو دلیل واشینگتن را زیر سلطه خود گرفته بود. یکی اینکه ایالات متحده در بخش انرژی به نوعی به استقلال رسیده بود و دیگری رونق منابع انرژی جایگزین که نیاز به نفت خاورمیانه را کاهش میداد.
اما حمله روسیه به اوکراین سستی و ضعف این دو نظریه را به نمایش گذاشت. شوک ژئوپولتیکی این بحران نشان داد که هرچه آمریکا در تولید انرژی خودکفا شده باشد یا به انرژیهای نو دل بسته باشد، در برابر بحرانهایی از این دست آسیبپذیر است. بایدن پس از حمله روسیه به اوکراین دریافت که انرژیهای نو دولت او را از طوفان حوادث و سقوط در نظرسنجیها به دلیل افزایش بهای سوخت، نجات نمیدهد.
حالا بایدن امیدوار است بتواند با شاهزاده محمد بن سلمان ملاقات کند تا او با افزایش تولید نفت موافقت کند، چرا که آمریکاییها نمیتوانند برای مدت طولانی پنج تا هفت دلار برای هر گالن بنزین پرداخت کنند.
کوک در بخش دیگری از این مقاله با اشاره به جایگاه مهم عربستان سعودی در خاورمیانه مینویسد که در واقع منافع سیاسی رییسجمهوری آمریکا با تصمیمهایی که در ریاض اتخاذ میشود به هم تنیده است. هیچ کشور دیگری در منطقه به اندازه عربستان سعودی از ظرفت تولید نفت بیشتر و تاثیرگذاری بر قیمتها برخوردار نیست.
کوک در بخش پایانی این مقاله به نقاط قوت و ضعف دولت بایدن در قابل عربستان سعودی میپردازد و خارج کردن سامانه موشکی از عربستان را از جمله اقداماتی توصیف میکند که به بیاعتمادی دامن زد. کوک مینویسد، اگر بایدن اقدامات محاسبهشدهتری انجام داده بود، اکنون احتمال همکاری عربستان زمانی که مقامات ارشد آمریکا به این کشور سفر میکنند، بیشتر بود.
کوک با اشاره به تغییرات گستردهای که در عربستان در جریان است مینویسد که نباید از کنار این اصلاحات و تغییرات به سادگی گذشت.
کوک در پایان مینویسد، بایدن برای نفت عربستان ماه آینده به این کشور سفر میکند. نفت همیشه یکی از مبانی روابط دوجانبه آمریکا و عربستان سعودی بوده است. کوک مقاله خود را با این جمله به پایان میرساند: «به بیان دیگر، این دقیقا همان چیزی است که مقام سعودی همواره میدانست اتفاق میافتد.»