سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، با تکرار ادعاهای پیشین، به بنبست رسیدن مذاکرات هستهای را انکار کرد و گفت: «ما همچنان در مسیر دیپلماسی حرکت میکنیم و این قطار هنوز از ریل خارج نشده است.»
او این سخنان را در حالی مطرح کرد که مذاکرات هستهای ایران از اسفند ۱۴۰۰ متوقف شده و به دلیل خواستههای فرابرجامی حکومت ایران، به بنبست رسیده است. با این حال سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه، ۳۰ خرداد، بار دیگر مدعی شد: «ما برای یک توافق خوب، پایدار و موثر آمادگی داریم و همه زمینهها را نیز برای رسیدن به آن آماده میدانیم.»
توپ در زمین ایران
رافائل گروسی، روز سهشنبه ۲۴ خرداد (۱۴ ژوئن)، در گفتوگو با شبکه خبری العربیه، از به بنبست رسیدن مذاکرات هستهای ایران در وین خبر داد و گفت بسیاری از مسائل در پرونده هستهای ایران حلنشده باقی ماندهاند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، نیز بهتازگی در یک سخنرانی در شورای امنیت سازمان ملل، گفت: «تمامی عناصر و شرایط اصلی برای دستیابی به توافق روی میز است و همین حالا باید درباره برجام تصمیمگیری شود.» اشاره مستقیم او به جمهوری اسلامی ایران بود که با وجود روی میز بودن متن توافق، از امضای آن امتناع میکند.
در خبری دیگر، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، از در دسترس بودن متن توافق با وجود اقدامهای اخیر حکومت ایران، سخن گفت و افزود: «توپ در زمین ایران است.»
این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران ایالات متحده را مسئول به سرانجام نرسیدن توافق هستهای میداند. سعید خطیبزاده نیز در جریان نشست خبری روز دوشنبه، با تکرار این ادعا، آمریکا را به «بدعهدی» متهم کرد و افزود: «در تمامی این مدت با ابتکارهای ایران بود که بهرغم کارشکنیها و انرژی که آمریکا از ما و بقیه تلف کرد، تلاش کردیم مسیر مذاکرات را جلو ببریم.»
او به گفتوگوی حسین امیرعبداللهیان و جوزپ بورل قبل از تصویب قطعنامه شورای حکام اشاره کرد و گفت: «تمام تلاش ایران قبل از صدور قطعنامه این بود که مسیر توافق را هموار کند. ابتکار ایران را از طریق بورل به گوش طرف مقابل رساندیم و نقشهراه داده شد؛ ولی آمریکا مجددا تصمیم گرفت این توافق را عقب بیندازد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه پاسخ ایران به قطعنامه شورای حکام را «قاطع و متناسب» خواند و با پیش کشیدن دوباره شروط جمهوری اسلامی ایران، افزود: «اگر آمریکا تعهداتش ذیل برجام را انجام بدهد و تحریمها علیه ملت ایران را لغو کند، بر اساس ابتکار ایران میتوانیم توافق را نهایی کنیم.»
مقامهای جمهوری اسلامی ایران میگویند در صورت رفع تحریمها، به توافق بازمیگردند و ادعا میکنند این کار را در جهت منافع مردم ایران انجام میدهند اما در فرایند مذاکرات، شروطی مثل خروج نام سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی را مطرح میکنند که با منافع مردم ایران ارتباطی ندارد.
با وجود اینکه آثار تورمی تحریمهای بینالمللی در تمام سطوح زندگی مردم محسوس است، خطیبزاده و دیگر مقامهای جمهوری اسلامی ایران آن را «شکست مفتضحانه» ایالاتمتحده میدانند.
سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه ادعاهای روز دوشنبه خود، «همسایه محوری» را اولویت یک سال گذشته وزارت امور خارجه خواند و افزود: «وظایف وزارت امور خارجه را برای مذاکرات هستهای معطل نکردیم و کار خود را در قالب خنثیسازی تحریمها پیگیری کردیم.» این ادعا نیز در حالی مطرح میشود که فشارهای اقتصادی ناشی از تورم و فقدان ارتباط موثر با کشورهای دیگر زندگی عادی مردم ایران را مختل کرده؛ با این حال سخنگوی وزارت امور خارجه مدعی است حجم روابط تجاری ایران با همسایگان در برخی حوزهها چهار برابر شده است.
خطیبزاده در واکنش به تحریمهای جدید آمریکا، این کشور را به سیاست یک بام و دو هوا متهم کرد و افزود: «از یک طرف اظهارات مقامهای آمریکایی را میشنوید که میگویند میخواهند اشتباههای دولت ترامپ را جبران کنند و از طرف دیگر رفتارهای قانونگریزانه و ادامه همان سیاستهای شکستخورده دولت ترامپ را شاهدید.»
ادعای مخالفت با سلاح هستهای
سخنگوی وزارت امور خارجه با تکرار ادعای مخالفت جمهوری اسلامی ایران با ساخت سلاح هستهای، گفت: «جمهوری اسلامی ایران جز بانیان اصلی ابتکار خاورمیانه بدون سلاح هستهای بود و اتفاقا رژیم اشغالگر قدس و ایالات متحدهاند که این ابتکارها را مسدود کرده و مانع آن شدهاند که این ابتکارها جلو برود.»
خطیبزاده در مورد سفر رئیسجمهوری آمریکا به منطقه نیز اظهارنظر کرد و با لحنی تهدیدآمیز گفت: «مقامهای واشنگتن و برخی کشورهای منطقه باید توجه کنند در ادامه مسیری که اسرائیل طراحی میکند، قرار نگیرند.»
پیشتر یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، گفته بود سفر جو بایدن به منطقه فرصتی برای تحکیم روابط اسرائیل و عربستان است؛ اما مقامهای جمهوری اسلامی ایران و در راس آنان، علی خامنهای، ادعا میکنند اسرائیل کشورهای منطقه را بازی میدهد. خامنهای روز چهارشنبه، ۱۸ خرداد، در یک سخنرانی مدعی شد اسرائیل کشورهای عربی را استثمار میکند.
داراییهای ایران در کرهجنوبی
سعید خطیبزاده در ادامه نشست خبری دوشنبه، درباره وصول بدهیهای ایران از کره جنوبی نیز اظهارنظر کرد و گفت: «به دولت جدید کره وقت میدهیم تا نشان دهد که مثل دوستانمان در منطقه در پرداخت بدهیها به ایران چه اقدامی انجام میدهد.»
پارک جین، وزیر خارجه کره جنوبی، روز دوشنبه، ۲۳ خرداد، در نشست خبری مشترک با آنتونی بلینکن، همتای آمریکایی خود، بهصراحت اعلام کرد که موانع موجود برای آزادسازی داراییهای ایران در کره جنوبی در صورتی برداشته میشود که مذاکرات هستهای به سرانجام برسد.